Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Web Analytics
Cookie Policy Terms and Conditions Fryderyk Chopin - Wikipedia, wolna encyklopedia

Fryderyk Chopin

Z Wikipedii

Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy kompozytora. Zobacz też: stronę ujednoznaczniającą.
Fryderyk Chopin

Portret z 1833
Urodzony 1 marca 1810
w Żelazowej Woli
Zmarł 17 października 1849
w Paryżu

Fryderyk Franciszek Chopin (spolszczone nazwisko: Szopen, ur. 1 marca[1] 1810 w Żelazowej Woli, zm. 17 października 1849 w Paryżu) – polski kompozytor i pianista.

Jest uważany za najwybitniejszego polskiego kompozytora, a także za wybitnego pianistę i czołowego przedstawiciela muzyki okresu romantyzmu na świecie. Nazywany jest poetą fortepianu. Choć należy do najbardziej lubianych kompozytorów muzyki fortepianowej, jego dzieła wymagają od wykonawcy znakomitego warsztatu, a nawet wirtuozerii. U źródeł jego twórczości leżała wielka wrażliwość oraz umiejętność czerpania wzorców wprost z polskiej muzyki ludowej.

Jego przyjaciółka i kochanka George Sand mówiła o nim, że był jeszcze bardziej polski niż sama Polska[2].

Spis treści

[edytuj] Życiorys

[edytuj] Dzieciństwo

Fryderyk Chopin (fotografia z 1849 r., często błędnie uważana za dagerotyp)
Fryderyk Chopin (fotografia z 1849 r., często błędnie uważana za dagerotyp)

Przyszedł na świat w rodzinie, w której muzyka była na porządku dziennym.

Ojciec, Mikołaj, urodził się we Francji w Marainville (Lotaryngii). W dzieciństwie związany był także z polskimi rodzinami. Osiadł w Polsce na stałe w 1787 w wieku 17 lat i spędził tu resztę swojego życia. Tak związał się ze swoją nowa ojczyzną, że wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r. i nigdy z Polski nie wyjechał. Nie utrzymywał też już kontaktu z rodziną we Francji. Wychował swoje dzieci na Polaków. Znany był także z nieufności, a wręcz nienawiści do Napoleona. Początkowo Mikołaj Chopin był guwernerem dzieci starościny Łączyńskiej, a po przenosinach z Żelazowej Woli do Warszawy został wykładowcą języka i literatury francuskiej w kilku warszawskich szkołach, by w końcu prowadzić elitarny internat dla synów polskich rodów arystokratycznych. W 1806 Mikołaj Chopin poślubił Teklę Justynę Krzyżanowską. Justyna z Krzyżanowskich, pochodząca ze zbiedniałej rodziny szlacheckiej, uwielbiała grać na fortepianie. Fryderyk miał trzy siostry (Ludwika Jędrzejowiczowa, Izabella Barcińska, Emilia). Sam był drugi z kolei.

Wedle legendy Chopin przyszedł na świat przy grze skrzypiec Mikołaja Chopina. Być może dopiero kilka tygodni po urodzeniu dziecko zgłoszono u księdza i ochrzczono. W 1892 roku znaleziono w parafii brochowskiej (kościół Św. Rocha) dokument: "Roku tysiąc osiemset dziesiątego dnia dwudziestego trzeciego miesiąca kwietnia o godzinie trzeciej po południu przed nami, proboszczem brochowskim, sprawującym obowiązki urzędnika stanu cywilnego gminy parafii brochowskiej powiatu sochaczewskiego w departamencie warszawskim stawił się Mikołaj Chopyn(...) i okazał nam dziecię płci męskiej, które urodziło się w domu jego w dniu dwudziestego drugiego miesiąca lutego o godzinie szóstej wieczorem roku bieżącego(...)". Sam Fryderyk i jego matka wspominają kilkakrotnie w listach, że nie urodził się on 22 lutego, lecz 1 marca. Imię Fryderyk miało pochodzić od św. Fryderyka, imię Franciszek od dziadka Chopina. Józef Sikorski, muzyk i rówieśnik Chopina, wspomina w swoim "Wspomnieniu Szopena", że Chopin jako dziecko płakał, gdy matka grała na fortepianie, co do dziś należy do znanych anegdot o Chopinie. Jako małe dziecko Fryderyk zasiadał do fortepianu i grał zasłyszane melodie. Dlatego rodzice zatrudnili nauczyciela, Wojciecha Żywnego z Czech. Po pewnym czasie mały Fryderyk przewyższył zdolnościami swego nauczyciela. Fryderyk jednak zaprzyjaźnił się z nim i po latach dedykował mu słynny Polonez As-dur. Następnym nauczycielem Chopina był Wilhem Wacław Würfel urodzony w Czechach.

