Bolesław Tołłoczko
Z Wikipedii
Bolesław Tołłoczko (ur. 13 stycznia 1882 w Świadościu koło Kowna, zm. 26 listopada 1954 w Warszawie), uczony polski, maszynoznawca i energetyk, profesor Politechniki Warszawskiej i Łódzkiej, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Pochodził z rodziny ziemiańskiej, był synem Edwarda i Marii z Korsaków. Uczęszczał do gimnazjum we Lwowie (do 1900), w latach 1900-1904 studiował mechanikę w Szkole Politechnicznej we Lwowie (późniejszej Politechnice Lwowskiej), 1904-1905 na politechnice w Wiedniu. Jednym z jego wykładowców w lwowskiej Szkole Politechnicznej był Edwin Hauswald. Przez dwa lata był asystentem w Katedrze Części Maszyn i Kotłów Parowych (1905-1907), następnie pracował jako inżynier w Hucie Briańskiej w Jekaterynosławiu oraz fabryce maszyn w Kramatorskiej (do 1910). W 1910 przeniósł się do Sosnowca, gdzie był inżynierem w fabryce "W. Fitzner et K. Gamper", a w latach 1916-1918 uczył fizyki w gimnazjum realnym.
W 1918 habilitował się w dziedzinie maszynoznawstwa na Politechnice Warszawskiej i został docentem w Katedrze Kotłów Parowych i Maszynoznawstwa tej uczelni; rok później uzyskał nominację na profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo Katedry Maszynoznawstwa, Kotłów i Kreślenia Technicznego (do 1951, z przerwą na lata 1945-1946). Dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego (1929-1931 i formalnie 1939-1945). Mianowany profesorem zwyczajnym w 1936, w 1951 przeszedł na stanowisko kierownika Katedry Kotłów i Encyklopedii Maszyn Parowych, gdzie pracował do końca życia. Wykładał na Politechnice Warszawskiej budowę kotłów parowych i palenisk kotłowych, maszynoznawstwo ogólne, obróbkę metali, podstawy technologii i budowy maszyn. W roku akademickim 1945/1946 pracował na Politechnice Łódzkiej, gdzie kierował Katedrą Kotłów Parowych oraz był dziekanem Wydziału Mechanicznego. W czasie II wojny światowej prowadził wykłady w kilku warszawskich szkołach technicznych - Szkole Odlewnictwa, szkole Z. Jagodzińskiego, Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda, Państwowej Wyższej Szkole Technicznej (1942-1944 wicedyrektor). Niezależnie od pracy naukowo-dydaktycznej w latach 1921-1924 był inżynierem w warszawskiej fabryce parowozów. W 1949 został powołany na członka Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Specjalizował się w budowie maszyn cieplnych i energetyce cieplnej. W opracowaniu Przemysł kotlarski w Polsce (1920) przedstawił stan polskiego przemysłu kotłowego oraz perspektywy jego rozwoju. Był autorem polskiego słownictwa, dotyczącego kotłów i części maszyn; przygotował również przepisy o obsłudze i ustawieniu kotłów. Przygotował Atlas konstrukcyj kotłów parowych, a także najobszerniejszą monografię poświęconą tej tematyce (Kotły parowe, 1951-1956, 2 tomy). Ponadto opublikował m.in.:
- Ogólne uwagi o wyborze paleniska (1921)
- Kotły wysokoprężne (1930)
- Współczesne paleniska kotłowe (1932)
- Drogi rozwoju współczesnej budowy kotłów (1934)
- Rozwój budowy kotłów w ostatnim 60-leciu (1934)
- Urządzenia do odpopielania spalin kotłowych (1935)
- Obliczenia krążenia wody w kotłach opłomkowych (1937)
- Paleniska dla drewna (1938)
Źródła:
- Biogramy uczonych polskich, Część IV: Nauki techniczne, Wrocław 1988
