25 Dywizja Piechoty

Z Wikipedii

25 Dywizja Piechoty (25 DP) – polska jednostka wojskowa

Spis treści

[edytuj] Okres międzywojenny

W okresie II RP sztab 25 DP i jej pododdziały stacjonowały w Kaliszu, Krotoszynie i Ostrowie Wielkopolskim.

[edytuj] Udział w wojnie obronnej 1939 r.

25. Dywizja Piechoty pod dowództwem gen. bryg. Franciszka Altera wchodziła w skład Armii "Poznań" gen. Tadeusza Kutrzeby. 1 września 56 pp bronił skutecznie Krotoszyna przed niemieckim 183 pułkiem Landwehry. Natomiast 3 batalion 55 pp został wyparty z Rawicza przez oddziały niemieckiej Straży Granicznej, lecz z pomocą Wielkopolskiej Brygady Kawalerii udało się odrzucić wroga. Z kolei 1 batalion 55 pp bronił skutecznie Leszna. Przez następne dni dywizja znajdowała się w odwrocie wraz z resztą Armii. 8 września, wchodząc w skład GO "Koło", zajmowała pozycje wyjściowe, aby następnego dnia wziąć udział w bitwie nad Bzurą, uderzając na miejscowość Ozorków. Dywizja została wcześniej wzmocniona 69 pp z 17 DP. 9 września rano jeden batalion z 69 pp zaatakował Łęczycę, lecz został odrzucony. Natomiast jedna kompania zdobyła i utrzymała pobliski Tum. Wieczorem dywizja uderzyła całością sił i - łamiąc opór wroga - wdarła się do Łęczycy, którą zdobyła koło północy. Następnego dnia wyszła z Łęczycy i odrzuciła niemieckie oddziały na odległość od 8 do 10 km od miasta. Po południu dywizja napotkała jednak na silny opór niemiecki pod Sierpowem, Leśmierzem, Solną Małą i Mętlewem, gdzie została zatrzymana. 12 września dywizja prowadziła dalsze zacięte walki o folwark Wróblew i Solcę Wielką i dopiero po południu udaje jej się złamać niemieckie linie oporu i dojść do przedmieść Ozorkowa. W nocy z 12 na 13 września na rozkaz dowódcy Armii 25 DP zaczęła się wycofywać z zajmowanych pozycji. 17 września dywizja forsowała Bzurę pod Brochowem. Udało jej się przebić do Puszczy Kampinoskiej, zachowując mimo dużych strat zwartość bojową. 19 września pod Palmirami dywizja zebrała się w składzie 3 niepełnych pułków i dwóch baterii artylerii. Miała przedzierać się do Warszawy przez Młociny, Buraków i Łomianki. Ubezpieczenia dywizyjne wyrzuciły śmiałym atakiem Niemców ze wsi Dabrowa, gdzie zniszczono kilka czołgów i dział. Przez cały dzień 20 września dywizja zbierała siły i zajmowała obronę w rejonie Młocin i Burakowa. 21 września odpierała ataki niemieckiej 24 DP. Polacy wyparci zostali ze swoich pozycji dopiero po całkowitym zniszczeniu 1 i 3 batalionu 29 pp. W kilku miejscach udało im się także rozerwać obronę 56 pp i 60 pp. Następnego dnia polskie oddziały musiały się wycofać na nowe pozycje. Udało się jej przebić do Warszawy, gdzie - po wejściu w skład Armii "Warszawa" - przeszła do odwodu i stanęła w rejonie ulic 3-go Maja i Marszałkowskiej. Walczyła w obronie Warszawy do jej kapitulacji 28 września, zyskując sobie wysokie uznanie dowództwa Armii "Warszawa".

[edytuj] Odtworzenie dywizji w ramach AK

W wyniku przeprowadzania akcji odtwarzania przedwojennych jednostek wojskowych w 1944 r. powstała 25. Dywizja Piechoty AK (Okręg Łódź).