[edytuj] Pierwsze sukcesy

Dom Chopina w Żelazowej Woli
Dom Chopina w Żelazowej Woli

Mając 7 lat w 1817 roku zadebiutował jako kompozytor. Dedykował wtedy nieopusowany Polonez g-moll Wiktorii Skarbek i skomponował Polonez B-dur. Pierwszy zaś publiczny występ Fryderyka odbył się w 1818 roku w pałacu Radziwiłłowskim. Prasa warszawska opisała go jako "małego Chopinka", "cudowne dziecko" i "drugiego Mozarta". W dzienniku swym Aleksandra Tańska, siostra znanej wtedy autorki Klementyny Hoffmanowej zanotowała w krótkiej relacji z koncertu: "Było dosyć osób(...) W przeciągu wieczora grał na fortepianie młody Chopin, dziecię w 8. roku, obiecujące, jak twierdzą znawcy, zastąpić Mozarta". 20 września 1818 roku odwiedziła Warszawę carowa Maria Fiodorowna, której Chopin ofiarował dwa swoje tańce polskie. A Wójcicki wspomina, że gdy mały Chopin grywał u księcia Konstantego, namiestnika warszawskiego podczas gry Marsza wojskowego wznosił oczy w górę, że książę go pytał: "Co tam patrzysz w górę mały? Czytasz nuty na suficie?". Później Chopin otrzyma od cara pierścień z brylantem, a w Paryżu nawet propozycję zostania nadwornym kompozytorem carskim. Chopin sprzedał pierścień, a propozycję odrzucił.

Następnie Chopin w latach 1823-1826 pobierał naukę w Liceum Warszawskim, gdzie pracował jego ojciec. W tych latach zwiedził sporą część Polski. Spędzał wakacje na dworze ks. Antoniego Radziwiłła, w Szafarni i bywał u przyjaciół mieszkających w odległych miejscach Polski. Z Szafarni wysłał swoje słynne listy- "Kuriery Szafarskie" do rodziców będące parodią "Kuriera Warszawskiego", które osławiły sielankowe wakacje w Szafarni. Słynna jest również anegdota, mówiąca że został w szkole niegdyś przyłapany na rysowaniu nauczyciela w czasie lekcji. Obrazek tak zadziwił rysowanego, że ten go pochwalił. Maurycy Karasowski wspomina również anegdotę z tradycji rodzinnej, w której Chopin pomógł guwernerowi uspokoić hałaśliwych wychowanków. Zaimprowizował im opowieść, a potem uśpił wszystkich łącznie z guwernerem kołysanką. Gdy pokazał uroczy widok siostrom i matce obudził wszystkich przeraźliwym akordem. Wraz z siostrą Emilią Fryderyk pisał także dla zabawy wiersze i komedie. Balzac wspominał, że Chopin miał zastraszająco prawdziwy dar naśladowania kogo tylko zechciał.

Wielu biografistów (np. Jeżewska, Iwaszkiewicz, Willemetz) przekonuje, że Chopin był geniuszem uniwersalnym ponieważ posiadał niezwykły talent literacki, czego dowodem są jego słynne listy, a także talent malarski i aktorski.

