Mitsubishi G4M

Z Wikipedii

G4M Hamaki
Dane podstawowe
Państwo	Japonia
Wytwórnia	Mitsubishi
Typ	samolot bombowo-torpedowy
Konstrukcja	półskorupowa metalowa
Załoga	7 (2 pilotów, 4 strzelców i 1 nawigator/bombardier)
Historia
Data oblotu	23 października 1939
Dane techniczne
Napęd	2 × Mitsubihi Kasei 11 MK4A 2 × Mitsubishi Kasei 21 MK4T 2 × Mitsubishi Kasei 25
Moc	Kasei 11 - 1530 KM (1126 kW) Kasei 21 - 1800 KM (1325 kW) Kasei 25 - 1850 KM (1362 kW)
Wymiary
Rozpiętość	24,90 m
Długość	19,60 m
Wysokość	6 m
Powierzchnia nośna	66,7 m²
Masa
Własna	8160 kg
Startowa	12500 kg
Osiągi
Prędkość max.	438 km/h
Pułap	9 150 m
Zasięg	4800 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
- 2 działka Typ 99 kalibru 20 mm - 4 ruchome karabiny maszynowe Typ 97 kalibru 7,7 mm - 2200 kg bomb lub - 1 torpeda o masie 800 kg

Mitsubishi G4M Hamaki – (jap. 一式陸上攻撃機, Cygaro) japoński ciężki samolot bombowy i torpedowy marynarki, bazujący na lądzie. Zaprojektowany i zbudowany w 1939 roku w Japonii w wytwórni lotniczej Mitsubishi Jukogyo K.K. w Okajama, przez zespół konstrukcyjny inż. Kiro Honju.

[edytuj] Historia

Samolot Mitsubishi G4M (amerykańskiej oznaczenie kodowe Betty) został zaprojektowany w 1937 roku dla dowództwa cesarskiej marynarki wojennej jako następca bombowca G3M.

Prototyp samolotu Mitsubishi G4M oblatał w dniu 23 października 1939 roku kpt. pil. Katsuzo Shima. W próbach samolot spisywał się poprawnie i miał dobre osiągi, uzyskane dzięki małej masie własnej (nie zastosowano opancerzenia kabiny i samouszczelniających się po przestrzeleniu zbiorników paliwa).

Samolot Mitsubishi G4M miał kadłub o konstrukcji metalowej, o przekroju eliptycznym, półskorupowy. W dziobie kadłuba mieściła się w oszklone stanowisko nawigatora, który równocześnie pełnił funkcję bombardiera i obsługiwał mieszczący się w dziobie ruchomy karabin maszynowy. Za tym stanowiskiem w górnej części kadłuba znajdowała się kabina pilotów, w której lewy fotel zajmował pierwszy pilot a prawy – drugi. Za kabiną pilotów znajdowała się górna wieżyczka strzelecka, w której strzelec pokładowy obsługiwał ruchomy karabin maszynowy. W środkowej części kadłuba – z prawej i lewej strony – mieściły się stanowiska bocznych strzelców pokładowych obsługujących ruchome karabiny maszynowe – wystawiane na zewnątrz przez okienka. Na końcu kadłuba zamocowano całkowicie metalowe usterzenie klasyczne. Na końcu kadłuba znajdowało się zakryte tylne stanowisko strzeleckie z umieszczonym w nim działkiem kalibru 20 mm obsługiwane przez strzelca pokładowego. Płat metalowy o trapezowym obrysie, dwudźwigarowy, kesonowy, wewnątrz którego umieszczony był integralny zbiornik paliwa o pojemności 4900 llitrów. Płat zamontowany był do boków kadłuba tuż za kabiną pilotów. Do płata zamontowano dwie gondole z silnikami gwiazdowymi Kasei 11 MK4/A. Podwozie główne było całkowicie wciągane w locie do gondoli silnikowych.

