Joseph Needham
Z Wikipedii
| Joseph Needham | |
| Chińskie nazwisko i imię | |
| Hanyu Pinyin | Lǐ Yūesè |
| Wade-Giles | Li Yüeh-Sê |
| Spolszczenia | Joseph Needham |
| Zn. tradycyjne | 李約瑟 |
| Zn. uproszczone | 李约瑟 |
Joseph Terence Montgomery Needham (ur. 9 grudnia 1900, zm. 24 marca 1995 w Cambridge) – brytyjski biochemik znany przede wszystkim z monumentalnego dzieła Nauka i Technika w Chinach (Science and technology in China). Jako jego redaktor, Needham jest na Zachodzie uznawany za pioniera w badaniach na osiągnięciami chińskiej nauki. W Państwie Środka jest znany pod chińskim nazwiskiem Li Yuese.
Wielkie Pytanie Needhama (ang. Needham's Grand Question) brzmi: dlaczego Chiny, które w Średniowieczu były najnowocześniejszym państwem świata, zatrzymały się w rozwoju i zostały wyprzedzone prze kraje Europy Zachodniej?
[edytuj] Życiorys
Needham pochodził z osiadłej w Londynie szkockiej rodziny. Jego ojcem był lekarzem, matka – kompozytorem i nauczycielką muzyki. Studiował na Uniwersystecie Cambridge, gdzie w 1925 r. uzyskał doktorat. Po studiach zajmował się embriologią i morfogenezą.
W 1936 r. Needham trafił do Chin, gdzie zaczął się uczyć klasycznego języka chińskiego, zainteresował się również chińską nauką. Jako szef Chińsko-Brytyjskiego Biura Współpracy Naukowej w Chongqingu (1942-1946) współpracował z chińskim historykiem Wang Lingiem. W tym czasie poznał wielu chińskich uczonych i odwiedził Dunhuang i Yunnan. Zebrał również materiały do swoich przyszłych prac.
Po powrocie z Chin był przez dwa lata dyrektorem Wydziału Nauki w UNESCO w Paryżu. Po powrocie do Anglii w 1948 r. rozpoczął w Cambridge wydawanie serii Nauka i Technika w Chinach, nad którą pracę kontynuował do przejścia na emeryturę w 1990 r. Do 1966 r. wykładał biochemię. W czasie wojny koreańskiej był inspektorem w latach 1952-1953, poparł wówczas chińskie oskarżenia wobec USA o stosowanie w Korei broni biologicznej.
W 1985 r. otwarto w Cambridge Instytut Needhama (ang. Needham Research Institute) zajmujący się m.in. badaniami nad historią chińskiej nauki.
[edytuj] Polska bibliografia
- Joseph Needham, Wielkie miareczkowanie, PIW, Warszawa, 1984, tłum. Irena Kałużyńska.
