Francisco Pizaro
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Fransisco Pizarro González
(1478-1541)
Født i ca år 1475. Var født som uekte son av ein adelig offiser. Familien var med i hidagoen, men dei var også fattig. Han var ein spansk erobrer som la Inkariket under spansk styre og blei det nye Perus grunnlegger. Fekk aldri noko utdannelse og lærte aldri å skrive. Han vart i ung alder lagt ut på tungt arbeid.
Han kom seg på eitt eller anna vis til Amerika. Men han kom seg til Panamatangen rundt 1510- talet. De neste 15 årene fekk han vite at Sør- Amerika på vestkysten hadde store rikdommar.
Inkarikets utbredelse
På begynnelsen av 1500- talet nådde inkariket sin største utbredelse. Riket strakte seg til nåværande Equador i nord, gjennom Bolivia og Peru. Til Chile i sør. Spanjolane, altså Fransisco Pizarro sin hær for til Inkariket i 1532. Då var det 12 – 15 millionar menneskar som budde der. 3 – 4 millionar berre overlevde etter sykdommane spanjolane brakte med seg. Mange folk døyde også pågrunn av hardt tvangsarbeid i gruvane som skulle forsyne spanjolane med sølv og gull. Sølv og gull var det Pizarro ville ha. Store rikdommar! Lima kaldte han Ciudad de los Reyes.
Etter invasjonen
I 1535 låg heile Peru under spanjolane sin kontroll. Pizzaro grunla byen Lime (den gongen vart den kalt «Ciudad de los Reyes») og fekk makta over den nordlege delen av det erobra landet. Almagro, hans tidligare kompanjong, herska over den sørlege delen. Det kom snart til open krig mellom dei to. Pizzaro lukkast til slutt med å fanga Almagro etter slaget ved Las Salinas i 1538 og avretta han. Dei indre stridane heldt fram, og den spanska kongen måtte senda sin eigen representant for å styra over kolonien. Pizzaro fekk stilling som guvernør. Det synte seg at Pizarro hadde betre evner som krigar enn som administrator. Han visste korleis ein heldt seg med ein hær med disiplin, men ikkje så mykje meir. Tilhengjarane til Almagro (mellom anna sonen), organiserte ei samansverjing mot Pizarro. Dei lukkast i å ta livet av Pizarro i palasset hans i Lima den 26. juni 1541.
Han døyde i byen Ciudad de los Reyes. (Lima) Det var ca i år juni 1541.
