Kazimierz Pruszkowski
Z Wikipedii
Kazimierz Pruszkowski (ur. 21 kwietnia 1897 w Żaczkach-1 października 1969), pułkownik Wojska Polskiego, dowódca 1 Morskiego Pułku Strzelców stacjonującego w Wejherowie.
Po maturze wstępuje do wojska, od listopada 1916 służył w 3 pułku piechoty legionów, od 1917 w stopniu kaprala.
Po ukończeniu Szkoły Podchorążych WP w Ostrowi Mazowieckiej przydzielony został do 7 pułku piechoty legionów, gdzie w 1920 otrzymał stopień podporucznika, a wkrótce porucznika.
W tym pułku walczy w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po zakończeniu działań wojennych służbę pełnił kolejno w 23. i 11.pułku piechoty w Tarnowskich Górach, awansując na kapitana.
Następnie przechodzi do szkolnictwa, wykłada w Szkole Podchorążych Piechoty w Rawie Ruskiej. W 1932 wraca do swojego macierzystego pułku (7 ppleg).
14 lutego 1938 mjr Kazimierz Pruszkowski obejmuje dowództwo 1. Morskiego Batalionu Strzelców (1MBS) w Wejherowie. Zastał jednostkę dobrze wyszkoloną i z doborową kadrą. W marcu 1939 awansował na podpułkownika.
23 marca 1939 ogłoszono częściową mobilizację i 1 MBS zostaje przeformowany w dwubatalionowy 1 Morski Pułk Strzelców. Przygotowania do obrony natrafiają na formalnoprawne bariery zabraniające wchodzenia z robotami ziemnymi na pola uprawne oraz pozyskiwanie drewna na budowę schronów i okopów.
Z pomocą przychodzą burmistrz Wejherowa Bolduan i wójt gminy Wejherowo Łakomy oraz nadleśniczy inż. Roman Kuniewski (wszyscy zamordowani przez hitlerowców). Należało też ubezpieczyć się przed ewentualnym uderzeniem nieprzyjaciela oraz infiltracją dywersantów zewnętrznych i przed piątą kolumną. Pełną mobilizację zarządzono 24 sierpnia 1939. Niemiecki atak w dniu 1 września nie zaskoczył dowódcy 1 MPS. System obronny okazał się dla nieprzyjaciela trudny do sforsowania.
W siódmym dniu działań wojennych ppłk Pruszkowski zdał sobie sprawę, że trzeba będzie Wejherowo opuścić. 8 września o godzinie 20 wydaje rozkaz wycofania się. W dniach 10-19 września osłabiony pułk uczestniczy w bohaterskiej obronie Kępy Oksywskiej, stanowiąc wciąż ważny trzon Lądowej Obrony Wybrzeża, dowodzonej przez płk Stanisława Dąbka. Po zakończeniu walk dostaje się do niewoli niemieckiej.
Przebywa w oflagu Prenzlau (okręg Neubrandenburg), a potem w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew,Wielkopolska). Po powrocie z obozu jenieckiego 1945 obejmuje gospodarstwo rolne we wsi Wiśniewski k. Złotowa.
W 1956 przenosi się do Wejherowa, gdzie wiele czasu poświęca pracy społecznej w środowisku kombatanckim. Współpracuje z Wojskowym Instytutem Historycznym. Razem z Władysławą Gadą i innymi kombatantami przeprowadzał identyfikację mogił żołnierzy 1 MPS, doprowadził do ich upamiętnienia na cmentarzu w Białej i w kwaterze wojskowej na wejherowskim Cmentarzu Starym.
Zmarł 1 października 1969 r.
Odznaczony m.in.Orderem Virtuti Militari V kl. (za wojnę polsko-bolszewicką), Krzyżem Grunwaldu II kl. (za kampanię wrześniową) oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych.
