Konfederacja Tatrzańska
Z Wikipedii
Konfederacja Tatrzańska – organizacja ruchu oporu działająca w czasie II wojny światowej na Podhalu.
Została założona w maju 1941 r. przez poetę Augustyna Suskiego ps. Stefan Borus w Nowym Targu. Organizacja ta ma swoje korzenie ideowe w przedwojennym ruchu ludowym. W szczytowym okresie do organizacji należało około 400 członków. Główny teren działania to Nowy Targ oraz wieś Waksmund.
W końcu lata 1941 r. powołana została jednostka bojowa o nazwie Dywizja Górska kierowana przez majora Edwarda Gött-Getyńskiego ps. Sosnkowski. Jednostka ta tylko w zamierzeniach była dywizją. Faktycznie liczyła kilkudziesięciu partyzantów. Jej terenem działania były Gorce, głównie okolice Turbacza.
Konfederacja Tatrzańska prowadziła działalność wydawniczą (gazetka Na Placówce o nakładzie około 100 egzemplarzy) oraz akcje sabotażowe. Jej działalność miała przeciwstawić się funkcjonowaniu Goralenvolku.
Z powodu błędów organizacyjnych została szybko rozpracowana przez gestapo, nie bez udziału lokalnych konfidentów. W styczniu i lutym 1942 r. nastąpiła fala aresztowań. Augustyn Suski zginął w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu 23 maja 1942 r. a major Edward Gött-Getyński w tym samym obozie został rozstrzelany 25 stycznia 1943. Wcześniej aresztowani członkowie organizacji byli przesłuchiwani i torturowani w siedzibie gestapo w Zakopanem w Hotelu Palace.
Za współpracę z Konfederacją Tatrzańską okupant wielokrotnie pacyfikował wieś Waksmund. Ocalali partyzanci z Dywizji Górskiej działali do końca wojny w ramach Armii Krajowej pod dowództwem Józefa Kurasia ps. Orzeł, który po pacyfikacji Waksmundu zmienił pseudonim na Ogień. Józef Kuraś w lutym 1947 r., kiedy jego oddział został okrążony przez Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, popełnił samobójstwo.
