Kartuzi
Z Wikipedii
| Kartuzi | |
| Pełna nazwa | Zakon Kartuzów |
| Nazwa łacińska | Ordo Carthusiensis |
| Skrót zakonny | OCart. |
 |
|
| Kościół | Kościół katolicki |
| Dewiza | Stat crux dum volvitur orbis (Krzyż stoi, dopóki kręci się ziemia) |
| Założyciel | Święty Brunon |
| Data założenia | 1084 |
| Rok zatwierdzenia | 1176 |
| Liczba zakonników (rok) | 376 (1991) |
| Liczba Polaków (rok) | 3 (2005) |
| witryna zakonu | |
Kartuzi (nazwa pochodzi od zlatynizowanej nazwy pierwszej siedziby Kartuzów - La Grande Chartreuse pod Grenoble we Francji (łac. Carthusia). Kartuzi to katolicki zakon męski i żeński o surowej regule, założony w 1084 roku przez św. Brunona z Kolonii. Reguła zakonna, zwana "Consuetudines Cartusiae", została spisana już po śmierci założyciela. W zakonie obowiązują zasady zachowywania milczenia (z małymi wyjątkami), postu (wegetarianizm), pracy i przebywania w samotności (eremy - osobne domki z ogródkiem). Klasztor kartuzów otoczony murem nazywany jest kartuzją. Charakterystyczne jest to, że kartuzi budowali dachy swoich kaplic w kształcie trumny i pozdrawiali się powiedzeniem Memento mori, co po łacinie znaczy Pamiętaj o śmierci. Najbardziej czczonymi świętymi zakonu są św. Brunon, św. Hugo, św. Anzelm, św. Stefan. Habit kartuza składa się z tuniki przepasanej pasem z białej skóry oraz z długiego szkaplerza z kapturem (szkaplerz jest nazywany przez kartuzów kukullą). Przód i tył kukulli są połączone z sobą po bokach za pomocą dwóch pasów materiału, które stanowią znak ślubów zakonnych.
Kartuzi znani są z produkcji likieru o specyficznej recepturze, którego nazwa pochodzi od ich siedziby La Chartreuse.
Obecnie na świecie są 24 kartuzje (pięć należy do zakonu żeńskiego), w których łącznie przebywa 370 mnichów i 66 mniszek. Większość z kartuzji znajduje się w Europie, poza nią istnieją w Ameryce Południowej (Argentyna i Brazylia), a także (jedna) w USA (w stanie Vermont). Powstaje również nowa fundacja w Korei Południowej.
W XX w. powstała nowa wspólnota monastyczna od Betlejem, od Wniebowzięcia Najświętszej Dziewicy Maryi i od świętego Brunona, która mimo nazwy jest zupełnie oddzielną organizację z innym, owszem pustelniczym, charyzmatem.
[edytuj] Kartuzi w Polsce
W Polsce kartuzi byli obecni od XIII wieku, a najstarszy klasztor powstał na Spiszu - Cartusia Vallis S. Antonii. W 1381 Jan Ruszczyński założył kartuzję pod Gdańskiem w Kartuzach - Paradisus Beatae Mariae. Fundacja kartuska w XVIII w. słynęła z bogactwa, wyrobu słynnego likieru i działalności charytatywnej. Trzecią kartuzję - Domus Compassionis Mariae - w Gidlach w sieradzkiem założyła w 1642 r. wdowa po podkomorzym koronnym Zuzanna z Przerębskich - Oleska. W 1648 Kazimierz Lew Sapieha w Berezie Kartuskiej nad Jasiołdą w województwie brzeskolitewskim założył kartuzję św. Krzyża.
Maksymą kartuzów jest zdanie Stat crux dum volvitur orbis!.
[edytuj] Zobacz też
- Eremici
- Kameduli
- Kartuzja San Giacomo
- Valldemossa – miasto na Majorce z dawnym klasztorem kartuzów, znanym z pobytu Fryderyka Chopina
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Zakonu
- Angielska kartuzja w Parkminster
- Hiszpańska kartuzja "Aula Dei" w Saragossie
- Hiszpańska kartuzja "Miraflores" koło Burgos
- Katalońska kartuzja "Santa Maria de Montalegre"
- Włoska kartuzja w Serra San Bruno (Kalabria)
- Francuska kartuzja w Montrieux (Prowansja)
- Słoweńska kartuzja w Pleterje
- Żeńska kartuzja w Vedana k/Belluno (Włochy)
- Historia i współczesność kartuzów
- Polska strona poświęcona kartuzom
- Wspólnota monastyczna od Betlejem, od Wniebowzięcia Najświętszej Dziewicy Maryi i od świętego Brunona
Albertyni • Alcantara • Augustianie • Barnabici • Bazylianie • Benedyktyni • Bernardyni • Bracia mniejsi • Bracia pocieszyciele • Bracia Serca Jezusowego • Bonifratrzy • Bożogrobcy • Bracia dobrzyńscy • Calatrava • Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii zagranicznej • Cystersi • Doloryści • Dominikanie • Duchacze • Filipini (Oratorianie) • Franciszkanie • Guanellianie • Jadwiżanki • Jezuici • Joannici • Józefici • Kameduli • Kamilianie • Kamilianki • Kanonicy laterańscy • Kapucyni • Karmelici • Karmelici bosi • Karmelitanki • Kartuzi • Kawalerowie mieczowi • Zakon św. Klary • Klaretyni • Klaryski od wieczystej Adoracji • Krzyżacy • Lazaryci • Marianie • Marianiści • Mercedarianie • Michalici • Misjonarze Krwi Chrystusa • Misjonarze świętej Rodziny • Norbertanie • Norbertanki • Orioniści • Pallotyni • Pallotynki • Pasjoniści • Pasterzanki • Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika • Paulistki • Pauliści • Pijarzy • Redemptoryści • Rochici • Rogacjoniści • Saletyni • Salezjanie • Salwatorianie • Santiago • Sercanie • Szarytki • Teatyni • Templariusze • Trapiści • Trynitarze • Uczennice Boskiego Mistrza • Werbiści • Zmartwychwstańcy
