BGM-109 Tomahawk
Z Wikipedii
BGM-109 Tomahawk (także: TLAM - ang. Tomahawk Land Attack Missile, TASM - ang. Tomahawk Anti-Ship Missile) - uskrzydlony, odrzutowy pocisk manewrujący produkcji USA, wystrzeliwywany z okrętów nawodnych i podwodnych.
Spis treści |
[edytuj] Historia pocisku
Geneza pocisku Tomahawk sięga roku 1972, kiedy to Departament Obrony USA zlecił podjęcie prac studyjnych nad możliwymi środkami przenoszenia broni jądrowej nienaruszającymi świeżo podpisanego traktatu SALT I. Jako rozwiązanie zaproponowano możliwość budowy pocisku manewrującego napędzanego silnikiem odrzutowym. Projekt broni został skonstruowany w dość szybkim czasie. Do sprzedaży licencji kandydowały dwie firmy - General Dynamics (za którą głosowała marynarka wojenna) i Boeing (popierało ją dowództwo sił powietrznych). W końcu produkowały ją obydwa zakłady. Broń weszła do służby na początku lat osiemdziesiątych.
Poddźwiękowy pocisk manewrujący dalekiego zasięgu Tomahawk może atakować cele naziemne (Tomahawk Land Attack Missile - TLAM) oraz nawodne (Tomahawk Anti-Ship Missile - TASM). TLAM może być uzbrojony zarówno w głowicę konwencjonalną (TLAM-C), nuklearną (TLAM-N) czy zawierającą ładunek podkalibrowy (TLAM-D).
W roku 1991 prezydent USA George H. W. Bush nakazał wycofania wielu rodzajów broni nuklearnej z czynnej służby wojskowej. W wyniku tego US Army zostało pozbawione całej taktycznej broni jądrowej. Rok po tym wydarzeniu ze służby zostały zwolnione UGM-109A TLAM-N Tomahawk i na uzbrojeniu pozostały tylko starsze wersje tego pocisku (TLAM-C).
Pocisk TLAM bardzo często używano do ostrzeliwania wielu różnych celów. Według danych US Navy, na 297 planowanych odpaleń pocisku 290 wystrzelono, a 242 z nich trafiły w wyznaczony cel.
[edytuj] Opis techniczny
Gdy Tomahawk zostanie odpalony, uruchamia się niewielkich rozmiarów rakietowy silnik startowy napędzany paliwem stałym, który po starcie rozpędza pocisk do odpowiedniej prędkości, zanim uruchomiony zostanie marszowy silnik turbowentylatorowy. Tomahawk jest trudno wykrywalny gdyż pozostawia małe odbicie radarowe, w związku z tym nie wykrywają go radary, a ponadto silnik nie emituje dużo ciepła, więc wykrycie go przez czujniki podczerwieni jest bardzo utrudnione.
[edytuj] Awionika i nawigacja
Pocisk jest sterowany dzięki odbiornikowi GPS, unowocześnionego systemu DSMACN i układ kontroli TOA. Wersja Tomahawka przeznaczona do ostrzeliwania celów naziemnych wyposażona jest w system nawigacji bezwładnościowej oraz system TERCOM (korzysta on z trójwymiarowej mapy terenu i za jej pomocą ustala aktualne położenie pocisku zmieniając kurs w razie ewentualnych zboczeń z trasy.
[edytuj] Dane techniczne
Konstrukcja: USA
Użytkownicy: USA (USN/USAF)
Długość: 5,56 m (z silnikiem startowym - 6,25 m)
Średnica: 51,81 cm
Rozpiętość skrzydeł 2.67 m
Waga 1192 kg (z silnikiem startowym - 1440 kg)
Głowica: konwencjonalna 454 kg, kasetowa - 166 podpocisków BLU-97/B lub jądrowa W-80 200 kt
Naprowadzanie: bezwładnościowe + TERCOM
Naped: silnik marszowy turbowentylatorowy dwuprzepływowy Williams International F107-WR-402
Zasięg: TLAM-N - 2,500 km, TASM - 450 km, TLAM-C - 1,300 km, TLAM-D - 1,300 km
Prędkość: 880 km/h
Liczba egzemplarzy b. d.
Liczba uzbrojonych b. d.
Wykonawca: Hughes Missile Systems Co. (General Dynamics), Boeing
