Politechnika Lwowska
Z Wikipedii
Politechnika Lwowska - najstarsza polska uczelnia techniczna.
Spis treści |
[edytuj] Historia
- 4 listopada 1844
- Otwarcie we Lwowie Akademii Technicznej i rozpoczęcie edukacji. Pierwszym dyrektorem został Florian Schindler. Akademia mieściła się na rogu ulicy Ormiańskiej i Teatralnej w domu Darowskiego.
- 1 listopada 1848
- Ostrzał centrum Lwowa przez artylerię austriacką, w czasie wydarzeń rewolucyjnych we Lwowie, podczas którego spłonął budynek Akademii Technicznej. Zajęcia zostały przeniesione na 2 piętro Ratusza i były tam prowadzone do roku 1850.
- 1851
- Na Akademii Technicznej studiowało 220 słuchaczy.
- 1853
- Ministerstwo oświaty dało zgodę na wykłady technologii chemicznych.
- 1872
- Na pierwszego rektora wybrano doktora Feliksa Strzeleckiego.
- 12 marca 1872
- Wydano pozwolenie na budowę nowych pomieszczeń Akademii. Kierującym budową wybrano profesora Juliana Zachariewicza.
- 1877
- Akademia Techniczna zmieniła nazwę na Szkołę Politechniczną.
- 7 października 1877
- Odbyła się pierwsza na terenie cesarstwa Austro-Węgierskiego rozmowa telefoniczna z auli gmachu głównego z pomieszczeniem chemii technicznej.
- 15 listopada 1877
- Inauguracja dzialalności nowego rektora - prof. Juliana Zachariewicza.
- 13 września 1880
- Szkołę Politechniczną odwiedził cesarz Franciszek Józef I. Cesarz zamówił u Jana Matejki 11 obrazów, które pokazywałyby postęp techniczny ludzkości. Obrazy te dekorują Aulę.
- 1884
- Sytuacja Uczelni na tle innych politechnik austriackiej części państwa, czyli Cislitawii. W tabelce przedstawiono liczby studiujących w roku 1884.
Miasto | Wydziały | |||||
Budownictwa | Inżynieryjny | Maszynowy | Chemiczny | Ogólny | Razem | |
Wiedeń | 345 | 90 | 287 | 206 | 40 | 968 |
Praga (niem.) | 79 | 19 | 79 | 88 | - | 268 |
Praga (czes.) | 134 | 41 | 92 | 287 | - | 504 |
Graz (niem.) | 74 | - | 60 | 32 | 15 | 181 |
Brno (niem.) | 39 | - | 27 | 28 | 71 | 115 |
Lwów | 89 | 28 | 37 | 46 | - | 200 |
- 1894
- Jubileusz 50-lecia Szkoły Politechnicznej - z tej okazji profesor W. Zajączkowski wydał książkę „Cesarsko-królewska Szkoła Politechniczna we Lwowie. Zarys historyczny osiągnięć...”
- 13 lutego 1894
- Przyjęto statut Szkoły Politechnicznej.
- 1905
- Pod względem liczby słuchaczy lwowska Szkoła Politechniczna zajmuje drugie miejsce po Politechnice Wiedeńskiej.
- 1 listopada 1918
- W obronie Lwowa i Wschodniej Małopolski odznaczyli się "technicy" - jak nazywano studentów Politechniki Lwowskiej, jak też samodzielni i pomocniczy pracownicy Uczelni. Profesor Kazimierz Bartel organizował wojska kolejowe, ważne dla utrzymywania łączności z Przemyślem i resztą państwa. Komendantem technicznym głównego dworca był asystent Michał Orkisz. Warsztaty lotnicze na Lewandówce zorganizował doc. Władysław Rubczyński, dzięki czemu udało się naprawić kilka samolotów i złożyć z nich eskadrę do udziału w walkach i łączności z Krakowem i Warszawą; współdziałali z Rubczyńskim inż. N. Lewicki i doc. Władysław Kohman-Floriański, studenci Roman Karatnicki, Jerzy Ślebodziński, N. Staniszewski i Tadeusz Wiśniewski. Oddział łączności iskrowej (radiostacja przy ul. Chocimskiej) prowadził późniejszy profesor Tadeusz Malarski, oddział elektrotechniczny Na Błonie doc. Wacław Gunther, oddział magazynowy Na Błonie prof. Stanisław Anczyc, oddział rusznikarski, artyleryjski i samochodowy doc. Aleksander Lutze-Birk. Sekcją robót saperskich dowodził inż. Marian Żerebecki, warsztatami saperskimi dr Edward Sucharda, zastępcą komendanta sekcji mobilizacyjnej był doc. Stefan Bryła, oficerem łączności z odsieczą inż. Fryderyk Staub (potem docent, podczas II wojny w AK). Delegatem do Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie był późniejszy profesor i rektor Antoni Wereszczyński.
