Jemioła
Z Wikipedii
Jemioła | |
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Podklasa | różowe |
Rząd | sandałowce |
Rodzina | jemiołowate |
Rodzaj | jemioła |
Nazwa systematyczna | |
Viscum | |
L. |
Jemioła (Viscum L.) - rodzaj pasożytniczych roślin z rodziny gązewnikowatych (Loranthaceae Juss.), obecnie jemiołowatych. Obejmuje około 70 gatunków pospolitych na całym świecie roślin pasożytniczych lub częściowo pasożytniczych rosnących na drzewach. Jemioły są roślinami leczniczymi i trującymi.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- W koronach drzew, w których pasożytuje, jemioła tworzy kuliste kępy.
- Pędy
- Oliwkowozielone, kruche, pozornie widełkowato rozgałęzione. Po liczbie rozwidleń można ocenić wiek rośliny, przyrasta jedno na rok.
- Liście
- Skórzaste, szerokolancetowate, całobrzegie, zimozielone, osadzone na pędach parami (naprzeciwlegle), siedzące.
- Kwiaty
- Niepozorne, umieszczone w wiązkach w rozwidleniach pędów. Rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie lub dwupiennie.
- Owoce
- Jemioły wytwarzają soczyste jagody, które są zjadane przez ptaki, zwłaszcza drozdy i jemiołuszki. Ptaki pośredniczą w ten sposób w rozsiewaniu rośliny. Silnie trujące jagody jemioły dojrzewają późną jesienią i wczesną zimą. Jagoda zawiera jedno lub kilka nasion.
- Korzeń
- Rozgałęzione pod korą żywiciela, zaopatrzone w specjalne ssawki, przez które pobierają z drewna sole mineralne i wodę.
- Biotop
- Występuje w strefach umiarkowanych i ciepłych na obydwu półkulach. Jemioła rośnie najczęściej na topolach, lipach, jabłoniach, brzozach, jesionach, wierzbach, sosnach i jodłach, bardzo rzadko na dębach.
[edytuj] Systematyka
W Polsce występują 3 odmiany jemioły pospolitej, :
- jemioła pospolita, jemioła biała (Viscum album L. ssp. album) - rośnie na drzewach liściastych.
- jemioła pospolita odm. rozpierzchła, (Viscum album ssp. austiacum (Wiesb.) Volim.) - zasiedla sosny.
- jemioła pospolita odm. jodłowa, (Viscum album ssp. abietis (Wiesb.) Abrom) - rośnie na jodle.
Inne gatunki:
- Viscum alni-formosae
- Viscum articulatum
- Viscum capense
- Viscum capitellatum
- Viscum crassulae
- Viscum loranthi
- Viscum minimum
- Viscum monoicum
- Viscum obovatum
- Viscum obscurum
- Viscum orientale
[edytuj] Znaczenie kulturowe
Już w starożytności jemioła uważana była za dar bogów. Przypisywano jej właściwości magiczne. Szczególnie okazy rosnące na dębach uchodziły za talizman, ponad który nie było większej świętości. Druidzi traktowali ją w sposób szczególny - ścinanie jemioły było ważnym obrzędem w ich wierzeniach. Zbierano ją w dniu zimowego przesilenia dnia z nocą, a także na przełomie wiosny i lata. Ścięte pędy świętej jemioły leczyły niemal wszystkie choroby, jednały pomyślność, włożone do wazonu lub podwieszone pod sufitem chroniły dom przed złymi mocami, zapobiegały pożarom, a już powstałe wygaszały. Pędy jemioły sprowadzały do domu szczęście i bogactwo, spełniały ludzkie życzenia i marzenia, noszona przy sobie zapewniać miała potencję seksualną. Niestety również jako pasożyty życia miały sprowadzać na aurę małżeństwa złe dni.
Kiedyś jemioła była lekiem na wszystko, obecnie wyciąg z jej pędów i liści stosuje się pomocniczo w leczeniu choroby nadciśnieniowej (obniża ciśnienie tętnicze krwi). Zastosowanie lecznicze jemioła posiada jedynie, kiedy zerwana jest w okresie od października do połowy grudnia oraz od marca do końca kwietnia.