W latach 1826-1829 był studentem warszawskiej Szkoły Głównej Muzyki, będącej częścią Konserwatorium, która związana była z Uniwersytetem Warszawskim gdzie podjął naukę harmonii i kontrapunktu u profesora Józefa Elsnera. Został zwolniony z przedmiotu instrumentu, ponieważ zauważono nieprzeciętny sposób i charakter gry Chopina. Okres ten charakteryzuje się zafascynowaniem muzyką ludową. Powstają wówczas Sonata c-moll, przebojowe Wariacje B-dur op.2, Trio g-moll i pierwsze Mazurki, oparte na motywach ludowych Rondo c-moll i Rondo F-dur a la Krakowiak. W raporcie po trzecim roku nauki Józef Elsner zapisał: "Trzecioletni Szopen Fryderyk – szczególna zdatność, geniusz muzyczny".

W 1826 Chopin odbywał swoją pierwszą zagraniczną podróż do Berlina i w 1829 do Wiednia. W 1826 spędził wakacje także w Bad Reinertz (dzisiejsze Duszniki-Zdrój). Dzięki Würflowi Chopin wszedł w środowisko muzyków. W Kärtnerthortheater dwa razy wykonywał Rondo a la Krakowiak i Wariacje B-dur. Odniosły one fenomenalny sukces wśród publiczności. Nawet krytyka mimo zastrzeżeń dotyczących jego gry (zbyt mała siła dźwięku) uznała kompozycje za nowatorskie.

[edytuj] Rozpoczęcie niezależnej kariery kompozytorskiej

Fryderyk Chopin na banknocie 5000 zł z 1982 r.
Fryderyk Chopin na banknocie 5000 z 1982 r.
Tablica upamiętniająca ostatni postój Fryderyka Chopina na warszawskiej Woli
Tablica upamiętniająca ostatni postój Fryderyka Chopina na warszawskiej Woli

Lata 1829-1831 są dla Chopina okresem pierwszej miłości (do śpiewaczki Konstancji Gładkowskiej) i pierwszych ogromnych sukcesów kompozytorskich. W liście do swojego przyjaciela od dzieciństwa Tytusa Wojciechowskiego, Chopin nazywa Konstancję ideałem. Powstają wówczas Koncerty fortepianowe f-moll (opus 21) i e-moll (opus 11).

W lipcu 1829, niezwłocznie po ukończeniu studiów Fryderyk Chopin wraz z przyjaciółmi wyjeżdża na wycieczkę do Wiednia . Występuje tam w Kärtnerthortheater, wykonując wraz z orkiestrą Wariacje op. 2 oraz Rondo a la Krakowiak op. 14. Koncert zakończył się sukcesem i uznaniem publiczności a gra Chopina została wysoko oceniona przez wiedeńskich krytyków, mimo pewnych niedociągnięć dotyczących siły dźwięku. W 1830, po raz pierwszy za granicą, wydano drukiem (oficyna Tobiasa Haslingera) jedno z dzieł twórcy, Wariacje na temat Mozarta.

2 listopada 1830 roku Chopin wyjeżdża z Warszawy. Przed wyjazdem żegna się z Konstancją Gładkowską i wręcza jej pierścień skrywany przez nią aż do śmierci. 4 listopada 1830 wyjeżdża z Kalisza, gdzie na zawsze opuszcza Polskę, i przez Wrocław udaje się do Drezna. W Wiedniu słyszy śpiewaną niegdyś przez Konstancję cavattinę Rossiniego i rozpłakuje się. Jedzie do Monachium i w końcu udaje się do Paryża. W czasie drogi Chopin pisze dziennik (zwany "Dziennikiem stuttgarckim"), który jest dokumentem przedstawiającym zmiany jego duszy podczas pobytu w Stuttgarcie, gdzie ogarnia go rozpacz z powodu upadku powstania listopadowego. Komponuje wtedy dramatyczną Etiudę c-moll op.10 "Rewolucyjną". Utwory tego okresu wypełnione są dramatyzmem i liryzmem, który z wolna zastępuje w twórczości Chopina beztroską ludyczność.

