Gont
Z Wikipedii
Gont – drewniany materiał do wykonywania pokryć dachowych. Deseczka z drewna modrzewiowego, sosnowego, świerkowego lub jodłowego w postaci klina z wpustem wzdłuż szerszej dłuższej krawędzi. Łączona poprzez wsunięcie jednej deseczki w drugą. Dachy pokryte gontami spotyka się przede wszystkim na Podhalu, są cechą stylu zakopiańskiego w architekturze.
Rodzaje gontów:
- łupane (inaczej: szczypane, gwarowo: scypane)
- cięte
Gonty łupane produkowane są ręcznie, poprzez łupanie siekierą kloca drewna, który rozpada się wzdłuż naturalnych włókien, przez co deseczki mają lekko falistą powierzchnię. Gont łupany w związku z zachowaniem naturalnej struktury drewna jest znacznie bardziej odporny na warunki atmosferyczne niż gont cięty piłą, która formatując równą deseczkę przecina surowiec przez jego naturalne włókna. Mankamentem gontów szczypanych jest ich wysoka cena, związana z kosztami produkcji. Z ręcznej ciesiołki słynie Orawka na Orawie.
W średniowieczu w Polsce do produkcji gontów używany był strug o nazwie nutownik.
Drewno używane do wyrobu gontów musi być dobrej jakości, nie powinno mieć sęków. Gonty wymagają impregnacji.
Ułożenie pokrycia dachowego z gontów wymaga dużych umiejętności ciesielskich, zwłaszcza tam, gdzie ma ono tworzyć powierzchnie faliste (w tzw. koszach). Wówczas każdy gont wymaga indywidualnego dociosania siekierą.
Największą w Europie powierzchnią dachu krytego gontem (6000 m²) jest dach Domu Turysty im. Mariusza Zaruskiego w Zakopanem.
Pod koniec XX wieku wprowadzono także materiały bitumiczne do wykonywania pokryć dachowych o nazwie "gonty papowe" lub "gonty bitumiczne". Wykonane są z papy, przycinane do kształtu ułożonych w rzędzie dachówek.
Zobacz też:
