Mikołaj Leskow
Z Wikipedii
Mikołaj Siemionowicz Leskow (ros. Николай Семёнович Лесков), psued. Nikołaj Stebnicki (ur. 16 lutego 1831 w Gorochowie, zm. 5 marca 1895 w Petersburgu) – rosyjski prozaik.
W latach 1841-46 uczył się w gimnazjum w Orle, nie ukończył go jednak z powodu ciężkich warunków materialnych. W 1860 debiutował jako publicysta. Jego pierwsze utwory opisywały życie wsi. Pod pseudonimem Nikołaj Stebnicki zaatakował rosyjskich demokratów rewolucyjnych w powieściach Niekuda (Bez wyjścia, 1864) i Na noże (Na nożach, 1870-71).
Pojawiający się w jego utworach typ "męża sprawiedliwego" był efektem przekonania, że zmianę stosunków społecznych można osiągnąć poprzez moralne samodoskonalenie się, a nie drogą rewolucji. Jego bohaterami byli przedstawiciele patriarchalnego duchowieństwa w powieści Soborianie (Kler katedralny, 1872), starowiercy w powieści Zapieczatlennyj angieł (Napiętnowany anioł, 1873), a także przedstawiciele ludu, jak w opowieści Oczarowannyj strannik (Pielgrzym urzeczony, 1873) lub Biessmiertnyj Gołowan (Nieśmiertelny Gołowan, 1880).
W poł. lat 80. stały mu się bliskie poglądy umiarkowanego liberalizmu i zaczął krytykować konserwatywną politykę cara. Do najostrzejszych jego utworów należały m.in. Administratiwnaja gracyja (Wdzięk administracyjny, 1893) oraz Zajaczij riemiz (Zajęcze legowisko, 1894). Zostały one skonfiskowane i spalone.
W jego twórczości było widać wpływ tołstoizmu. Pisał moralizujące przypowieści oparte na motywach apokryfów i legend, np. Skomoroch Pamfalon (Kuglarz Pamfalon, 1887). Jego utwory na język polski przekładali m.in. Julian Tuwim, Mieczysław Jastrun, Seweryn Pollak czy Czesław Jastrzębiec-Kozłowski.
