Diecezja żmudzka
Z Wikipedii
Diecezja żmudzka - diecezja historyczna Kościoła katolickiego na Żmudzi w Wielkim Księstwie Litewskim:
- erygowana 24 października 1417 dekretem "Litteras sacrosanctae" legata papieskiego, arcybiskupa lwowskiego Jana Rzeszowskiego.
- zatwierdzona 31 maja 1421 bullą papieża Marcina V (pierwotnie wchodziła w skład metropolii lwowskiej, później podlegała bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, od 1427 była sufraganią metropolii gnieźnieńskiej. Siedzibą biskupstwa było miasteczko Wornie (Miedniki), skąd przeniesiono ją ukazem carskim do Kowna w 1864.
- zniesiona 4 kwietnia 1926 bullą "Lituanotum gente" papieża Piusa XI w związku z utworzeniem arcybiskupstwa w Kownie.
Po sprotestantyzowaniu diecezji kurlandzkiej w latach 1639-1685 biskupi żmudzcy wykonywali jurysdykcję także nad jej terytorium:
- XV wiek - 18 parafii i 1 filię.
- XVI wiek - 47 parafii i 5 filii.
- 1645 - 80 parafii i 11 filii.
- 1755 - 96 parafii i 34 filie.
Biskup żmudzki jako członek senatu I Rzeczypospolitej - senator duchowny zasiadał za biskupem przemyskim, a przed biskupem chełmińskim.
