Korzeń

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy części rośliny. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Korzenie sosny na wydmie

Systemy korzeniowe

Korzenie roślin namorzynowych

Bulwy korzeniowe dalii

Korzeń - fragment sporofitu rośliny naczyniowej, mający trzy podstawowe cele: dostarczanie substancji odżywczych (sole mineralne) i wody oraz utrzymywanie rośliny w glebie. Powierzchnia chłonna korzenia jest zwykle zwiększona poprzez obecność długich, cienkościennych wypustek zwanych włośnikami. Poza tym skórka korzenia (epiblema) często nie musi być pokryta kutykulą (tak jak skórka reszty łodygi)- zwiększa to przepuszczalność dla wody i soli mineralnych.

[edytuj] Rodzaje korzeni

korzeń główny – jest przedłużeniem pędu, zwykle rośnie pionowo w dół i jest najgrubszy i najdłuższy
korzenie przybyszowe – wyrastają na różnych częściach pędu i pełnią taką samą rolę jak korzeń
korzenie boczne – wyrastają z korzenia głównego, zazwyczaj rosną ukośnie w dół lub prostopadle do korzenia głównego

[edytuj] Systemy korzeniowe

palowy (alloryza) – składa się z głównego korzenia i wyrastających z niego korzeni bocznych
wiązkowy (homoryza) – brak korzenia głównego, występują tylko liczne korzenie przybyszowe, rozgałęzione lub nierozgałęzione

[edytuj] Kształty korzeni

bulwa korzeniowa – bardzo zgrubiały korzeń. Pełni funkcję organu spichrzowego rośliny, często też ma pączki służące do rozmnażania wegetatywnego
burakowaty – bardzo zgrubiały i zwężający się na szczycie
stożkowaty – jest najgrubszy u nasady, następnie stożkowato zwęża się ku szczytowi
walcowaty – na całej długości ma niemal taką samą średnicę
wrzecionowaty – jest rozszerzony w środku, a zwężony u nasady i szczytu.

[edytuj] Modyfikacje korzeni

oddechowe (pneumatofory) - wyrastające pionowo w górę odgałęzienia korzeni podziemnych równoległych do powierzchni gruntu. Mogą osiągać wysokość nawet do półtora metra. Wykazują one dobrze rozwinięty miękisz powietrzny (aerenchymę), którego cechą charakterystyczną jest silny rozwój przestworów komórkowych tworzących ciągły system kanałów powietrznych gromadzących tlen i dwutlenek węgla, potrzebne do procesów oddychania i asymilacji. Korzenie oddechowe występują u niektórych roślin klimatu ciepłego rosnących na terenach bagnistych, gdzie jest mało tlenu, ponieważ słabo rozpuszcza się on w wodzie. Spotykane np. u cypryśnika błotnego.
podporowe - stabilizują roślinę rosnącą na grząskim podłożu. Są to korzenie przybyszowe ukośnie wrastające w ziemię z łodygi z pewnej wysokości nad ziemią. Można je spotkać m.in. u roślin rosnących w wilgotnych lasach tropikalnych. Przykłady: kukurydza, palmy, filodendrony, figowce.
spichrzowe - charakteryzują się przerostem miękiszu spichrzowego korzenia głównego. Spotykane np. u: buraka, pietruszki, selera, marchewki.
bulwy korzeniowe - są to przekształcone korzenie przybyszowe w korzenie spichrzowe, np. u: dalii (gieorginii), ziarnopłonu.
czepne - korzenie przybyszowe pojawiające się w nadziemnym pędzie i ułatwiające utrzymanie pionu łodygi- bluszcz pospolity.
asymilacyjne - korzenie przybyszowe przyjęły funkcję organów asymilacyjnych. Są one taśmowate, płatowate. Najczęściej spotykane u epifitów (form wykorzystujących inne rośliny jako podłoże) - storczyk.
ssawki (haustoria) - roślina pobiera przez nie od innej rośliny wodę, sole mineralne, asymilaty (produkty fotosyntezy). Półpasożyty pobierają wodę z solami mineralnymi (np. jemioła), natomiast pasożyty asymilaty (np. pszeniec różowy, zaraza żółta, kanianka, łuskiewnik).
kurczliwe - skracają one swoją długość poprzez zmianę turgoru, co powoduje intensywniejsze zagłębianie, np. u kokoryczy.
powietrzne - spotykane m.in. u epifitów w dżungli tropikalnej. Służą do pobierania wody z pary wodnej. Są pokryte welamenem- tkanką wspomagającą gromadzenie wody. Np. u storczyków.