Gromoboj

Z Wikipedii

Gromoboj (Громобой) - rosyjski krążownik pancerny z okresu wojny rosyjsko-japońskiej i I wojny światowej.

Był to trzeci i ostatni z linii rozwojowej rosyjskich krążowników pancernych, przeznaczonych dla służby na Dalekim Wschodzie. Stanowił dalsze rozwinięcie i ulepszenie konstrukcji krążownika "Rossija", odróżniając się od niego przed wszystkim lepszą osłoną artylerii i zmianami w napędzie (trzy maszyny parowe o równej mocy zamiast dwóch głównych i jednej dla prędkości ekonomicznej). Mimo to, w porównaniu z zagranicznymi okrętami jego słabym punktem była ogólna koncepcja konstrukcyjna, wywodząca się jeszcze z krążownika "Riurik", z opancerzeniem burt o małej powierzchni (pas pancerny o małej wysokości) i artylerią głównego kalibru umieszczoną w stanowiskach na burtach, przez co salwę burtową okrętu stanowiła jedynie połowa artylerii, podczas gdy na świecie już powszechnie stosowano na okrętach tej klasy główną artylerię w wieżach. Zaletą był wielki zasięg pływania, odpowiedni dla planowanych działań krążowniczych. Do 1907 okręt klasyfikowany był w Rosji jako krążownik I rangi.

Okręt zaprojektowany i zbudowany został w stoczni Zakładów Bałtyckich w Sankt Petersburgu. Budowę rozpoczęto 20 maja 1898, wodowany 8 maja 1899, budowę ukończono i okręt wszedł do służby we flocie rosyjskiej w październiku 1900. Następnie wszedł w skład Eskadry Oceanu Spokojnego i w lipcu 1901 został przebazowany do Władywostoku. Po drodze, w maju 1901 złożył kurtuazyjną wizytę w Australii z okazji ceremonii zwołania pierwszego parlamentu federalnego.

Podczas wojny japońsko-rosyjskiej wchodził w skład władywostockiego oddziału krążowników. Wraz z dwoma pozostałymi krążownikami pancernymi budowy Zakładów Bałtyckich prowadził działania rajderskie na japońskich liniach komunikacyjnych. Odniósł uszkodzenia w bitwie pod Ulsan z japońskimi krążownikami 14 sierpnia 1904 (91 zabitych, 185 rannych). Podczas remontu działa 75 mm zastąpiono 6 działami 152 mm (wg innych źródeł, 4). Podczas dalszych działań wojny, nie uczestniczył w starciach, podobnie jak pozostałe władywostockie krążowniki. 24 maja 1905 został uszkodzony na minie koło wyspy Russkij, po czym był remontowany do września.

Po wojnie, został przebazowany w kwietniu 1906 na Morze Bałtyckie. Do 1911 przechodził remont kapitalny w Kronsztadzie. Brał udział w I wojnie światowej, bazując na Bałtyku. Był już wówczas przestarzały i nie uczestniczył w starciach z flotą niemiecką. Między innymi, uczestniczył w operacjach minowania. W latach 1915-1916 został przezbrojony i wzmocniono jego artylerię główną do 6 dział 203 mm (w miejsce dwóch dział 152 mm w kazamatach). Po bolszewickiej rewolucji październikowej w Rosji, w listopadzie 1917 przeszedł z Helsinek do Kronsztadu (pochód ten posłużył za wzór dla późniejszego "lodowego pochodu" sił głównych Floty Bałtyckiej). W 1918 okręt odstawiono do rezerwy. W 1922 został sprzedany na złom do Niemiec, ale podczas holowania został wyrzucony na brzeg w awanporcie w Lipawie i rozbił się, po czym został następnie rozebrany na miejscu.

[edytuj] Dane techniczne:

• wyporność: normalna 12 455 t (późn. pełna 15 700 t)
• wymiary:
  • długość: 146,6 m
  • szerokość: 20,9 m
  • zanurzenie 7,9 m
• siłownia: 3 pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy łącznej 15 496 KM, 32 kotły parowe wodnorurkowe Belville, 3 śruby napędowe
• szybkość maksymalna: 20 węzłów
• zasięg: 8100 Mm przy prędkości 10 w.
• zapas paliwa: 1756-2400 t węgla
• załoga: 874 (927 w 1904)

Uzbrojenie:

• 1900-1904
  • 4 działa kalibru 203 mm Canet w kazamatach na dziobie i odkrytych stanowiskach na rufie
    • długość lufy L/45 (45 kalibrów), masa pocisku 88 kg, donośność 11 850 m,
  • 16 dział kaliber 152 mm Canet w kazamatach oraz stanowiskach na dziobie i rufie
    • długość lufy L/45 kalibrów, masa pocisku 41,5 kg, donośność 11 100 m
  • 24 działa 75 mm Canet (L/50)
  • 12 dział 47 mm Hotchkiss
  • 18 dział 37 mm Hotchkiss
  • + 2 działa 64 mm Baranowskiego dla oddziałów desantowych
  • 2 ckm 7,62 mm Maxim
  • 4 stałe wyrzutnie torpedowe 381 mm
  • 2 kutry parowe z wyrzutniami min kalibru 254 mm

• 1915-1919
  • 6 dział kalibru 203 mm Canet w kazamatach i odkrytych stanowiskach
  • 20 dział kaliber 152 mm Canet (L/45)
  • 4 działa 75 mm (L/50)
  • 4 działa 47 mm Hotchkiss
  • 2 ckm 7,62 mm Maxim
  • 2 stałe wyrzutnie torpedowe 457 mm (podwodne)
  • 200 min

Opancerzenie: (stal Harveya)

• pas burtowy: 152 mm (długość x wysokość - 91,5 x 2,36 m)
• pokład pancerny: 37-76 mm
• kazamaty: 121 mm (51 mm od góry)
• stanowisko dowodzenia: 305 mm
• ogólna masa pancerza - 2097 t (17% konstrukcji)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• БРОНЕНОСНЫЙ КРЕЙСЕР "ГРОМОБОЙ" (ros.)