[edytuj] Dowództwo i sztab

  • Dowódca dywizji - gen. bryg. Franciszek Ksawery Alter
  • Oficer ordynansowy - ppor. rez. Marian Nowicki
  • Szef sztabu - mjr dypl. Edward Marceli Ostrowski
  • Dział operacyjno-wywiadowczy:
  • Oficer operacyjny - kpt. dypl. Bolesław Wojtowicz
  • Pomocnik oficera operacyjnego - kpt. Stanisław Kazimierz Gliński
  • Oficer wywiadowczy - kpt. Czesław Jewasiński
  • Oficer wywiadowczy - por. Aleksander Kapałka
  • Dział kwatermistrzowski:
  • Kwatermistrz - kpt. dypl. Witold Kopytyński
  • Pomocnik kwatermistrza - kpt. Fryderyk Ombach
  • Pomocnik kwatermistrza - ppor. rez. Wacław Kamiński
  • Kierownik kancelarii - ppor. rez. S. Kwiatkowski
  • Dowódcy broni:
  • Oficer sztabu dowódcy piechoty - mjr Michał Augustyn Chrupek
  • Dowódca artylerii - ppłk Antoni Wereszyński
  • Oficer sztabu - kpt. Kazimierz Budzianowski
  • Oficer służby wywiadowczej artylerii - ppor. rez. Józef Bembel
  • Oficer łącznościowy - por. Zygmunt Wroniecki
  • Oficer łącznikowy - kpt. Leon Horodyski
  • Referent - ppor. rez. Zbigniew Kowalczewski
  • Dowódca łączności - mjr Jan Tomasz Stengert
  • Szefowie służb:
  • Szef służby uzbrojenia - kpt. Mieczysław Marcin Zulikowski
  • Referent - por. rez. Antoni Maciejak
  • Referent - por. rez. Ignacy Cieślak
  • Referent - ppor. rez. Bohdan Szykulski
  • Szef służby zdowia - mjr dr Tadeusz Frydrychowicz
  • Referent - mjr rez. dr Władysław Nowak
  • Dowódca szefostwa służby taborów - kpt. Stefan Tomanowski
  • Oficer dyspozycyjny - ppor. rez. Roman Palacz
  • Szef służby weterynaryjnej - kpt. Eugeniusz Warnicki
  • Szef służby duszpasterskiej - ks. kapelan Wojciech Rojek
  • Szef służby sprawiedliwości - kpt. Antoni Łukasik
  • Sędzia - por. rez. Ludwik Gołaszewki
  • Sędzia - ppor. rez. Stefan Stroiński
  • Szef żandarmerii - ppor. rez. Zbigniew Kempiński
  • Kwatera główna:
  • Komendant kwatery - kpt. Kazimierz Wężyk
  • Płatnik - ppor. rez. Edward Szmydt
  • Oficer żywnościowy - ppor. rez. Tadeusz Michał Tarchalski
  • Dowódca ambulansu weterynaryjnego - kpt. rez. Klemens Wicentowicz
  • Dowódca kompanii gospodarczej - ppor. rez. Tadeusz Adam Pałęcki

[edytuj] Skład podczas kampanii wrześniowej

  • 29 Pułk Strzelców Kaniowskich
  • 56 Pułk Piechoty Wielkopolskiej
  • 60 Pułk Piechoty Wielkopolskiej
  • 25 Kaliski pułk artylerii lekkiej
  • 25 dywizjon artylerii ciężkiej
  • 25 bateria artylerii plot.
  • 25 batalion saperów
  • 25 kompania telefoniczna
  • kawaleria dywizyjna
  • kompania kolarzy
  • kompania ckm plot.
  • służby

[edytuj] Ludowe Wojsko Polskie

Dywizja powstała w 1950 roku. Jej sztab stacjonował w Siedlcach. Wchodziła w skład Okręgu Wojskowego Warszawa.

[edytuj] Skład i rozmieszczenie (1952)

dowództwo - Siedlce

  • 77 pułk piechoty - Włodawa
  • 80 pułk piechoty - Biała Podlaska
  • 83 pułk piechoty - Chełm
  • 132 pułk artylerii lekiej - Siedlce
  • 61 dywizjon artylerii przeciwpancernej - Siedlce
  • 33 dywizjon artylerii przeciwlotniczej - Siedlce
  • 72 batalion saperów - Siedlce
  • 46 batalion łączności - Siedlce