Architektura renesansu w Anglii
Z Wikipedii
| Historia architektury: |
| < Architektura gotycka |
| Architektura renesansu |
| Czas trwania: 1. poł. XV w.-2. poł. XVI w. Zasięg: Europa Zachodnia i Środkowa |
| ... w Anglii ... we Francji ... w Hiszpanii ... w Niderlandach ... w Niemczech ... w Polsce ... w Skandynawii ... we Włoszech ... w Europie Śr.-Wsch. |
| Architektura manieryzmu |
| Architektura barokowa > |
Pierwsze przejawy renesansu w Anglii widoczne są dopiero w połowie XVI wieku, początkowo jako pojedyncze, ozdobne detale wprowadzone w okresie późnego gotyku (pod koniec tzw. stylu Tudorów) a później w okresie panowania tzw. stylu elżbietańskiego. Spory wpływ na stosowane rozwiązania wywarły nowinki docierające z kontynentu bezpośrednio w Włoch oraz Niderlandów. Prowadzone przebudowy i modernizacje wiejskich siedzib arystokracji i ziemiaństwa otrzymują nowe rozwiązania. Dodanie bocznych skrzydeł i uformowanie otwartego dziedzińca prowadzi do rozwiązań rzutu budowli opartych na kształcie wzorowanym na literze U. Wysunięcie w środkowej części budowli ryzalitu upodabnia rzut budowli do litery E a wydłużenie skrzydeł bocznych na tyły rezydencji naśladuje kształt litery H. Głównej części budowli umieszczano zazwyczaj reprezentacyjną salę przeznaczoną na bale i uczty. Wewnątrz niej, nad wejściem, budowano emporę dla zespołów muzycznych przygrywających podczas przyjęć. Z głównego hallu na piętro mieszkalne prowadziły reprezentacyjne schody. Poszczególne pokoje dostępne były z długiego korytarza, który pełnił funkcję galerii gromadzącej dzieła sztuki i pamiątki rodzinne. Światło do wnętrza docierało przez duże, prostokątne okna. Drewniane stropy, zazwyczaj kasetonowe zdobiły stiuki i profilowane belki a ściany wykładano różnymi odmianami drewna. Pomieszczenia ogrzewało ciepło dużych kominków o dekoracyjnych formach.
Do przykładów tak rozwiązanych rezydencji należą:
- pałac Longleast House (1567) r.
- pałac Charlton House w Wiltshire (1580) r.
- pałac Corsham Court niedaleko Bath (1600) r.
- Shaw House w Berkshire (1581) r.
- Holland House w Kensington (1607) r.
Najwybitniejszym przedstawicielem angielskiego renesansu był wykształcony we Włoszech Inigo Jones, zwolennik palladianizmu. Zaprojektował (w 1617 r.) na zlecenie Jakuba I pałac Whitehall, który doczekał się realizacji tylko w niewielkim zakresie (wybudowana została część nazywana salą bankietową). W 1618 zaprojektował pawilon królowej w Greenwich. Jego dziełem jest także projekt kościoła św. Pawła w Londynie na Covent Garden z 1631 r.
Umownie przyjmuje się, że okres renesansu w Anglii trwa do ok. 1625 r. Lata późniejsze to rozwijanie stylu zapoczątkowanego przez Andrea Palladio. Historyce angielscy zwykli inaczej niż na kontynencie dzielić i nazywać zmieniające się style architektoniczne. W ich ujęciu okres do połowy XVIII wieku zaliczany jest do późnego renesansu a nie do baroku.
Literatura
- Tadeusz Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wydawnictwo Ossolineum, 1990 r.
