Alouette 1

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Alouette 1
Inne nazwy	Alouette A
Zaangażowani	CSA, NASA
Indeks COSPAR	1962-049A; 1962-beta-alfa-1
Rakieta nośna	Thor Agena B (s/n 341 - s/n 6101)
Miejsce startu	Vandenberg AFB, USA
Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum	999 km
Apogeum	1027 km
Okres obiegu	105,4 min
Nachylenie	80,4°
Czas trwania
Początek misji	29 września 1962 (06:05 UTC GMT)
Koniec misji	wrzesień 1972
Wymiary
Masa całkowita	145,7 kg

Alouette 1 (fr. „Skowronek”) - to pierwszy kanadyjski sztuczny satelita. Był przeznaczony do badania jonosfery, czyli górnej części atmosfery ziemskiej.

Dzięki Alouette 1, Kanada została trzecim państwem, które udanie umieściła swojego satelitę na orbicie (5 lat po radzieckim satelicie Sputnik 1 i 4 lata po amerykańskim Explorer 1).

[edytuj] Opis misji

Alouette 1 został wystrzelony 29 września 1962 roku, za pomocą amerykańskiej rakiety nośnej Thor Agena B z bazy Vandenberg. Satelita był stabilizowany obrotowo z prędkością ok. 1,4 obr/min (po rozłożeniu anten - dwa dipole o dł. 45,7 i 22,8 m). Po około 500 dniach, prędkość obrotowa statku spadła poniżej wartości przewidywanej, do około 0,6 obr/min. Sądzi się, że satelita stopniowo przechodził na stabilizację gradientem grawitacji, z dłuższą anteną skierowaną ku Ziemi. Informacje o położeniu były wyznaczane tylko z jednego magnetometru i pomiarów temperatury powłok ochronnych (błąd wyznaczania położenia mógł sięgać 10 stopni). Statku nie wyposażono w rejestrator taśmowy, przez co dane mogły być zbierane tylko z miejsc objętych stacjami telemetrii. Stacje telemetrii rozmieszczone w okolicach południowej części południka 80 W, oraz na Hawajach, w Singapurze, Australii, Europie i środkowej Afryce. Dane były zbierane przez ok. 6h dziennie. Statek przerwał działanie we wrześniu 1972 (pozostał na orbicie okołoziemskiej do dziś).

[edytuj] Instrumenty

Sweep-Frequency Sounder

Celem sweep frequency sounder było prowadzenie synoptycznych pomiarów rozkładu gęstości elektronów w jonosferze, na wysokościach między 300 a 1000 km. Instrument składał się z nadajnika/odbiornika radiowego. Rejestrował on opóźnienie między wysłaniem, a odbiorem nadanego impulsu radiowego. Kontinuum częstotliwości między 0,5 a 12 MHz było próbkowane co 18 s. Z powodu różnorakich zakłóceń (odbić od powierzchni Ziemi, rezonansów plazmowych) pomiary dla różnych częstotliwości musiały być kilkakrotnie powtarzane. Opóźnienie to, było funkcją dystansu przebytego przez sygnał, gęstości elektronów wzdłuż ścieżki propagacji i współczynnika propagacji. Standardowe dane wyjściowe tworzyły tzw. jonogram. Pokazywał on długość opóźnienia w funkcji częstotliwości. Eksperyment pracował całe 10 lat, a wyniki jego działalności dalece przekroczyły pokładane w nim oczekiwania.

Detektory cząstek energetycznych

Eksperyment cząstek energetycznych składał się z sześciu detektorów mających określić strukturę niższych warstw zewnętrznych pasów Van Allena i mierzyć zmiany ich intensywności związanych ze zjawiskami słonecznymi i geofizycznymi, głównie z zorzami. Pierwszy detektor, licznik Geigera Anton 302, stanowił osłoniętą część pakietu i był używany tylko do wielokierunkowych pomiarów protonów i elektronów o energiach wyższych, odpowiednio, od 33 i 2,8 MeV. Licznik Geigera Anton 223, skierowany 10 stopni od osi obrotu statku, mierzył elektrony i protony o energiach wyższych, odpowiednio, od 40 i 500 keV (kierunkowo). Drugi licznik Anton 223, skierowany równolegle do osi obrotu, zbierał informacje o elektronach i protonach o energiach większych, odpowiednio, od 250 i 500 keV (kierunkowo). Wielokierunkowo, oba liczniki, prowadziły takie same pomiary co licznik Anton 302. Czwarty detektor, węzeł krzemowy (silicon junction), był zkolimowany 10 stopni od osi obrotu. Kierunkowo, odpowiadał na protony i cząstki alfa z zakresu energetycznego, odpowiednio 1,3 - 7 i 4,3 - 28 MeV. Wielokierunkowo, odpowiadał na protony z zakresu 55 - 60 MeV. Ostatnie dwa detektory tworzyły teleskop Geigera. Składał się on z dwóch liczników Geigera 18509 (firmy Philips) i plastycznego scyntylatora umieszczonego między licznikami. Teleskop był skierowany prostopadle do osi obrotu statku. Detektor ten dawał tylko odpowiedź kierunkową dla protonów i cząstek alfa o energiach większych, odpowiednio, od 100 i 400 MeV. Eksperyment działał dobrze od początku, a wyłączony został 29 stycznia 1968, pomimo poprawnego działania.

Odbiornik VLF (bardzo niskich częstotliwości)

Celem eksperymentu VLF było zbadanie propagacji charakterystycznych dla naturalnych i sztucznych sygnałów VLF. Eksperyment składał się z szerokopasmowego, czułego odbiornika fal 0,4 - 10 kHz. Używał on najdłużej anteny (45,7 m). Wyjście odbiornika rejestrowało składową elektryczną sygnału i było ujęte w pętlę ARW (Automatycznej Regulacji Wzmocnienia). Standardowym produktem wyjściowym eksperymentu VLF był sonogram (przedstawiał on sygnały w funkcji czasu i częstotliwości). W badanym regionie częstotliwości radiowych zaobserwowano różnego pochodzenia szumy i "gwizdy". Eksperyment pracował poprawnie od samego startu, prócz interferencji z urządzeniem sweep sounder, które jednak nie wpłynęły ujemnie na otrzymane dane.

Eksperyment kosmicznego szumu radiowego

Eksperyment szumu kosmicznego wykorzystywał odbiornik z ARW (Automatyczną Regulacją Wzmocnienia) napięcia. Mierzył on poziom radiowego szumu słonecznego i galaktycznego. Odbiornik z przeszukiwaniem częstotliwości badał pasmo 0,5 - 12 MHz w ciągu 18 s (poniżej 5 MHz odpowiedź układu gwałtownie spadała). Odbiornik miał szerokość pasma 33 kHz (szum na poziomie 15 dB), i zasięg dynamiczny 50 dB. Antenami były dwa dipole (długości 45,7 i 22,8 m), ulokowane ortogonalnie do osi obrotu.

[edytuj] Ciekawostki

W 1992, program Allouette został wyróżniony przez IEEE jako jeden z Kamieni Milowych Inżynierii.
Alouette 1 jest czasami mylnie brany za 3 satelitę, w ogóle, udanie umieszczonego na orbicie. Gdy w rzeczywistości, był pierwszym satelitą, nie będącym własnością USA lub ZSRR, a w ogóle 127 wystrzelonym obiektem (wg COSPAR).