[edytuj] Lata dojrzałości artystycznej

Rękopis Fortepian Chopina, Cyprian Kamil Norwid
Rękopis Fortepian Chopina, Cyprian Kamil Norwid

W Paryżu Chopin zamieszkuje małe mieszkanie przy Boulevard Poissonniere. Daje pierwszy z dziewiętnastu publicznych koncertów w Paryżu (podczas 18 lat pobytu w tym mieście). Organizuje go Friedrich Wilhelm Kalkbrenner, sławny pianista. Gra wtedy Koncert e-moll i Wariacje na temat Don Juana (Wariacje B-dur). Koncert oszałamia publiczność, w tym Franciszka Liszta. Krytyk Francois Fetis zapowiada, że Chopin odrodzi muzykę fortepianową. Następnego dnia wydawcy przysyłają Chopinowi propozycje kupna utworów. Chopin więc pędzi żywot wirtuoza, komponując utwory, które szybko stają się modne i podobające się na salonach. Przyjaźni się z wielu wybitnymi muzykami (Franciszek Liszt, Vincenzo Bellini, Hector Berlioz), jest zapraszany na prywatne występy nie jako muzyk, ale jako gość, nawet na sam dwór. Szybko więc przenosi się do Chaussee d'Antin, w modnej dzielnicy Paryża. Przyjaciele nazywają jego mieszkanie Olimpem ze względu na dającą się z stamtąd słyszeć boską muzykę. Z powodu nieciekawej sytuacji finansowej zaczyna dawać coraz więcej lekcji fortepianu. Oszałamia go ogromna ilość propozycji. Chopin uczył między innymi księżniczkę de Noailles, księżnę de Chimay i de Beauvau, baronową Rothschild, hrabinę Peruzzi i Potocką. Wśród uczniów także wielkie talenty- Karolina Hartmann, Karol Filtch a także wierny przyjaciel Chopina Adolf Gutmann. Chopin jako nauczyciel znany był z niezwykłych wymagań i nerwowości.

W latach 1835-1846 porzuca karierę wirtuoza na rzecz komponowania. Zaczyna żyć życiem polskiej emigracji, utrzymując ścisłe kontakty z głównymi intelektualistami polskimi (Adam Mickiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Cyprian Kamil Norwid). Józef Bem prosi go o zaliczkę dla powstającego Towarzystwa Politechnicznego. Chopin gości też u siebie najbliższego przyjaciela z lat dziecinnych, Jana Matuszyńskiego, który zamieszkując u Fryderyka studiuje medycynę w Paryżu. W 1842 roku umarł na gruźlicę. U Chopina bywa też jego słynny przyjaciel, wielki pianista i kompozytor- Julian Fontana.

W 1836 roku zaręcza się z Marią Wodzińską. Była ona niezwykle uzdolniona muzycznie i malarsko. Hrabina Teresa Wodzińska, matka Marii zaczyna nazywać wtedy Chopina swym dzieckiem. W podzięce za darowane Chopinowi kompozycje Marii przysyła on Walca As-dur i niektóre ze słynnych Pieśni. Ostatecznie jednak rodzina sprzeciwiła się związkowi, uważając, że Chopin jest zbyt chorowitym kandydatem na męża. W 1836 roku Chopin faktycznie zaczyna poważnie chorować na gruźlicę (zdaniem prof. Wojciecha Cichego z AM w Poznaniu objawy wskazują na to, że kompozytor mógł cierpieć przez całe życie na mukowiscydozę i to właśnie ta choroba była przyczyną jego śmierci).

