Janów - Nikiszowiec

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

	Janów–Nikiszowiec
	dzielnica Katowic

Nikiszowiec z lotu ptaka

Zespół dzielnic

wschodni

Powierzchnia

7,7 km²

Liczba mieszkańców (2002)
- liczba ludności

11,9 tys.

Położenie na mapie Katowic

Janów – Nikiszowiec dzielnica Katowic, stanowi obszar o kluczowym znaczeniu dla rozwoju miasta, do którego włączona została w roku 1960. Cechuje się unikalną zabytkową zabudową mieszkaniową. Dzielnica ma powierzchnię 8,6 km² i liczy 11 800 mieszkańców. Dzielnica ta jest mocno zróżnicowana w swej strukturze.

Powstała one przez administracyjne połączenie dwóch odrębnych dzielnic Janowa i Nikiszowca.

Spis treści

1 Janów
2 Nikiszowiec
- 2.1 Historia
- 2.2 Zabudowa
3 Zobacz też
4 Linki zewnętrzne
5 Galeria

[edytuj] Janów

Janów (Janów Śląski) - dawniej samodzielna gmina, od 1951 część Katowic, obecnie wraz z osiedlem Nikiszowiec tworzy dzielnicę Janów - Nikiszowiec.

Nazwa Janów pochodzi od jednego z właścicieli ziem Jana Krzysztofa Mieroszewskiego. W latach 1694 - 1755, gdy te ziemie należały do niego, teren ten przeżył znaczny rozkwit. Na początku XVIII w. na prawym brzegu Boliny wybudowano folwark, nazwany od imienia swego założyciela Janowcem. Nowo założony folwark dał początek powstałej obok osadzie, dla której utarła się nazwa Janów. Głównym zakładem pracy w Janowie jest KWK Wieczorek.

[edytuj] Nikiszowiec

Nikiszowiec - osiedle robotnicze dla górników KWK Wieczorek wybudowane w Janowie.

[edytuj] Historia

1908-1911 – Powstanie osiedla robotniczego Nikiszowiec na terenie Janowa, w pobliżu szybu „Nickisch” (od nazwiska asesora górniczego Kurta Nickischa), jednego z czternastu szybów kopalni „Giesche” (dziś szyb „Pułaski” kopalni „Wieczorek”). Osiedle zaprojektował architekt Jerzy Zillmann z Charlottenburga, twórca zabudowy Giszowca.
1914 – Rozpoczęcie budowy neobarokowego kościoła na centralnym placu. Zaprojektowany został przez braci Zilllmann – Emila i Jerzego. W kościele znajdują się cenne dzieła sztuki, m. in. witraże wykonane przez Jerzego Schneidera z Ratyzbony i zabytkowe organy braci Reger z Karniowa.
1922– Reorganizacja spółki akcyjnej „Giesche”, staje się ona własnością kapitału amerykańskiego. Górnicy pod przywództwem Józefa Wieczorka domagają się poprawy warunków socjalnych oraz lepszych zarobków.
1924 – Nikiszowiec zostaje włączony w granice zreorganizowanej gminy Janów.
1932 – Wielki kryzys gospodarczy - protesty górników przeciwko redukcjom i obniżce płac.
1935 – Osiedle liczy 7 tysięcy mieszkańców, głównie rodzin górników kopalni „Giesche”. W okresie międzywojennym często występują oni przeciwko pracodawcy.
1937 – Górnicy inicjując sześć razy strajk domagają się wyższych zarobków.
1951 – Nikiszowiec zostaje włączony w skład miasta Szopienice.
1960 – Szopienice (wraz z Nikiszowcem) zostają włączone w skład miasta Katowice.
1969 – Do użytku oddany zostaje Dom Kultury Kopalni „Wieczorek”, przy którym działa grupa nieprofesjonalnych plastyków, m. in. Teofil Ociepka i Paweł Jaskóła.
1978 – Nikiszowiec zostaje uznany za zabytkowy zespół architektoniczno-urbanistyczny. W latach osiemdziesiątych przeprowadzono prace przy rewaloryzacji wnętrz mieszkalnych.
2006 - Nikiszowiec i Galeria Szyb Wilson zostały umieszczone na Szlaku Zabytków Techniki.
2006, 9 grudnia - na terenie Nikiszowca rozpoczęto kręcenie nowego dokumentalno - fabularnego filmu Nadzieja umiera ostatnia. Serial TVN w reżyserii Radosława Dunaszewskiego będzie opowiadał o 10 katastrofach górniczych.

[edytuj] Zabudowa

Zabytkowa zabudowa mieszkaniowa osiedla w Nikiszowcu powstała według projektu Georga i Emila Zillmannów. Budowa przebiegała w dwóch zasadniczych etapach: I - od 1908 do 1915 i II - od 1920 do 1924. W skład całego kompleksu wchodzi dziewięć połączonych ze sobą, ceglanych budynków oraz neobarokowy kościół pw. Św. Anny, w którym znajdują się organy o 75 głosach i 5350 piszczałkach. Znaleźć tu można również obiekty użyteczności publicznej takie jak sklepy, piekarnie, restaurację, szpital, apteka, dwie szkoły, łaźnię, pralnię, maglownię i posterunek policji.

Całość tej zabudowy znajduje się w rejestrze zabytków i objęta jest ochroną prawną. Tereny Nikiszowca stały się także plenerem dla filmów: Kazimierza Kutza, Macieja Pieprzycy, Lecha Majewskiego i Janusza Kidawy.