Frederic Mistral
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
- Pels articles omonims, vejatz Mistral.
 |
|
| Profession: | Escrivan |
|---|---|
| País: | França |
| Data de naissença: | 8 de setembre de 1830 |
| Luòc de naissença: | Malhana, Provença-Aups-Còsta d'Azur |
| Data de decès: | 25 de març de 1914 |
| Luòc de decès: | Malhana, Provença-Aups-Còsta d'Azur |
Frederic Mistral o mai rar Frederic Mistrau (Malhana, 8 de setembre de 1830 - 25 de març de 1914), es un escrivan e lexicograf provençau, laureat dau prèmi Nobel de literatura.
Crèa lo Felibritge (en grafia mistralenca : Felibrige) en 1854. Son òbra capitala es Mirèlha (en grafia mistralenca: Mirèio), que li demandèt 8 ans d'esfòrç. Mirèlha cònta d'un biais epic l'amor d'un gojat, Vincenç, e d'una bèla provençala, Mirèlha. Aquela istòria es comparabla a la de Romieu e Julieta, ça que la la lenga occitana baila una riquesa mai granda au tèxt, en mostrar la fòrça dei sentiments.
Somari |
[Modificar] Mistral lexicograf: Lo Tresaur dau Felibritge
Mistral es l'autor de Lo Tresaur dau Felibritge <Lou Tresor dóu Felibrige> (1878-1886), que rèsta uei lo jorn lo diccionari mai ric de la lenga occitana, e un dei mai fisables per la precision dei sens, e en generau un dei mai rigorós en lexicografia. Es un diccionari bilingüe occitan-francés, en dos grands volums, englobant l'ensems dei dialèctes d'òc, e en grafia mistralenca.
[Modificar] Mistral e la grafia mistralenca
Contrariament a la grafia classica occitana, qu'auriá fach servir Mirèlha, Mistral utilizèt, sota l'influéncia dau sieu ainat Josèp Romanilha, una grafia pròcha deis abituds francesas, tanben coneguda sota lo nom de grafia mistralenca, que fa servir Mirèio.
Pasmens, avans de chausir definitivament la grafia mistralenca en 1854, liada a la creacion dau Felibritge, Mistral foguèt temptat durant leis ans precedents d'utilizar una grafia diferenta, mai pròcha de la grafia classica (aquela que lo provençau Simon Juda Onorat ja aviá utilizada dins son diccionari de 1846).
[Modificar] Bibliografia parciala
- 1854 Lei meissons
- 1859 Mirèlha <Mirèio>
- 1867 Calendau <Calendau>
- 1876 Leis isclas d'aur <Lis isclo d'or>
- 1879-1886 Lo Tresaur dau Felibritge <Lou Tresor dóu Felibrige>, diccionari occitan-francés
- 1884 Nerta <Nerto>
- 1890 La reina Joana <La rèino Jano>
- 1899 Lo poèma dau Ròse <Lou pouèmo dóu Rose>
- 1906 Memòrias e racòntes <Memòri e Raconte>
- 1910 Revirada de la Genèsi <la Genèsi>
- 1912 Leis Olivadas <Lis Óulivado>
[Modificar] Ligams extèrnes
- Nemausensis - L'escolan Mistral passa son Bachelierat a Nimes en 1847
- Mirèlha <Mirèio>
- Mireille (version francesa de Mirèlha)
| Laureats del Prèmi Nobel de Literatura |
|---|
|
1901: Prudhomme 02: Mommsen 03: Bjørnson 04: F.Mistral, Echegaray 05: Sienkiewicz 06: Carducci 07: Kipling 08: Eucken 09: Lagerlöf 10: Heyse 11: Maeterlinck 12: Hauptmann 13: Tagore 15: Rolland 16: Heidenstam 17: Gjellerup, Pontoppidan 19: Spitteler 20: Hamsun 21: France 22: Benavente 23: Yeats 24: Reymont 25: Shaw 26: Deledda 27: Bergson 28: Undset 29: Mann 30: Lewis 31: Karlfeldt 32: Galsworthy 33: Bunin 34: Pirandello 36: O'Neill 37: Martin du Gard 38: Buck 39: Sillanpää 44: Jensen 45: G.Mistral 46: Hesse 47: Gide 48: Eliot 49: Faulkner 50: Russell 51: Lagerkvist 52: Mauriac 53: Churchill 54: Hemingway 55: Laxness 56: Jiménez 57: Camus 58: Pasternak 59: Quasimodo 60: Perse 61: Andric' 62: Steinbeck 63: Seferis 64: Sartre 65: Sholokhov 66: Agnon, Sachs 67: Asturias 68: Kawabata 69: Beckett 70: Solzhenitsyn 71: Neruda 72: Böll 73: White 74: Johnson, Martinson 75: Montale 76: Bellow 77: Aleixandre 78: Singer 79: Elytis 80: Mi?osz 81: Canetti 82: García Márquez 83: Golding 84: Seifert 85: Simon 86: Soyinka 87: Brodsky 88: Mahfouz 89: Cela 90: Paz 91: Gordimer 92: Walcott 93: Morrison 94: Oe 95: Heaney 96: Szymborska 97: Fo 98: Saramago 99: Grass 2000: Gao 01: Naipaul 02: Kertész 03: Coetzee 04: Jelinek 05: Pinter 06: Pamuk |