George Sand
George Sand

W 1837 roku Chopin poznaje starszą od niego o 6 lat i dominującą nad nim George Sand i rzuca się w ramiona "spełnionej miłości" (słowa George Sand), która jednak wkrótce zamienia się w nerwowy i chaotyczny związek. Przodkiem George był król polski August II Mocny. Para istnieje jednak jako związek jedynie w plotkach. W dziennikach Sand opowiada, że przez 9 lat przyjaźni z Chopinem żyła w klasztornym celibacie. W liście do Justyny Chopinowej Sand nazwie się drugą matką Chopina. Uciekając przed zazdrością byłego kochanka George, udają się na Majorkę do Valldemossa, która wita ich okropną pogodą, co więcej w Hiszpanii trwa wojna, a choroba Chopina wzmaga się. Sand zabrała swoje dzieci, które miały się tam leczyć (syn Maurycy chorował na reumatyzm) i uczyć. Mieszkają tam także w byłym klasztorze. Tam po raz pierwszy Chopin pluje krwią. Komponuje wtedy Preludia op.28, z których Preludium Des-dur wspominane jest przez Sand jako straszne. Wedle niej wspomina ona pamiętny wieczór, gdy podczas spaceru rozszalała się burza, a po powrocie do domu Chopin zaczął pluć krwią. Gdy Chopinowi się poprawia wracają do Francji. Sprowadzono wtedy ciało samobójcy z Neapolu, wielkiego śpiewaka, Adolfa Nourrita. Chopin gra w Marsylii podczas pogrzebu na organach. Pomimo iż instrument był roztrojony Chopin oszołomił publiczność graną na organach pieśnią Schuberta.

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Valldemossa, Festivals Chopin de Valldemossa.

W 1839 roku wracają do Francji. Fryderyk jest wówczas bardzo chory, kaszląc wypluwa ogromne ilości krwi. Mieszka w Nohant, w posiadłości George Sand. Chwilowa poprawa zdrowia wnosi okres spokoju do życia przyjaciół, wkrótce jednak następuje ponowne pogorszenie. George Sand napisała sporną książkę "Lukrecja Floriani", w której wedle Liszta ośmiesza Fryderyka. Chopin odwzajemnia tę zniewagę jedynie milczeniem, podczas gdy rodzina w Polsce jest oburzona. Sand tłumaczy, że nie opisuje w niej Fryderyka, jednak do dziś biografiści Chopina mają jedno zdanie na temat tej książki. Pojawia się wtedy znany rzeźbiarz Auguste Clesinger. Sand zostaje jego kochanką, ale po krótkim czasie Auguste wybiera córkę, Solange. George wydziedzicza ją. Kiedy Fryderyk zajmuje stanowisko w sprawie nieudanego małżeństwa Solange, pisarka wpada w szał i zrywa z kompozytorem. Okres przed rozstaniem z George Sand, a także po rozpadnięciu się związku, oraz pogłębiająca się choroba odciskają głębokie piętno na twórczości i życiu towarzyskim Chopina. Chopin wpada w depresję, która doprowadzi go do śmierci.

[edytuj] Ostatni okres życia

Pomnik Fryderyka Chopina w Parku Południowym we Wrocławiu
Pomnik Fryderyka Chopina w Parku Południowym we Wrocławiu

Po rozstaniu z George Sand Chopin popadł w głębokie przygnębienie, które z pewnością przyspieszyło jego śmierć. Daje ostatni koncert w Paryżu. Dwa dni później "Gazette Musicale" przekonując o nowatorskości "Ariela fortepianu" pisze: "Chopina można zrozumieć tylko przez samego Chopina".

Ostatnią kobietą, z którą Chopin był związany, była jego uczennica – Szkotka Jane Stirling, zwana "wdową po Chopinie", z którą wyjechał po wybuchu rewolucji w Paryżu w 1848 r. do Anglii i Szkocji w bardzo wyczerpującą jego siły podróż. Wilgotny klimat Anglii i Szkocji oraz zamęczenie wizytami u angielskiej arystokracji doprowadziły do szybszych postępów choroby. W dniu 16 listopada 1848 r. udzielił na rzecz polskich emigrantów ostatniego koncertu w Guildhall w Londynie. Grał przed królową Wiktorią. Grał też dla polskich emigrantów jednak koncert ten pozostał niewysłuchanym z powodu zbyt głośnej orkiestry, złego stanu zdrowia Chopina i nieciekawych warunków.

