27 Wołyńska Dywizja Piechoty
Z Wikipedii
27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej – polska jednostka wojskowa utworzona z sił Okręgu Wołyń Armii Krajowej w ramach Akcji "Burza". W marcu 1944 liczyła około 6000 żołnierzy.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
[edytuj] Działania bojowe
[edytuj] Na Wołyniu
- Mobilizacja
- Mobilizacja alarmowa dywizji została przeprowadzona w styczniu 1944 z sił inspektoratów AK: Kowel, Równe i Łuck Okręgu Wołyń.
[edytuj] Na Polesiu
- Reorganizacja
- Reorganizacja dywizji została przeprowadzona
[edytuj] Na Lubelszczyźnie
- Koncentracja
- Koncentracja dywizji została przeprowadzona
- Akcja "Burza"
- 20 lipca wojska radzieckie sforsowały Bug i zaczęły wyzwalać Lubelszczyznę. W zaistniałej sytuacji (wycofywanie się wojsk niemieckich) dowództwo Dywizji rozpoczęło przygotowywanie uderzenia na Lublin. 22 lipca mjr "Żegota" przywiózł z Komendy Okręgu zadania akcji "Burza" na Lubelszczyźnie jakie postawiono przed Dywizją. Batalion I/45 pp "Gzymsa" w zasadzce rozbił kolumnę Niemców pod Firlejem. Bataliony II/43 pp "Hrubego" i II/50 pp "Jastrzębia", współdziałając z miejscowym oddziałem AK, opanowały Lubartów. Nocą batalion "Jastrzębia" obsadził Michów, batalion I/43 pp "Korda" opanował Kock zaś batalion I/50 pp "Sokoła" zajął Koniaków i Kozłówkę. Zablokowano ruchy Niemców we wszystkich kierunkach. Około południa 23 lipca do Lubartowa wkroczyły jednostki 3 Korpusu Armii Czerwonej (1 Front Białoruski), a po południu przybyły oddziały AL ppłk. Korczyńskiego (uwolnione przez wojska radzieckie z okrążenia w lasach parczewskich). Na skutek jego żądań, dowództwo Dywizji usunęło swoje oddziały z Lubartowa, koncentrując je w rejonie Kaniówki, Kozłówki i Siedlisk. Z dowództwem korpusu radzieckiego ustalano zasady dalszej walki z Niemcami.
- Rozwiązanie dywizji
- Wieczorem 25 lipca w Skrobowie
[edytuj] Dowódcy
- Akcja "Burza"
- płk Kazimierz Damian Bąbiński "Luboń" – od 15 stycznia do 11 lutego
- ppłk dypl. Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa" – od 11 lutego do 18 kwietnia
- mjr Jan Szatowski "Kowal" – od 18 kwietnia do 3 maja
- mjr dypl. Tadeusz Sztumberk-Rychter "Żegota" – od 3 maja do 16 lipca
- płk. Jan Kotowicz "Twardy" – od 16 lipca do 25 lipca
- Dowództwo i sztab w dniu 14 marca 1944
- dowódca – ppłk dypl. (gen. bryg.) Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa"
- szef sztabu – mjr dypl. Tadeusz Sztumberk-Rychter "Żegota"
- dowódca zgrupowania "Gromada" – mjr Jan Szatowski "Kowal"
- dowódca zgrupowania "Osnowa" – kpt. Kazimierz Rzaniak "Garda"
- oficer operacyjny – kpt. Tadeusz Klimowski "Ostoja"
[edytuj] Skład w marcu 1944
- Sztab – kryptonim "Pożoga"
- Kwatermistrzostwo
- Samodzielne pododdziały Dywizji
- kompania łączności – ppor. Józef Figórski "Szymon"
- kompania saperów (warszawska) – por. Zdzisław Zołociński "Piotr"
- kompania przeprawowa (na Bugu) – ppor. Stanisław Witamborski "Mały"
- pluton żandarmerii – ppor. Franciszek Krawczak "Żeliwo"
- I/45 pp – por. Franciszek Pukacki "Gzyms"
- Zgrupowanie "Gromada" (kowelskie)
- Sztab
- Kwatermistrzostwo
- Samodzielne pododdziały Zgrupowania
- pluton saperów
- pluton rozpoznania
- drużyna ppanc.
- 1/21 p.uł. (zwiad taktyczny) – ppor. Jerzy Neuman "Hińcza"
- I/50 pp – por. Michał Fijałka "Sokół"
- II/50 pp – por. Władysław Czermiński "Jastrząb"
- III/50 pp – por. Zbigniew Twardy "Trzask" (od 10.04. por. Marek Lachowicz "Bratek")
- I/43 pp – por. Kazimierz Filipowicz "Kord"
- II/43 pp – por. Marian Walery Krokay "Siwy" (od 21.04. Jan Józefczak "Hruby")
- oddziały wydzielone do obrony ludności cywilnej (samoobrona)
- Zgrupowanie "Osnowa"
- Sztab
- Kwatermistrzostwo
- Samodzielne pododdziały Zgrupowania
- pluton saperów
- pluton łączności
- pluton zwiadu
- 1/19 p.uł. "Krwawi Tatarzy" (zwiad taktyczny) – ppor. Longin Dąbek-Dębicki "Jarosław"
- I/23 pp – por. Sylwester Brokowski "Bogoria" (od 07.04. por. Zygmunt Górka-Grabowski "Zając")
- II/23 pp – ppor. Jerzy Krasowski "Lech"
- III/23 pp (szkieletowy)
- 6 komp. – ppor. Jeremi Witkowski "Sokół II"
- 7 komp. – pchor. Jerzy Ochman "Kozak"
- I/24 pp "Krwawa Łuna" – por. Zygmunt Kulczycki "Olgierd" (od 21.04. ppor. Józef Malinowski "Ćwik")
- oddziały wydzielone do obrony ludności cywilnej (samoobrona)
Liczebność i wyposażenie dywizji w sierpniu 1944: (w nawiasach w porównaniu do przedwojennego stanu polskiej dywizji piechoty)
- oficerów: 126 (24,5%)
- szeregowych: 7200 (45,6%)
- koni: 1150 (16,4%)
- broń osobista (pistolety, karabiny): 6500 (40,6%)
- ręczne i lekkie karabiny maszynowe: 130 (40,6%)
- ciężkie karabiny maszynowe: 45 (34,1%)
- granatniki: 13 (16,0%)
- moździerze: 4 (20,0%)
- lufy artylerii: 7 (8,9%)
