De revolutionibus orbium coelestium
Z Wikipedii
De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich) – dzieło życia Mikołaja Kopernika, które zawiera wykład heliocentrycznej budowy świata. Na owe czasy stanowiło przewrót w nauce i ówczesnym światopoglądzie. Ukazało się drukiem w Norymberdze w 1543 roku.
Spis treści |
[edytuj] Historia powstania
1514 - początek spisywania Księgi I De revolutionibus orbium coelestium.
W 1533 roku poglądy Mikołaja Kopernika wyłożone w rękopisie jego dzieła De Revolutionibus zreferowano papieżowi Klemensowi VII.
Teolog norymberski, Andrzej Osiander, namówił Mikołaja Kopernika, aby w przedmowie do swego dzieła przedstawił je jako hipotezę, łagodząc w ten sposób zbyt śmiałą jego wymowę.
W roku 1542 pierwsze dwa arkusze De revolutionibus wyszły spod prasy drukarskiej. Mikołaj Kopernik wysłał do Norymbergi napisaną przez siebie przedmowę dedykowaną papieżowi Pawłowi III. Rozdziały 13 i 14 Księgi I ukazały się drukiem w Wittenberdze pod postacią osobnej książki De lateribus et angulis triangulorum... (O bokach i kątach trójkątów), z przedmową Retyka.
[edytuj] De Revolutionibus... a Indeks ksiąg zakazanych
- 1543 - wydanie drukiem De revolutionibus orbium coelestium, Libri VI. Brak oficjalnego stanowiska Kościoła katolickiego, zainteresowanie wyższych dostojników treścią, którą w przedmowie, napisanej przez wydawcę, przedstawiono jako hipotezę ułatwiającą obliczenia.
- 1559 - wprowadzenie w Kościele katolickim Indeksu ksiąg zakazanych.
- 1566 - drugie wydanie De Revolutionibus..., Bazylea.
- 1616 - pierwsza sprawa Galileusza. Eksperci Kościoła tezę o tym, iż Słońce stanowi centrum świata i jest całkowicie nieruchome pod względem ruchów lokalnych, uznają za bezsensowną i absurdalną z punktu widzenia filozoficznego oraz formalnie heretycką. Tezę, iż Ziemia nie stanowi centrum świata, ani nie jest nieruchoma, lecz obraca się zarówno wokół samej siebie, jak i ruchem dobowym, uznają za podobnie absurdalną oraz co najmniej błąd w wierze. Ogłoszenie przez Kongregację Kardynalską Inkwizycji, że Galileusz poddaje się wyrokowi. Równocześnie, dekretem z 5 marca, Kongregacja zakazuje De revolutionibus..., wpisując na Indeks do czasu wprowadzenia poprawek.
- 1617 - trzecie wydanie De Revolutionibus..., pod tytułem Astronomia instaurata, Amsterdam.
- 1618-1621 - publikacja Epitome Astronomiae Copernicanae Keplera; umieszczone na Indeksie.
- 1620 - wskazanie przez Kongregację poprawek, jakie należy nanieść w De Revolutionibus....
- 1632 - publikacja głównego dzieła Galileusza: Dialogu o dwu wielkich systemach świata: ptolemeuszowym i kopernikowym, Florencja. Konfiskata i zakaz rozprowadzania.
- 1633 - proces Galileusza; powtórzenie potępienia heliocentryzmu z 1616, umieszczenie Dialogu na Indeksie.
- 1644 - bulla Aleksandra VII Speculatores domus Israel jako wstęp do wydanego przez niego Indeksu (Index Librorum prohibitorum Alexandri VII Pontificis Maximi jussu editus) - potępienie wszelkich dzieł utrzymujących, że Ziemia się porusza.
- 1751 - wobec powszechnej akceptacji w środowisku naukowym heliocentrycznego obrazu naszego systemu planetarnego, objaśnianego mechaniką Newtona, papież-erudyta Benedykt XIV udziela imprimatur na druk Dzieł Zebranych Galileusza.
- 1757 - w wydaniu Indeksu przejrzanym przez Benedykta XIV z tekstu dekretów znika zapis zakazujący dzieł traktujących o heliocentryzmie, na samej liście pozostają jednak książki wpisane na tej podstawie.
- 1819 - ostatnie wydanie Indeksu zawierające De Revolutionibus... oraz inne dzieła heliocentryczne.
- 1820 - Canon Settele usiłując opublikować w Rzymie podręcznik astronomii jednoznacznie uznający heliocentryzm za prawdziwy, spotyka się z odmową Mistrza Świętego Pałacu Apostolskiego. Po odwołaniu się do papieża (który przekazuje sprawę Kongregacji) otrzymuje zezwolenie na druk.
- 1822 - 11 września Kongregacja Kardynalska Inkwizycji stwierdza, że druk i publikacja prac traktujących o ruchu Ziemi i nieruchomości Słońca, zgodnie z powszechną opinią współczesnych astronomów, są w Rzymie dozwolone. 25 września papież Pius VII zatwierdza dekret.
- 1835 - kolejne wydanie Indeksu. Pius VII usuwa zeń De Revolutionibus... oraz pozostałe książki uznane wcześniej za heretyckie z powodu heliocentryzmu.
