Zelhem
Van Wikipedia
Zelhem is een plaats in de Nederlandse gemeente Bronckhorst in de provincie Gelderland (Achterhoek).
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In een oorkonde uit het jaar 801 werd de naam Salehem voor het eerst genoemd. Een aantal jaren later werd in het dorp Zelhem een kapelletje gebouwd door St. Ludgerus (St. Liudger).
Het moet rond 800 zijn geweest dat boer Helmbald in Zelhem een stukje grond schonk aan de zendeling Liudger. Ongetwijfeld zal Liudger, nauwgezet als hij was, de overeenkomst hebben vastgelegd in een officiële acte, maar deze is niet bewaard gebleven. We hadden van de hele schenking dan ook niets geweten als Helmbald geen spijt had gekregen van zijn al te gulle gave. Hij stapt weer naar Liudger en vraagt of hij en zijn zoon alsnog het vruchtgebruik kunnen krijgen over de helft van het stukje grond. Als tegenprestatie zal hij zorgen voor de verlichting van de kerk, dat wil zeggen de kaarsen. Na de dood van zijn zoon zal het hele perceel alsnog vervallen aan de kerk. Liudger is de beroerdste niet en gaat akkoord met de nieuwe regeling. Ook deze keer wordt de bijgestelde overeenkomst vastgelegd in een acte en wel op 8 mei 801. Uit deze acte blijkt dat het gaat om een nieuwe ontginning nabij de boerderij van Helmbald en zijn zoon. Van wortels ontdaan, zoals er nadrukkelijk bij wordt vermeld. De ontginning wordt in de acte aangeduid met de naam Widapa. Veel leert de acte van 801 ons niet over Zelhem. Enkel dat er een nederzetting was met de naam Salehem en dat er ene Helmbald, zoon van Heribald, boerde met zijn zoon. Aardig is wel dat we in de acte de eerste veldnaam tegenkomen die ooit in Zelhem is opgetekend: Widapa. Volgens historicus Ed Harenberg is Widapa identiek aan Wideplo en Weppele en is thans terug te vinden in de buurtschap Bekveld in de gemeente Bronckhorst. Op die locatie (nabij het gemeentekantoor) is in 2001 ter gelegenheid van het 1200 jubileum van de voormalige gemeente Zelhem een herdenkingsmonument opgericht.
Tussen 1450 en 1500 kreeg de kerk van Zelhem zijn huidige vorm. Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog werd de kerk grotendeels verwoest. Ze werd echter meteen weer opgebouwd en vormt nog steeds het middelpunt van Zelhem.
In 1829 telde de gemeente Zelhem ruim 2800 inwoners; een eeuw later waren het er bijna 5800 en tegen het eind van de twintigste eeuw waren het er ruim 11.000.
Tot 2005 was Zelhem een zelfstandige gemeente, maar ten gevolge van een gemeentelijke herindeling werd Zelhem toen samengevoegd met de buurgemeenten Hummelo en Keppel, Steenderen, Hengelo en Vorden tot de gemeente Bronckhorst.
[bewerk] Dorp en omgeving
Zelhem noemt zich 'Het Groene Hart van de Achterhoek'. De oude kern is behoorlijk gemoderniseerd. In 2004 is ter afsluiting van een herinrichtingsproject de Markt in het centrum feestelijk heropend.
Zelhem houdt veel oude tradities nog in ere: 's avonds om 21 uur luidt bijvoorbeeld nog altijd de papklok.
De omgeving is afwisselend (enk, broek, vloed, veen). Bij de VVV in Zelhem zijn (fiets)routes verkrijgbaar die door alle gebieden lopen. Landgoed het Zand verdient bijzondere aandacht. Het langeafstandswandelpad het Pieterpad loopt door het dorp.
[bewerk] Geboren in Zelhem
- H.E. Knaake (Herman Eduard, 1863-1948), (inter-) nationaal bekende kunstschilder
- Dr. W.L. Bouwmeester (Willem Laurens, 1874-1939), kunstschilder en auteur
- Leo Klein Gebbink (9 januari 1968), hockeyinternational
[bewerk] Externe links
- Veel Zelhems erfgoed is te vinden bij Oudheidkundige Vereniging Salehem en bij Museum Smedekinck.
- Met Zelhem "Toen en Nu" krijgt u een beeld van het heden en verleden van het dorp Zelhem in de Achterhoek.
|
|
 |
|---|---|
| Historische stad: Bronkhorst | |
| Dorpen: Achter-Drempt | Baak | Bekveld | Gooi | Halle | Hengelo | Hoog-Keppel | Hummelo | Keijenborg | Laag-Keppel | Linde | Steenderen | Toldijk | Veldwijk | Velswijk | Vierakker | Voor-Drempt | Vorden | Wichmond | Zelhem | |
| Buurtschappen: Delden | Dunsborg | Eldrik | Heidenhoek | Kranenburg | Medler | Mossel | Noordink | Olburgen | Rha | Varssel | Veldhoek | Wildenborch | |