Lista czynnych w obronie Lwowa ze społeczności Uczelni obejmuje ponad 300 nazwisk. Trzeba było jeszcze prawie pięciu miesięcy oblężenia, z groźnymi atakami na miasto, by odsunąć bezpośrednie zagrożenie i dalszych walk, gdy pomoc błękitnej armii gen. Józefa Hallera z Francji i innych formacji zepchnęła w lipcu 1919 wojska ukraińskie za Zbrucz. Zawieszenie broni z 1 września 1919 pozwoliło na zwolnienie z wojska studentów wyższych uczelni. Z trudem otwarto rok akademicki na Politechnice 1919/20; na 1500 studentów 30% stanowili wojskowi, zwolnieni na cztery miesiące. Skromna inauguracja w wolnej Ojczyźnie odbyła się 16 października 1919.
- 8 listopada 1919
- Przyłączenie do Szkoły Politechnicznej Akademii Rolniczej w Dublanach. Utworzenie na bazie tych dwóch szkół wydziału rolniczo-leśnego Wyższej szkoły Leśnictwa we Lwowie.
- 28 czerwca 1920
- Przyjęcie nowego statutu i zmiana nazwy Szkoły Technicznej na Politechnikę Lwowską.
- 19 listopada 1922
- Politechnika Lwowska otrzymała Krzyż Obrony Lwowa, wmurowany we fronton uczelni. 11 maja 1922 odbyła się w auli uroczystość nadania doktoratu honoris causa marszałkowi Francji i głównodowodzącemu wojsk alianckich I wojny, Ferdynandowi Fochowi. Wydarzeniu temu nadano szczególnie uroczysty charakter; całe grono wystąpiło we frakach, u wrót Uczelni witali Focha rektor Julian Fabiański i prorektor Maksymilian Tytus Huber; oni też w auli wygłosili odpowiednie przemówienia. W imieniu młodzieży przemawiał, w mundurze kapitana Wojska Polskiego, były prezes Bratniej Pomocy, Jan Nawrocki. Kiedy marszałek opuszczał gmach, rozentuzjazmowana młodzież studencka wyprzęgła konie i pociągnęła karetę przy pomocy lin ulicami Sapiehy i Kopernika, wśród wiwatujących gęstych szpalerów ludności do ratusza, gdzie dostojnemu gościowi nadano obywatelstwo honorowe Lwowa.
- 22 listopada 1925
- Przed Gmachem Głównym od strony ul. Zachariewicza odsłonięto pomnik Orląt. Wykonanie tablicy i pomnika sfinansowali profesorowie Politechniki i rektorat.
Dla poległych w obronie Lwowa i zmarłych później jej uczestników urządzono w części Cmentarza Łyczakowskiego Cmentarz Obrońców Lwowa, który zaprojektował asystent architektury Rudolf Indruch. Tablica i pomnik już dziś nie istnieją. Cmentarz został zdewastowany w 1971 roku z podpuszczenia władz sowieckich.
- 1934
- Zakończono budowę biblioteki na ulicy Profesorskiej 1.
- 1936
- Miasto ofiarowało Uczelni 8 ha ziemi na rozbudowę zespołu gmachów Wydziału Mechanicznego przy ul. Stryjskiej, 7,2 ha zaś na zespół gmachów Wydziału Chemicznego między ulicami Potockiego, Czwartaków i Pod Stoczkiem.
- 11 listopada 1936
- Prezydent Ignacy Mościcki przyznał Uczelni Krzyż Kawalerski Orderu Polonia Restituta za jej wkład w umocnienie państwa w latach 1918-1921 i za osiągnięcia naukowe.
- Październik 1939 (pierwsza okupacja sowiecka)
- Politechnika Lwowska została przekształcona w Lwowski Instytut Politechniczny.
- Noc z 3 na 4 lipca 1941
- Na Wzgórzach Wuleckich hitlerowcy rozstrzelali grupę profesorów Uniwersytetu, Politechniki i Akademii Handlu Zagranicznego.
Z 40 osób wtedy zgładzonych 13 związanych było z Politechniką lub zawodem technicznym. Zginęli wtedy profesorowie: Włodzimierz Krukowski, kierownik katedry miernictwa elektrotechnicznego, Antoni Łomnicki, kierownik II katedry matematyki, Stanisław Pilat, kierownik katedry technologii nafty, Włodzimierz Stożek, kierownik I katedry matematyki, Kazimierz Vetulani, kierownik katedry mechaniki teoretycznej, Kasper Weigel, kierownik I katedry miernictwa, Roman Witkiewicz, kierownik katedry pomiarów maszyn, inżynier elektryk Andrzej Progulski, asystent katedry pomiarów elektrycznych inż. Eustachy Stożek, inżynier chemik Adam Ruff, student chemii Emanuel Stożek, studenci rolnictwa Bronisław i Zygmunt Longchamps de Berier. Wszyscy zostali pogrzebani na miejscu zbrodni, ale 8 października 1943 ekshumowani i wywiezieni do lasu Krzywczyckiego, gdzie zwłoki oblano benzyną, spalono a popioły rozsypano.
