Murcki
Z Wikipedii
|
||||
![]() |
||||
Zespół dzielnic | południowe | |||
Powierzchnia | 44,8 km² | |||
Liczba mieszkańców (2002) - liczba ludności |
6 tys. |
|||
Położenie na mapie Katowic![]() |
Murcki (niem: Emanuelssegen) - południowa dzielnica Katowic w województwie śląskim. W latach 1967-1975 samodzielne miasto. Obecnie w Murckach mieszka ok. 5 800 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Najstarsza murckowska legenda dotyczy położonego na tym terenie ostępu leśnego, znanego pod nazwą Siągarnia. Według niej, tam właśnie czarownica dybała na życie św. Klemensa, ucznia Cyryla i Metodego, który na przełomie IX i X wieku miał chrystianizować te okolice. Już od lat 50 XVII wieku w miejscu zwanym Rudne Kotliska kopano wychodzący tam na powierzchnię węgiel. Dowodem na wykorzystywanie węgla z Murcek jest zapis w księgach pszczyńskich z roku 1657, o zastosowaniu tutejszego węgla w Kuźniach Jaroszowickich. W 1755 roku, właściciele terenów, książęta pszczyńscy, na obszarze nazywanym Osieki zorganizowali wydobywanie węgla spod ziemi przy pomocy kołowrotu ręcznego z wybudowanego w tym roku szybu. W 1769 roku powstaje zorganizowane wydobycie, a kopalnia, będąca własnością książąt, istnieje pod nazwą Emanuelssegen (błogosławieństwo Emanuela), od imienia jednego z członków rodu. Przy uważanej za najstarszą na Górnym Śląsku kopalni, zaczęła rozwijać się osada pod taką samą nazwą. W 1852 roku doprowadzono do kopalni bocznicę kolejową z Katowic, a w 1863 roku otwarto prywatną szosę z Kobióra (pod Pszczyną) przez Tychy. W 1870 r. miejscowość i kopalnia zostały przyłączone do Kolei Prawgo Brzegu Odry uzyskując możliwość szybkiego rozwoju. W 1888 roku kopalnia wybudowała w miejscowości dom noclegowy dla górników mogący pomieścić około 100 osób.
Po przyłączeniu tej części Śląska do Polski, po plebiscycie na Górnym Śląsku (1921), zmieniono nazwę miejscowości z Emanuelssegen na Murcki. Słowo pochodzi z gwary śląskiej i oznacza ludzi umorusanych, brudnych (odnosiło się to prawdopodobnie do górników).
W 1976 połączono kopalnie Murcki i Boże Dary pozostawiając nazwę Murcki, przenosząc jednak sukcesywnie kompleks wydobywczo-przetwórczy na teren byłej kopalni Boże Dary znajdującej się w sąsiedniej dzielnicy Katowic, Kostuchna. W 2004 roku zlikwidowano ostatni szyb na terenie Murcek.
W latach 60. XX wieku prężnie działał klub sportowy - Górnik Murcki - drużyna hokejowa klubu grała w najwyższej klasie rozgrywkowej przez 8 lat. W 1967 zdobywa Puchar Polskiego Komitetu Olimpijskiego (odpowiednik pucharu polski którego wtedy nie organizowano). W 1971 roku klub wszedł w skład nowo utworzonego GKS Tychy. Sekcja piłkarska po fuzji z Górnikiem Kostuchna utworzyła klub MK Górnik Katowice, grający obecnie w IV lidze.
W Murckach mieszka uczestnik olimpiady zimowej z Innsbrucku 1964 (obrońca drużyny hokejowej) Henryk Handy.
[edytuj] Zabytki:
- Kościół w Murckach zaprojektował znany architekt Zygmunt Gawlik (twórca katedry w Katowicach).
[edytuj] Geneza nazwy Murcki
Nazwa "Murcki" związana jest z pewną legendą. Legenda ta głosi, iż kiedyś dzieci wyszły z świniami do lasu na wypas. Świnki zaczęły ryć w ziemi i znalazły w niej czarne kamienie. Wróciły do domu i zaczęły się bawić tymi kamieniami. Kamienie strasznie brudziły [dzieci były umurckane (śląska gwara)] więc mama zdenerwowała się i wrzuciła je do pieca. Ku zdziwieniu wszystkich kamienie zaczęły się palić i dawać ciepło. Okazało się, że to był węgiel.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona miejscowości Murcki
- Strona domu kultury w Murckach
- Wyższa Szkoła Humanistyczna znajdująca się w dzielnicy Murcki
- Strona gimnazjum w Murckach
Bogucice • Brynów - Osiedle Zgrzebnioka • Dąb • Dąbrówka Mała • Giszowiec • Janów - Nikiszowiec • Kostuchna • Koszutka • Ligota - Panewniki • Murcki • Os Paderewskiego - Muchowiec • Osiedle Tysiąclecia • Osiedle Witosa • Piotrowice - Ochojec • Podlesie • Śródmieście • Szopienice - Burowiec • Wełnowiec - Józefowiec • Załęska Hałda - Brynów • Załęże • Zarzecze • Zawodzie