Chanuka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Chanukija nad bramą jednego z budynków na krakowskim Kazimierzu

Chanuka - (hebr. חנוכה) święto żydowskie trwające osiem dni od 25 dnia miesiąca kislew. Upamiętnia ono powstanie pod wodzą Judy Machabeusza, spowodowane zbeszczeszczeniem Świątyni Jerozolimskiej wizerunkami greckich bogów oraz nakazem oddawania kultu greckim bogom. "Święto świateł" upamiętnia cudowne wydarzenie z czasów Machabeuszy: niewielka ilość czystej rytualnie oliwy po otwarciu świątyni jerozolimskiej paliła się przez osiem dni.

Najważniejszym rytuałem święta jest zapalanie świateł: jednego pierwszego dnia święta, dwóch - drugiego itd. aż do ósmego, kiedy zapalane jest osiem świateł (lamp oliwnych, albo współcześnie - świec). Do tego używany jest charakterystyczny świecznik - chanukija. Oprócz chanukiji musi też palić się inne światło - nie należy bowiem stosować świecznika w celach utylitarnych, a jedynie jako znak cudu. Aby rozgłosić wieść o cudzie, chanukiję należy postawić w drzwiach lub na oknie. Ósmego dnia śpiewa się też hymn Maoz Cur. W innym wariancie rytuału zapala się jedną świecę na każdego domownika.

Podczas Chanuki wolno pracować, choć kobiety powinny powstrzymać się od pracy przez czas palenia się świec (ok. pół godziny). Kobiety są traktowane w Chanuka szczególnie - na pamiątkę bohaterstwa Judyty, która podstępem wdarła się do Holofernesa, przywódcy wrogów Machabeusza, napoiła go mlekiem, uśpiła i ucięła głowę. Nie ma nakazanych posiłków (choć powstała tradycja osnuta wokół naleśników z serem: związana z Judytą i pączków: jako przygotowywanych na oliwie). Chanuka stała się natomiast dla niereligijnych Żydów świeckim świętem, w którym dzieciom daje się prezenty lub gotówkę (tzw. gelt, dosł. pieniądze w jidisz) i słodycze (w USA popularnym drobnym podarunkiem są czekoladki w kształcie monet) , a dorośli grają w karty. W Izraelu nabrało państwowego i militarnego znaczenia przez podkreślany związek święta z powstaniem Machabeuszy.