- 26 lipca 1941
- W więzieniu Gestapo zginął profesor geometrii wykreślnej, kilkakrotny premier rządu RP Kazimierz Bartel.
- Wiosna 1942 - Wiosna 1944
- W pomieszczeniach Politechniki Lwowskiej prowadzono prawie normalne wykłady i ćwiczenia dla elektrotechników, mechaników, budowniczych dróg i mostów, chemików, rolników, w języku głównie polskim przez przedwojennych profesorów Politechniki Lwowskiej, podobnie jak do lata roku 1941, ale (ze względów na politykę hitlerowską, która nie pozwalała na wyższe studia dla ludności polskiej) były one nazywane zawodowymi kursami technicznymi ("Technische Fachkurse"). Po wojnie, studia te były zaliczone jako normalne przez Politechnikę Śląską w Gliwicach i przez inne Politechniki na terenie Polski.
- 22 lipca 1944
- Dowództwo Armii Krajowej w ramach akcji Burza przystąpiło do walki zbrojnej o miasto, wiążąc siły niemieckie. Gmachy Politechniki zostały zajęte 24 lipca 1944 przez kompanię Kedywu dowodzoną przez kpt. Piotra Szewczyka, cichociemnego. Na frontonie Uczelni wywieszono polską flagę, na bramie wystawiono posterunek, w gmachu, korzystając z pozostawionego sprzętu szpitala niemieckiego, zorganizowano szpital AK kierowany przez lekarkę Stanisławę Domosławską. Całe miasto pokryło się biało-czerwonymi flagami. Radość była krótka, za jednostkami frontowymi wkroczyły niemal zaraz oddziały NKWD, na dawne stanowiska wracali sowieccy kierownicy biur i urzędów, dowództwo AK zostało podstępnie aresztowane i internowane.
- 1945 - 1946
- Exodus większości polskich naukowców do Gliwic, Bytomia, Gdańska, Wrocławia, Krakowa, Poznania.
We Lwowie pozostali z rodzinami profesorowie Aulich, Kuryłło, Bagieński, Mozer, Sokolnicki i wykładowcy Adam Maksymowicz, Tadeusz Szubert, Marian Nikodemowicz. Cały dotychczasowy majątek Uczelni pozostał we Lwowie, stanowiąc podstawę działalności Lwowskiego Instytutu Politechnicznego.
- 1945
- Lwowski Instytut Politechniczny
Utworzono wydział geodezyjny.
- 1952
- Utworzono wydział radiotechniczny.
- 1962
- Utworzono wydziały: automatyki, elektromechaniczny, mechaniczno-technologiczny.
- 1966
- Utworzono wydział inżynieryjno-ekonomiczny
- 1967
- Utworzono wydział Technologii Tworzyw Organicznych
- 1970
- Wybudowano drugi budynek biblioteki.
- 1971
- Utworzono wydział technologii cieplnej.
- 1992
- Utworzono wydział technik komputerowych i technologii informacyjnej.
Utworzono Instytut Humanistyczny na bazie 5 katedr:
- Historii Ukrainy, nauki i techniki
- Języka ukraińskiego
- Politologii
- Filozofii
- Języków obcych (angielskiego, niemieckiego, francuskiego, hiszpańskiego, włoskiego, rosyjskiego i japońskiego)
- 1993
- Utworzono wydział matematyki stosowanej.
- czerwiec 1993
- Instytut Politechniczny otrzymuje status uniwersytetu i nazwę „Uniwersytet Państwowy Politechnika Lwowska”.
- Wrzesień 2000
- Uniwersytet Narodowy
Politechnika Lwowska otrzymuje status uniwersytetu narodowego
[edytuj] Opisani pracownicy
- Wawrzyniec Żmurko - pierwszy polski profesor na uczelni, kierownik katedry matematyki
- Stefan Banach
- Stanisław Pilat
- Zdzisław Krygowski
[edytuj] Absolwenci
- Stepan Bandera
- Józef Beck
- Stefan Bryła
- Stephane du Chateau
- Stanisław Fryze
- Ołeksa Hasyn
- Maksymilian Tytus Huber
- Bogusława Jeżowska-Trzebiatowska
- Adolf Joszt
- Adam Kuryłło
- Tadeusz Obmiński
- Jan Sas Zubrzycki
- Tadeusz Sendzimir
- Władysław Sikorski
- Włodzimierz Stożek
- Edward Sucharda
- Robert Szewalski
- Wacław Szybalski
- Stanisław Ulam
- Kasper Weigel
- Jerzy Węgierski
- Alfred Zachariewicz
Zobacz też: politechniki w Polsce,Lwowska szkoła matematyczna.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Politechnika Lwowska
- Akademia Techniczna we Lwowie 1844-1877
- Szkoła Politechniczna 1877-1918
- Politechnika Lwowska 1918-1939
- Okres II wojny światowej, okupacji i wielkiego Exodusu (1939-1945)