Chopin jest w coraz gorszym stanie. Pisze ostatnie dwa mazurki- f-moll i g-moll. Zostaną one wydane dopiero w latach 50. XX wieku. Nie opuszczają go jednak przyjaciele. Odwiedza go Adolf Gutmann, wielki przyjaciel i malarz Eugene Delacroix, Marcelina Czartoryska, Józef Cichowski, przyjaciel Wojciech Grzymała. Chopin ma jednak problemy finansowe. Z tego powodu szkockie przyjaciółki Chopina obdarowują go sporą sumą pieniędzy, z której godzi się przyjąć tylko część. Jenny Lind organizuje dla niego z muzykami paryskimi wieczór muzyki, który podnosi Fryderyka bardzo na duchu. Chopin przeprowadza się na Chaillot 74 i zaprasza do siebie siostrę Ludwikę z rodziną. Jest coraz bardziej wyniszczony przez chorobę. Mimo to postanawia się znowu przenieść już nie na długo do mieszkania na placu Vendome. Przed wyjazdem odwiedza go Hector Berlioz. Są to słynne "dni przedostatnie", w które przybędzie do niego także Cyprian Norwid.

Zmarł o godzinie 2 w nocy, 17 października 1849 roku, w otoczeniu najbliższych osób (Delfina Potocka, ks. Jełowicki, Wojciech Grzymała, Ludwika Jędrzejowiczowa), z którymi był związany przez większość swego życia w Paryżu. Ostatnie dni stały się tematem legendarnym w sztuce- opisał je Norwid w słynnym "Fortepianie Szopena", ostatnie chwile namalował także Teofil Kwiatkowski. Śmierć Chopina opisuje bardzo dokładnie ksiądz Aleksander Jełowicki. Wedle niego umarł on na chwilę po udzieleniu ostatniego namaszczenia. Ostatnimi słowami miały być: "Jestem już u źródła szczęścia". Relacja Jełowickiego opisana w liście do Ksawery Grocholskiej jest jednak uważana za mało prawdziwą. Nabożeństwo żałobne zostało dokonane w kościele Św. Magdaleny. Został pochowany na cmentarzu Père Lachaise w Paryżu, na jego prośbę, na pogrzebie wykonano Requiem d-moll Mozarta, a także jego Marsz Żałobny. Jego serce zostało sprowadzone do kościoła św. Krzyża w Warszawie. Robert Schumann powiedział po śmierci Chopina: "Dusza muzyki przeleciała nad światem".

[edytuj] Kalendarium

Grób Fryderyka Chopina na paryskim cmentarzu Père Lachaise
Grób Fryderyka Chopina na paryskim cmentarzu Père Lachaise
Epitafium z sercem Fryderyka Chopina w kościele Św. Krzyża w Warszawie
Epitafium z sercem Fryderyka Chopina w kościele Św. Krzyża w Warszawie
  • 1810 – narodziny
  • 1817 – pierwsza próba kompozytorska gdy miał 7 lat
  • 1818 – pierwszy występ estradowy
  • 1823 – rozpoczęcie nauki kompozycji u Elsnera
  • 1826 – studia w Szkole Głównej Muzyki
  • 1829 – wizyta w Wiedniu
  • 1830 – drugi wyjazd z Polski do Wiednia
  • 1831 – przyjazd do Paryża
  • 1835 – zaręczyny z Marią Wodzińską (Walc As-dur)
  • 1836 – spotkanie z George Sand
  • 1837 – zerwanie z Wodzińską
  • 1838 – związek z George Sand, wyjazd na Majorkę, praca nad 24 Preludiami
  • 1839 – powrót do Francji, powstaje Sonata b-moll
  • 1844 – umiera ojciec Chopina
  • 1845 – kłótnie z George i choroba Fryderyka nasilają się
  • 1847 – zerwanie z George
  • 1848 – wyjazd z Jane Stirling do Anglii i Szkocji
  • 1849 – śmierć

