Jan Długosz
Z Wikipedii
| Jan Długosz | |
 |
|
| Urodzony | 1 grudnia 1415 Brzeźnica |
| Zmarł | 19 maja 1480 Kraków |
Jan Długosz herbu Wieniawa, łac. Ioannes Dlugossius (ur. 1 grudnia 1415 w Brzeźnicy, zm. 19 maja 1480 w Krakowie), polski historyk, twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej, dyplomata i duchowny; wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Urodził się w 1415 w Brzeźnicy na ziemi wieluńskiej. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej. Ojciec, Jan Długosz z Niedzielska, odznaczył się pod Grunwaldem za co otrzymał starostwo brzeźnickie. Miał kilkanaścioro dzieci z dwiema żonami, w tym trzech Janów, z których najstarszy zasłynął jako ojciec polskiej historiografii. Początkowo uczył się w szkole parafialnej w Nowym Korczynie gdzie ojciec był starostą od 1421, a następnie przez trzy lata studiował na Akademii Krakowskiej. Opuścił uczelnię nie uzyskując żadnego stopnia naukowego i jako notariusz publiczny trafił na dwór biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Był jego zaufanym współpracownikiem, sekretarzem i kanclerzem w latach 1433–1455. W 1437 został kanonikiem krakowskim. Po śmierci Oleśnickiego służył królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, a od 1467 był wychowawcą synów królewskich. W 1480 został arcybiskupem-nominatem lwowskim.
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Twórczość
- Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), dwanaście ksiąg opisujących dzieje Polski od czasów legendarnych do 1480. Pełne wydanie ukazało się w latach 1701–1703. Wydanie w przekładzie na język polski rozpoczęto w 1961 i ciągle jest kontynuowane.
- Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis (1470–1480), opis beneficjów Kościoła katolickiego w Małopolsce - spis wartości majątków i przychodów z poszczególnych dóbr kościelnych, który pozwalał na nakładanie podatków przez biskupa krakowskiego.
- Banderia Prutenorum (Sztandary wojsk krzyżackich z Prus) (1448), opis chorągwi krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem
- Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae (po 1462), opisy i wizerunki herbów polskich.
- Vitae episcoporum Poloniae, katalogi biskupów polskich: krakowskich, płockich, włocławskich, wrocławskich, poznańskich i arcybiskupów gnieźnieńskich.
- Articuli de incorporatione Masoviae (1462), traktat uzasadniający prawa króla Kazimierza Jagiellończyka do inkorporacji Mazowsza.
[edytuj] Zobacz też
Inni polscy kronikarze
- Gall Anonim
- Wincenty Kadłubek (jego kroniki były szeroko znane Janowi Długoszowi, choć zawierały w sobie wiele legend i baśni, jak walki praojców Polaków z Aleksandrem Macedońskim)
- Janko z Czarnkowa
- Marcin Kromer
- Jan Chryzostom Pasek, pamiętniki będące istotnym źródłem historycznym przy badaniu historii Polski (a dokładnie Rzeczypospolitej szlacheckiej).
Pozostałe strony
