Andrzej Chryzostom Załuski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Andrzej Chryzostom Załuski

Herb

Dewiza	brak
Data wyboru	1699
Urodzony	1650
Zmarł	1 maja 1711

Andrzej Chryzostom Załuski, herbu Junosza (ur. ok. 1650, zm. 1 maja 1711), kanclerz wielki koronny, biskup warmiński od 1699, płocki od 1692, kijowski od 1683.

Syn Aleksandra, wojewody rawskiego. Nauki świeckie pobierał m.in. w Wiedniu. Do stanu duchownego przygotowywał się w Louvain, Paryżu i Rzymie. Po otrzymaniu niższych święceń został kanonikiem krakowskim (1673). Był używany do poselstw dyplomatycznych w latach (1674—1675) do Hiszpanii i Portugalii. W 1674 został kapłanem. Nosił godności kanonika pułtuskiego i łęczyckiego, opata komendatoryjnego wąchockiego oraz prepozyta jarosławskiego. Na sejmie koronacyjnym w 1676 miał kazanie w obecności króla i stanów, był sekretarzem wielkim koronnym królowej Marii Kazimiery. We wrześniu 1683 został biskupem kijowskim. 23 grudnia 1683, po zwycięstwie wiedeńskim Jana III Sobieskiego, witał króla uroczystą mową w katedrze krakowskiej. Zaufany stronnik Jana III Sobieskiego, przystąpił jednak w 1687 do konspiracji magnatów skierowanej przeciw niemu.

Od króla otrzymał prepozyturę płocką, a w październiku 1692 biskupstwo płockie. Jako biskup płocki został zapamiętany jako świętobliwy kapłan, odznaczający się niepospolitą nauką. W 1693 odbył synod diecezjalny; rozpoczął szereg wizytacji kanonicznych, w czasie których wielokrotnie wygłaszał kazania i nauki. W czasie Wielkiego Postu w 1696 wypowiedział szereg nauk w kolegiacie pułtuskiej. W 1698 odprawił kolejny synod w Pułtusku.

W 1699 kapituła warmińska wybrała Załuskiego na swojego biskupa. Załuski przyjął wybór, ale przejście do nowej diecezji wymagało przezwyciężenia wielu trudności. 18 stycznia 1701 roku ukoronował w Królewcu Fryderyka I na pierwszego króla Prus. W 1702 został kanclerzem wielkim koronnym. Od 1705 uwięziony przez Augusta II za konszachty z Leszczyńskim, musiał tłumaczyć się z swego postępowania w Rzymie.

Wydał cenny zbiór dokumentów współczesnych w przekładzie łacińskim pt. „Epistolae historico-famliares” (1709—1711, 3 t., t. IV w 1761), poza tym „Mowy...” (1689), „Mowy różne” (1690), „Kazania” (1696).

Następca Załuskiego na biskupstwie płockim Ludwik Bartłomiej Załuski wystawił mu w pułtuskiej kolegiacie pomnik.

Źródła:

A. J. Nowowiejski, Płock. Monografia historyczna..., Płock 1991
Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999, ISBN 8321113117, Warszawa 2000.