Jan Karol Kochanowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Jan Karol Kochanowski-Korwin (ur. 30 stycznia 1869 w Rożenku, powiat opoczyński, zm. 6 października 1949 w Widawce koło Radomska), historyk polski, profesor i rektor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności, prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego w latach 1918-1925, poseł na Sejm.

Był synem Jana (właściciela majątku Straszowa Wola) i Eufemii z Poraj-Koźmińskich. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Kielcach i gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim. W latach 1888-1892 studiował historię, historię prawa, historię literatury oraz archeologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, m.in. u Józefa Łepkowskiego, Stanisława Smolki, Stanisława Tarnowskiego, Bolesława Ulanowskiego. Kontynuował następnie studia w dziedzinie historii i historii literatury na Uniwersytecie Wrocławskim (1892-1894), które ukończył ze stopniem kandydata nauk historycznych (1894, na podstawie pracy O stosunkach włościańskich w Małopolsce XV wieku). Uzupełniał wykształcenie w Deutsches Historisches Institut w Rzymie (1894).

W latach 1908-1912 wykładał historię średniowieczną Polski w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie. Od 1919 był profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, kierował Katedrą Historii Polski Wieków Średnich i Nauk Pomocniczych Historii; pełnił funkcję prorektora w roku akademickim 1921/1922 oraz rektora (1920/1921). Wykładał do 1934, później był profesorem honorowym. W latach 1922-1934 prowadził również zajęcia w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie.

Był członkiem dwóch czołowych instytucji naukowych - Polskiej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Na członka-korespondenta PAU został wybrany w 1919, na członka czynnego w 1920; w latach 1920-1926 pełnił funkcję delegata PAU na ośrodek warszawski. Był w gronie członków-założycieli Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1907), zasiadał w jego Zarządzie (1907-1925), przewodniczył Wydziałowi II (1910-1922) i Komisji Historycznej (1911-1913); w latach 1918-1925 był prezesem TNW. Ustąpił z władz towarzystwa (wspólnie z Franciszkiem Pułaskim) w 1925 po naciskach działaczy endeckich. Należał ponadto m.in. do Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie, Polskiego Towarzystwa Historycznego (członek honorowy), Kasy im. Mianowskiego; współpracował z Międzynarodowym Instytutem Socjologii w Paryżu.

W latach 1928-1930 zasiadał w Sejmie RP z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Uniwersytet w Padwie nadał mu doktorat honoris causa (1922). Został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim i Krzyżem Wielkim Orderu Polonia Restituta, hiszpańskim Orderem Za Zasługi Cywilne I klasy, Krzyżem Komandorskim Legii Honorowej. Brał udział w Międzynarodowych Kongresach Historycznych w Rzymie (1903) i Londynie (1912) oraz Międzynarodowych Kongresach Socjologicznych w Londynie (1906), Berlinie (1909) i Rzymie (1912).

Zainteresowania naukowego Kochanowskiego obejmowały historię średniowieczną Polski, historię prawa polskiego, heraldykę, paleografię, metodologię historii, socjologię narodu. Opracował m.in. zarys dziejów Akademii Zamojskiej na tle humanizmu europejskiego. Był redaktorem działu historycznego Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Ilustrowanej. Przygotował do wydania tom I Codex Diplomaticus et Commemorationum Masoviae Generalis (1919). Nie cieszył się szczególnym uznaniem jako wykładowca, natomiast ceniono go jako kierownika seminariów historycznych; Marceli Handelsman uznał za wzorowe opracowane przez Kochanowskiego indeksy i uzupełnienia odpisów ksiąg sądowych mazowieckich. Od połowy lat 30. zaprzestał badań historycznych (ograniczył również kontakty z przyjaciółmi ze środowiska historycznego, m.in. Szymonem Askenazym) i zajął się socjologią, ale jego prace w tej dziedzinie spotkały się z krytyką, m.in. Franciszka Bujaka. Podczas II wojny światowej swoje prywatne zbiory przekazał Bibliotece Ordynacji Krasińskich w Warszawie.

[edytuj] Prace naukowe

Współpracował z pismami "Przegląd Akademicki", "Poradnik dla Samouków", "Przegląd Historyczny", "Książka". Ogłosił wiele prac naukowych, m.in.:

Kilka słów w sprawie teorji historycznoheraldycznej Dr. Fr. Piekosińskiego (1890)
Kazimierz Wielki, zarys żywota i panowania (1899-1900)
Witold, Wielki Książę Litewski (1900)
O heraldyce czyli o znajomości herbownictwa (1902)
Echa prawieku i błyskawice praw dziejowych na tle teraźniejszości (1910)
Nad Renem i nad Wisłą. Antyteza dziejowa (1912)
Postęp ludzkości jako wyraz praw psychicznych rozwoju (1917)
Polska w świetle psychiki własnej i obcej (1920)
Wśród zagadnień naszej doby (1934)
U kolebki polskich Korwinów (1937)