[edytuj] Dorobek twórczy i styl

Pomnik Chopina w warszawskich Łazienkach
Pomnik Chopina w warszawskich Łazienkach
Grób rodziców Chopina na warszawskich Powązkach
Grób rodziców Chopina na warszawskich Powązkach

Chopin do dziś uważany jest za największego kompozytora polskiego. Sam podczas każdego sukcesu dziwił się tylko. Gdy gazety pisały, że jak z Mozarta Niemcy, tak z Chopina Polacy będą dumni, Chopin nazywał to nonsensem. Z tej przyczyny Paderewski uważał, że Chopin naprawdę nie zdawał sobie sprawy ze swojej wielkości. Choć Fryderyk Chopin zaliczany jest do epoki romantyzmu, sam nie cierpiał romantyzmu, powszechnie rozumianego jak to proponowali Hector Berlioz, Franciszek Liszt, Beethoven, Richard Wagner, czy choćby Piotr Czajkowski. Sam Chopin nie inspirował się żadnymi kompozytorami swojego czasu. Za geniuszy muzyki uważał tylko Mozarta i Bacha. W akcie umiłowania Mozarta napisał "Wariacje B-dur", Bacha – Fugę a-moll. Jego jedynym ukłonem w stronę epoki romantyzmu były ballady F-dur i g-moll, skomponowane wedle samego kompozytora na temat "Jeziora Świteź" i "Świtezianki" Mickiewicza. Od początku komponowania w wieku 7 lat Chopin inspirował się niemal wyłącznie tematami polskimi. Szczególnie zajmowały go polskie tańce ludowe – mazurki, oberki, polonezy i kujawiaki, których elementy zawarł w słynnych Polonezach i Mazurkach. Ze względu szczególnie na te dzieła niektórzy krytycy jego muzyki uważali, że stworzył nowe tempo i nieznaną w romantyzmie melodykę. Sam Chopin mówił, że przy graniu mazurków ważne jest zachowanie tempa Rubato, którego miał być twórcą. Nie ma jednak definicji tego tempa, ani rzetelnego przykładu. Wedle słynnych pianistów i znawców muzyki Chopina najdogodniejszą metodą gry Chopina jest tak zwana "Metoda Chopina" prof. Harry'ego Neuhausa. W sprawie polskości jego muzyki nie ma żadnych wątpliwości, iż była ona niemal w każdej kompozycji wyraźnie akcentowana (nawet w takich kompozycjach jak Barkarola) – Ignacy Jan Paderewski powiedział w setną rocznicę urodzin Chopina: "(...) Zabraniano nam Słowackiego, Krasińskiego, Mickiewicza. Nie zabroniono nam Chopina. A jednak w Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki, krakowskie rogatywki, szlacheckich brzęk szabel, naszych kos chłopskich połyski, jęk piersi zranionej, bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych, niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń(...)". Chopin i Liszt jako pierwsi upowszechnili Nokturny.

Zobacz: lista dzieł Fryderyka Chopina

[edytuj] Fryderyk Chopin wykonywany

Od 1927 roku odbywa się w Polsce Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, najstarszy na świecie monograficzny konkurs muzyczny, którego inicjatorem był Jerzy Żurawlew. Nagrodził on jednych z najlepszych interpretatorów muzyki Chopina i w ogóle fortepianowej. Odbywają się także festiwale muzyki Chopina w Warszawie, Valldemossie, Genewie, Dusznikach, Paryżu, Gandawie i wielu innych.

