Żemłosław
Z Wikipedii
Żemłosław - miejscowość na terenach dzisiejszej Białorusi, położona opodal Sobotnik, oddalona o kilkanaście kilometrów od Lidy.
Klasycystyczny pałac comites Umiastowskich (powstały ok. 1863 do 1877 roku) - według projektu włoskiego architekta Leandro Marconiego. Wzorowany jest na pałacu w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Niegdyś otaczał go piękny park urządzony przez francuskiego ogrodnika Jamme.
Żemłosław był na przełomie wieków XIX i XX przykładem idealnie prowadzonego majątku ziemskiego. Wyrabiane tam sery szwajcarskie cieszyły się ogromną sławą. Gorzelnia, która powstała w tamtych czasach działa i współcześnie.
Najznamienitszym dziedzicem Żemłosławia był Władysław hrabia Umiastowski (zm. 1905) wraz ze swą małżonką Janiną z hrabiów Ostroróg-Sadowskich, autorką wspomnień "Szmat ziemi i życia..." wydanych w Wilnie w 1928 roku pod pseudonimem "Nałęcz". Po śmierci męża hrabina Janina utworzyła w Żemłosławiu "Żemłosławską Fundację Naukową hrabiostwa Umiastowskich" przy Uniwersytecie Wileńskim "Stefana Batorego".
O Fundacji poczytać można w dziele Czesława Jankowskiego pt."Fundacja Żemłosławska".
