Hubert Linde

Z Wikipedii

Hubert Ignacy Linde (ur. 3 listopada 1867 w Stanisławowie, zm. 17 kwietnia 1926), polski działacz państwowy i gospodarczy, minister poczty i telegrafów oraz skarbu.

Był synem Ferdynanda (ziemianina) i Kamili ze Stańkowskich. W 1887 ukończył gimnazjum klasyczne w Stanisławowie. Od czerwca 1889 pracował jako urzędnik pocztowy; w latach 1891-1895 studiował na Wydziale Prawno-Administracyjnym Uniwersytetu Lwowskiego. W latach 1897-1905 był naczelnikiem urzędu pocztowego w Szczakowej, 1905-1907 dyrektorem urzędu w Samborze, od 1907 dyrektorem urzędu w Tarnowie. Działał w tym okresie w polskich organizacjach społecznych, narodowych i oświatowych, był m.in. współpracownikiem Związku Młodzieży Polskiej "Zet" i Ligi Narodowej. Należał także do Towarzystwa Szkoły Ludowej, wchodził w skład władz tej organizacji oraz przewodniczył kołu tarnowskiemu.

W czasie I wojny światowej współorganizował 180-osobowy oddział "Dzieci Tarnowskich", który wszedł później w skład I Brygady Legionów.

W 1917 przedstawił Radzie Regencyjnej projekt organizacji poczty polskiej oraz Pocztowej Kasy Oszczędności. W grudniu 1918 premier Jędrzej Moraczewski powołał go na dyrektora Kasy (jeszcze wówczas nie istniejącej). W styczniu 1919 Linde został ministrem poczt i telegrafów; przyczynił się na tym stanowisku do odbudowy systemu pocztowego, zrealizował również projekt powołania Pocztowej Kasy Oszczędności (w lutym 1919) i niezależnie od stanowiska ministra objął jej prezesurę. Będąc ministrem pozostawał w stałym konflikcie z socjalistycznym Związkiem Zawodowym Pracowników Pocztowych i Telegraficznych i był poddawany krytyce lewicy parlamentarnej, m.in. Ignacego Daszyńskiego; odszedł z rządu w grudniu 1919. Skoncentrował się wówczas na pracy w Kasie, którą przyszło mu kierować w czasie narastających trudności gospodarczych.

Ponownie znalazł się w rządzie w lipcu 1923, obejmując w gabinecie Wincentego Witosa stanowisko ministra skarbu. W czasie krótkiego pełnienia funkcji ministra szansę naprawy skarbu i waluty polskiej widział w pożyczce zagranicznej, ale zabiegi o jej uzyskanie w Anglii i USA nie powiodły się. 1 września 1923 został zdymisjonowany.

Kontynuował pracę na stanowisku prezesa Pocztowej Kasy Oszczędności do października 1925. Najwyższa Izba Kontroli wykryła w pracy Kasy szereg nieprawidłowości, co doprowadziło do odwołania Lindego i wytoczenia mu procesu w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Byłemu prezesowi zarzucono popełnienie sprzecznych z prawem czynów, które umożliwiły czerpanie korzyści osobom trzecim (nie jemu samemu, ale wśród beneficjentów tych działań miał być brat Lindego Marian). W napiętej atmosferze (Lindego atakowała prasa - "Robotnik", "Kurier Poranny", "Dziennik Bydgoski") na dwa dni przed planowanym ogłoszeniem wyroku Linde został zastrzelony na ulicy. Zabójca, sierżant WP Wacław Trzmielowski tłumaczył, że obawiał się wydania zbyt łagodnego wyroku; ze względu na kryminalną przeszłość Trzmielowskiego przed służbą wojskową pojawiła się teoria, że był on jedynie opłaconym mordercą. Wobec śmierci Lindego postępowanie karne wobec niego umorzono.

Linde działał w organizacjach społecznych, szczególnie Towarzystwie Szkoły Ludowej, także w niepodległej Polsce. Był autorem publikacji o tematyce historycznej i pocztowej, m.in. Ustrój poczty, Projekt organizacji Pocztowej Kasy Oszczędności w Polsce, głównie na łamach pisma "Przemysł i Handel". Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta.

Z małżeństwa z nauczycielką Wandą Dwernicką (zawartym w 1895) miał pięcioro dzieci. Troje zmarło w dzieciństwie; córka Zofia wyszła za mąż za Ignacego Rapacza, córka Janina - za Tadeusza Kochmańskiego (inżyniera górniczego, profesora Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie).

Źródła:

• Zbigniew Landau, Hubert Linde, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XVII, 1972