Wśród największych wykonawców muzyki Chopina są: Vladimir de Pachmann, Raoul Pugno, Ignacy Jan Paderewski, Moriz Rosenthal, Siergiej Rachmaninow, Alfred Cortot, Ignaz Friedman, Raul Koczalski, Artur Rubinstein, Mieczysław Horszowski, Henryk Sztompka, Claudio Arrau, Vladimir Horowitz, Vlado Perlemuter, Dymitr Szostakowicz, Władysław Szpilman, Jan Ekier, Dinu Lipatti, Halina Czerny-Stefańska, Regina Smendzianka, Adam Harasiewicz, Vladimir Ashkenazy, Martha Argerich, Maurizio Pollini, Murray Perahia, Krystian Zimerman, Janusz Olejniczak, Evgeny Kissin, Mateusz Kowalski, Rafał Blechacz.

Jan Ekier był redaktorem naczelnym pomnikowego wydania fonograficznego dzieł wszystkich Chopina, w których występują wykonania najlepszych polskich pianistów XX wieku. Nagrań dokonano w latach 50. i 60. XX wieku.

Chopin odrodził muzykę fortepianową, bowiem jeszcze w wieku XIX inspirować się nim będą silnie impresjoniści pianina- Claude Debussy i Eric Satie. Muzyka Chopina znajdzie też swoje odbicie w muzyce Wagnera, Wieniawskiego, Saint-Saënsa i wielu innych wielkich kompozytorów.

[edytuj] Bibliografia

  • Bibliografia Chopinowska – największa elektroniczna baza danych bibliograficznych (obecnie ponad 16-000 rekordów)
  • Mieczysław Tomaszewski, Chopin – człowiek, dzieło, rezonans, Poznań 1998, wyd. Podsiedlik-Raniowski i Spółka, ISBN 837212034X, Kraków 2005 (tam też obszerna bibliografia w układzie tematycznym)
  • Chopin.pl- polska strona internetowa o Fryderyku Chopinie

[edytuj] Pomniki w Polsce i na świecie

[edytuj] Statki noszące imię Chopina

[edytuj] Chopin w popkulturze

[edytuj] Nagrody Akademii Fonograficznej – "Fryderyki"

Odwołujące się do imienia Chopina Nagrody Akademii Fonograficznej – "Fryderyki", które zaczęto przyznawać w 1995 roku, miały być polskim odpowiednikiem nagrody Grammy. Zamiar ten jednak się nie powiódł, bo w związku z zapaścią w polskiej branży fonograficznej stacje telewizyjne wycofały się z transmitowania gali, na której je wręczano. W 2006 r. po raz pierwszy nie odbyła się ceremonia wręczenia tych nagród. Listę ich zdobywców ogłoszono jedynie w internecie.

[edytuj] Piosenka Gazebo

Piosenka I like Chopin włoskiego piosenkarza Paula Mazzoliniego (Gazebo) w 1983 roku wspięła się na listy przebojów w całej Europie. Chociaż Mazzolini śpiewał o muzyce Chopina, fortepianowy motyw który przewija się w piosence, nie jest kompozycją Polaka. Przebój Gazebo nadal jest nadawany przez komercyjne rozgłośnie, choć najczęściej jako cover w wykonaniu duetu Modern Talking.

Początek piosenki miał następujące słowa po angielsku:

Remember that piano / So delightful unusual / That classic sensation / Sentimental confusion

Used to say / I like Chopin / Love me now and again

[edytuj] Przypisy

  1. za mniej pewną datę uważa się obecnie 22 lutego
  2. O jego polskości muzyczny krytyk francuski wyraził opinię: Serce jego narodu biło w jego piersi. Nie znamy drugiego muzyka, który by był bardziej patriotą od niego. Jest on Polakiem znacznie więcej niż którykolwiek Francuz był Francuzem, Włoch Włochem lub Niemiec Niemcem. Jest Polakiem, niczym innym tylko Polakiem, a z tego zniszczonego, mordowanego kraju polskiego wyłania się jak nieśmiertelna jego dusza, jego muzyka.

[edytuj] Zobacz też

Wikicytaty
Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
z Fryderyka Chopina
Commons

[edytuj] Linki zewnętrzne

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu