Cornic

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

La forma (estil, ortografia…) o lo fons (validitat de las informacions, neutralitat…) d'aqueste article es de verificar. Discutissètz-ne o melhoratz-lo ! Se venètz d'apausar lo bendèl, clicatz sus aqueste ligam per crear la discussion.

Cornic (Kernewek)
Parlat en :	Grand Bretanha
Regions :	Cornoalha
Parlat per :	environ 3 500 personas
Classament :	?ena mai parlada
Tipologia :
Familha lingüistica :	-  Lengas indoeuropèas     -  Lengas celticas        -  Grop brittonic           -  Cornic
Estatut oficial
Lenga oficiala de :
Acadèmia :	Kesva an Taves Kernewek
ISO 639-1	kw
ISO 639-2 (B)	cor
ISO 639-2 (T)	cor(en)
Mòstra:
Veire tanben : {{{grop}}} – lenga, lista de lengas

Lo cornic (Kernewek, Kernowek) es una lenga celtica parlada per 3 500 personas; se parla en Cornoalha (Cornwall), dins lo sud-oèst de la Grand Bretanha.

Segont lo Daily Telegraph, cent personas d’uèi parlon correntament lo cornic, cinc cents pòdon tenir una charrada, e aperaquí 3 500 personas ne’n sabon de bocins.

Es pas utilizat coma lenga primièira que dinc un dezenau de fogaus.

John Davey, regent a Zennor foguet la darrièra persona que mestrejava pro la lenga de sis aujòus per la parlar. Moriguet en 1891 e se ditz qu’entretenguet sas competéncias lingüisticas en parlant cornic a son chat.

I a un servici d’edicion e de traduccion que se sona : Spyrys a Gernow = l’Esperit de Cornoalha. I a un grope de quichada que se sona : Agantavas = Nosta lenga.

"Parlar" se ditz kewsel (breton kaozeal, "charrar")

La darrièira parlanta monolingüa èra Dolly Frentreath, que demorava a Mousehole, e que moriguèt en 1777.

Lo panèl de la fòto pòrta en gròs : Welcome to Camborne
Endejós en pichon : kammbronn agas dynnergh

Quauques mòts e formulas, ambé de tròç d’equivalent breton :

Deth da, fatla genough why ? = Bonjorn, cossí anatz ? (why = hwi)
Me na vyn cows Sawsnak ! = Parlarèi pas anglés ! (.... kaozal Saozneg)
Ple’ ma’n treth ? = Ont es la plaja ? (E pleh ‘ma ‘n trêz ?)(KLT)
Ues coref ? = Avetz de bièra ? (Bier ho-ues ?)(Bas vanetés)
Ass yw teg an penty ma ! A allaf vy y brena rag chy haf ? = Quane cottage encantarèl ! Se lo pòdi crompar coma residéncia segondària ? (...an ti mañ ! ..... brena....)
Kernow bys vyken = La Cornoalha per totjorn (Kerne e virviken)

Coma totjorn en Grand Bretanha lo partit mai favorable a la lenga es lo partit liberau-democrata.

Chau notar per achabar que Francés Fontan considerava que lo cornic èra un simple dialècte breton. Li Bretons, d'unsi dison que son d'acòrdi e que sufís de s'acostumar a la grafia, pro desparièira. D'autri dison que despuèi lo segle XV, las doas lengas se son diferenciadas.

Chau remarquar que la dialectalizacion del breton se faguet efectivament al segle XV d'un biais vistable.

En realitat lo KLT (Cornoalha, Leon, Tregòr) avia ja agut d'evolucions divergentas *.

Lis especialistas de lengas celticas regreton sovent que las tres lengas, cambrian, breton e cornic, ajon chausit tres normalizacions divergentas.

Coma la normalizacion de la lenga cambriana comencet al segle VI (sic), es gaire pensable de la retocar.

En escambi, lei normalizacions del breton e del cornic, faitas per de gents que son pas de lingüistas, son plâ recentas, e pas enquèra sedimentadas dinc tota la poblacion. Se podria tornar a un aute progit.

Tot plâ comptat e rebatut, Francés Fontan avia pas tòrt de considerar lo cornic e lo breton coma dos dialectes d'una sola e mema lenga.

Nòta:

• del segle nau al segle tretge lo KLT, breton del nòrd, aguet d'evolucions morfologicas: koèd vé koad, troèd vé troad, blez vé bloaz

(bòsc, pè, an) e sintaxicas: lo pronom personau complement passa pas mai abans lo vèrbe: l'èi vist "Me deus EN gwellet" se ditz puèi "Me deus gwellet ANEHAÑ" = èi vist a guel.

• Lei fòrmas tradicionalas son demoradas en vanetés, tâ plâ per la morfologia que per la sintaxi.