Świętokrzyski Park Narodowy

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Świętokrzyski Park Narodowy

Położenie	woj. świętokrzyskie
Data utworzenia	1950
Powierzchnia - leśna - uprawna - wodna	76,26 km² 72,12 km² 3,28 km² 0,02 km²
Pow. ochrony - ścisłej - częściowej - krajobrazu	17,31 km² 55,72 km² 3,23 km²
Powierzchnia otuliny	207,86 km²
Długość szlaków turystycznych	41 km
Liczba odwiedzających rocznie	400 tys.
Siedziba	Bodzentyn
Oficjalna strona Parku

Drzewa na gołoborzu na Świętym Krzyżu

Świętokrzyski Park Narodowy - jeden z 23 parków narodowych na terenie Polski, utworzony w 1950 r.

Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje: pasmo Łysogór (z najwyższym szczytem Łysicą - 612 m n.p.m. i Łysą Górą (Świętym Krzyżem) - 595 m n.p.m.), część pasma Klonowskiego (z górami Psarską i Miejską), Doliny Wilkowskiej i Doliny Dębniańskiej, a także dwie enklawy - Górę Chełmową i Las Serwis.

W 1950 r. część pasma Gór Świętokrzyskich nazwano Puszczą Jodłową im. Stefana Żeromskiego, który był zwolennikiem i rzecznikiem ochrony tego obszaru.

[edytuj] Historia parku

W roku 1921 powstał pierwszy w Górach Świętokrzyskich rezerwat im. Józefa Kostyrki na Chełmowej Górze (163 ha). W 1922 r. objęto ochroną rezerwatową dwa fragmenty Łysogór: na południowym zboczu Łysej Góry fragment o powierzchni 196 ha i na północnym zboczu Łysicy - 115 ha. W roku 1932 powiększono obszar rezerwatów do 1347 ha. Park narodowy oficjalnie utworzony został 1 maja 1950 na obszarze 6054 ha. W 1954 r. na terenie parku powstały dwa kolejne rezerwaty ścisłe: Czarny Las o powierzchni 26,45 ha oraz Mokry Bór o powierzchni 38,44 ha.

Na terenie parku jest 5 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 1731 ha.

[edytuj] Gołoborza

Na grzbietach górskich występują charakterystyczne rumowiska skalne - gołoborza, nadające krajobrazowi specyficzny charakter. Największe i najbardziej malownicze gołoborza znajdują się w okolicach Łysej Góry i na Łysicy. Niektóre z gołoborzy to:

Gołoborze Kobendzy
Biała Skałka
Księża Skała

Na gołoborzach spotyka się różnorodną roślinność: nitkowate glony, wątrobowce, mchy, porosty, torfowce i paprocie.

Większość terenu parku zajmują lasy jodłowe i bukowe, w niższych partiach pasm górskich występują bory sosnowe, bory mieszane sosnowo-dębowe z domieszką jodły, modrzewia, świerka i buka.

[edytuj] Walory turystyczne

[edytuj] Zabytki

Warte odwiedzenia w Świętokrzyskim Parku Narodowym są:

Muzeum przyrodnicze na Świętym Krzyżu. W muzeum można obejrzeć minerały i skamieniałości, florę i faunę oraz eksponaty związane z zagrożeniami parku, a także ekspozycję o parkach krajobrazowych Gór Świętokrzyskich.
Klasztor benedyktynów świętokrzyskich z XII w. na Świętym Krzyżu. W okresie rozwoju opactwa (XIII i XIX w.) powstały tu najstarsze zabytki piśmiennictwa polskiego - Kazania Świętokrzyskie i Pieśni Łysogórskie.
Wał kultowy wokół Łysej Góry z IX i X w.

W bezpośrednim sąsiedztwie parku warte zwiedzenia są:

klasztor sióstr benedyktynek z 1633 r. w Świętej Katarzynie
kościół w Bielinach (wczesnobarokowy z pierwszej połowy XVII w.)
kościół w Bodzentynie (gotycki z połowy XV w.)
kościół w Słupi Nowej (późnorenesansowy z drugiej połowy XVII w.)
budynek opactwa szpitalnego z XVI w. w Nowej Słupi
muzeum starożytnego hutnictwa w Nowej Słupi
Bodzentyn - kolegiata z XV wieku oraz ruiny zamku biskupiego, kapliczki św. Franciszka i św. Mikołaja położone przy szlaku ze Świętej Katarzyny na Święty Krzyż, tu znajduje się siedziba dyrekcji parku
osada Tarczek - kościółek romański
Chybice - gotycki kościół Kazimierzowski
Grzegorzowice - kościółek z romańską absydą
dymarki we wsi Huta Szklana

[edytuj] Szlaki turystyczne

Szlaki turystyczne na obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego:

z Trzcianki przez Święty Krzyż, Przełęcz Hucką, Łysicę do Świętej Katarzyny (fragment głównego szlaku Gór Świętokrzyskich)
z Nowej Słupi na Święty Krzyż
z Bodzentyna do Świętej Katarzyny
z Łącznej przez Pasmo Klonowskie, Psary do Bodzentyna
z Barczy na Pasmo Klonowskie
przez enklawę ŚPN Góra Chełmowa