Herb mieszczański
Z Wikipedii
Herb mieszczański – charakterystyczny znak rodowy ustalony według określonych reguł heraldycznych używany w średniowieczu na wzór herbu rycerskiego przez patrycjat miejski i bogatsze mieszczaństwo.
Herb mieszczański zwykle posiadał kilka cech odróżniających go od herbu szlacheckiego. Cechy te były niekiedy zwyczajowe, w niektórych krajach (Niemcy, Holandia) zaś określone ściśle prawem heraldycznym. Głównymi wyróżnikami herbu mieszczańskiego jest najczęściej stosowanie hełmu turniejowego zamkniętego (tzw. żabi pysk) i niezwieńczanie go koroną. Cechą herbów mieszczańskich jest też dość powszechne stosowanie jako godeł narzędzi, symboli zawodów, cechów, handlu itp.
W Polsce niekiedy zwany był również herbikiem, co było chyba wyrazem pewnej pogardy stanu szlacheckiego dla mieszczaństwa. Wywodzi się ze znaków własnościowych lub rozpoznawczych, w toku ewolucji natomiast prawie całkowicie upodobnił się do herbu rycerskiego mimo tego, że ich posiadacze nie należeli do tego stanu. W wypadku nobilitacji (nadanie szlachectwa) pozostawiano często nobilitowanym ich herby mieszczańskie.
W niektórych krajach o silnym mieszczaństwie m.in. w Niemczech herby były w powszechnym użyciu wśród szerszych warstw mieszczaństwa, a nawet bogatego chłopstwa. Nie wiązało się to z przywilejami szlacheckimi, herb nadawał władca bądź heroldia tzw. listem herbowym (niem. Wappenbrief). Był to zresztą często pierwszy krok ambitnej rodziny w kierunku awansu w hierarchii społecznej. Sporadycznie takie nadania herbów, bez nobilitacji zdarzały się w Polsce, np. nadanie herbu Tylmanowi z Gameren przez Jana III Sobieskiego.
Mieszczaństwo warstw średnich i biedniejszych używało powszechniej jako znaków rodowo-własnościowych głównie gmerków, często również umieszczanych na tarczy herbowej a w miarę wzrastania rodu w ambicje i znaczenie upodobnianego do pełnego herbu. Podobne do gmerków znaki własnościowe merki stosowane były na Kaszubach, głównie wśród rybaków m.in. na Mierzei Helskiej.
Współcześnie tradycje herbów mieszczańskich kultywowane są w niektórych krajach posiadających heroldie oficjalne, głównie w monarchiach, i nieurzędowe, działające przy stowarzyszeniach heraldycznych. W Niemczech np. rejestrowane są współcześnie herby przez stowarzyszenie "Herold" w Berlinie, publikowane w Deutsche Wappenrolle.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
| Heraldyka | ||
 |
Herby: szlachecki • mieszczański • państwowy • miejski • korporacji |
|
