Lida
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°53'00" N 025°18'00" E
| Lida | |||
|
|||
| Państwo |  Białoruś |
||
| obwód | grodzieński | ||
| burmistrz | Andrej Pawlowitsch Chudyk | ||
| Położenie | 53°53' N 25°18' E |
||
| Wysokość | 142 m n.p.m. | ||
| Ludność (2004) • liczba ludności |
98 231 |
||
| Nr kierunkowy | +375 (1561) | ||
| Kod pocztowy | 231300 | ||
Położenie na mapie |
|||
| Strona internetowa miasta | |||
Lida - miasto na terenach dzisiejszej Białorusi, niegdyś w granicach I Rzeczypospolitej. Miasto powiatowe.
Obecnie Lidę zamieszkuje ponad 100 tys mieszkańców, 40 proc. stanowią Białorusini, 35 - Polacy, a 20 proc. - Rosjanie.
[edytuj] Historia
Miasto zostało założone w roku 1323 przez wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Lida była stolicą księstwa lidzkiego, którym władał książę Giedymin a po jego śmierci syn Olgierd i jego synowie Jagiełło i Witold. Zamek był potężną twierdzą wielokrotnie szturmowaną przez krzyżaków - tylko raz zdobyty w 1384 r. Inne ataki były bezskuteczne aż do roku 1655 gdy zamek zajęli kozacy Zołotareńki. Zamek uległ zagładzie gdy został spalony przez Szwedów w czasie wojny północnej (1702 i 1710 r.). Zamek gościł dwukrotnie wygnanych z Ordy Tatarskiej chanów: Tochtamysz (1396-99), Hadżi I Girej (1434-43).
W wiekach XIV - XVI Lida była jednym z pięciu największych miast Księstwa Litewskiego. W roku 1590 uzyskała prawa miejskie.
[edytuj] Zabytki
- Do dzisiaj jednym z zachowanych zabytków z tamtego okresu jest zbudowany przez Giedymina zamek. Mury zamkowe restaurowano w okresie międzywojennym i w dobrym stanie przetrwały do naszych czasów. Mury obwodowe i 2 wieże są ponownie restaurowane - ma tu być muzeum historyczne.
- Kościół katolicki, barokowy, wybudowany w 1770 r. - nieprzerwanie czynny. Bogate wyposażenie wnętrza. W bocznym ołtarzu cudowny obraz MB z Dzieciątkiem.
- Cerkiew - dawny kościół pijarów, klasycystyczny, w kształcie rotundy. Zbudowany w latach 1797-1825. Spalony w 1842 r. W 1863 r. zamieniony na cerkiew prawosławną. W 1922 r. wrócił do pijarów. Został zamknięty w 1958 r. - była w nim hala sportowa, planetarium, muzeum - w 1991 r. kino. W roku 1995 został przekazany prawosławnym. Obok dzwonnica.
- Obok kościoła dawny klasztor pijarów z kolegium pijarskim - zamknięty w 1843 r. W okresie międzywojennym była tu szkoła handlowa.
Do roku 1940, w Lidzie mieściła się jedna z największych w Europie żydowskich szkół rabinicznych.
Także w Lidzie działa organizacja TKPZL. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Organizacja zajmuje się poszerzaniem kultury polskiej.
W Lidzie urodzili się między innymi skrzypek i kompozytor Konstanty Górski oraz aktorka Pola Raksa.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Lidzianie XX wieku
- Adam Boniecki Genealogia elit polsko-litewskich, powiat Lidzki
- Czesław Malewski Wykaz alfabetyczny z 1844 r. majątków pow. lidzkiego, Czesław Malewski
- Kościół greko-katolicki w Lidzie i Ziemi Lidzkiej
- Nekropolie lidzkie