W kwietniu 1941 roku uruchomiono produkcję seryjna wersji G4M1 Model 11, która przenosiła ładunek bomb do 800 kg lub jedną torpedę. Do grudnia 1941 roku wyprodukowano 200 samolotów tej wersji. W 1942 roku zbudowano 370 samolotów wersji G4M1 Model 12 z silnikami Kasei 15 o mocy 1280 KM (942 kW) i z samouszczelniającymi się po przestrzeleniu zbiornikami paliwa. Kolejne wersje samolotu Mitsubishi G4M różniły się w zasadzie mocą silników i uzbrojeniem. W 1942 roku wyprodukowano wersję G4M2 i jej odmiany w 1943 roku G4M2a, G4M2b, G4M2c, G4M2d. W 1944 roku wyprodukowano wersję G4M2e przystosowana do przenoszenia pod kadłubem bomby latającej MXY-7 Ohka – pilotowanej przez pilotów – samobójców (kamikaze). W 1945 roku wyprodukowano wersję G4M3 z opancerzonymi stanowiskami załogi i silnikami wyposażonymi w turbosprężarki.

Ogółem w latach 1940 – 1945 zbudowano łącznie 2479 samolotów Mitsubishi G4M we wszystkich odmianach i wersjach, z tego 1200 wersji G4M1, 1154 wersji G4M2 i 60 wersji G4M3.

[edytuj] Użycie bojowe

Samolot Mitsubishi G4M był podstawowym samolotem bombowo – torpedowym japońskiej marynarki wojennej startującym z baz lądowych w latach 1941 – 1945. Po raz pierwszy został użyty w dniu 8 grudnia 1941 roku, gdy 27 samolotów G4M zbombardowało amerykańską bazę lotniczą Clark na Filipinach. W dniu 10 grudnia 1941 roku wzięły udział w ataku na eskadrę floty brytyjskiej na Malajach, zatapiając m. in. pancernik „Repulse”. W 1942 roku brały udział w licznych atakach na lotniskowce amerykańskiej. Od kwietnia 1942 brały udział w nalotach na Port Moresby na Nowej Gwinei. Następnie uczestniczyły w walkach w rejonie archipelagu Wysp Salomona a w szczególności w atakach na wojska amerykańskie na wyspie Guadalcanal. Po wprowadzeniu przez lotnictwo amerykańskie do akcji w 1943 roku samolotów myśliwskich F6F Hellcat i P 38 Lighting, znacznie zmalała skuteczność działania samolotów Mitsubishi G4M.

Do czasu wprowadzenia samouszczelniających się zbiorników paliwa w 1942 roku, bombowiec ten był określany przez pilotów amerykańskich jako jednostrzałowa zapalniczka lub latające cygaro ze względu na delikatność konstrukcji i podatność na zapalenie, bez względu na miejsce trafienia.

18 kwietnia 1943 roku na pokładzie samolotu G4M1 zginął japoński admirał Isoroku Yamamoto, głównodowodzący japońską marynarką wojenną, zestrzelony w rejonie Bougainville przez samolot myśliwski P 38 Lighting. W listopadzie 1944 roku samolot G4M2e przystosowano do transportowania bomb latających MXY 7 Ohka, pilotowanych przez kamikaze (pilotów – samobójców). Pierwszy atak kamikaze przy użyciu bomb MXY 7 Ohka nastąpił w dniu 20 marca 1945 roku, po początkowych sukcesach później ta forma ataku na okręty przeciwnika nie przynosiła już spodziewanych efektów.

W dniu 19 sierpnia 1945 roku na pokładzie samolotu Mitusbishi G4M2 przybyła na Iwo Shimę japońska delegacja w celu podpisania aktu kapitulacji.

[edytuj] Opis techniczny

Samolot Mitsubishi G4M Betty był siedmiomiejscowym samolotem bombowo – torpedowym, średniopłatem o konstrukcji metalowej. Podwozie klasyczne wciągane w locie, napęd: 2 silniki gwiazdowe 14-cylindrowe Mitsubishi Kasei 11 MK4A , śmigło metalowe, trzyłopatowe (w wersji G4M1), a silnik Mitsubishi Kasei 21 MK4T lub Mitsubishi Kasei 25 i śmigło czterołopatowe (w wersji G4M2)

Samoloty japońskiej marynarki wojennej z okresu II wojny światowej
Samoloty myśliwskie
A5M | A6M | A7M | J1N | J2M | J5N | N1K
Samoloty bombowe i torpedowe
B5N | B6N | B7A | D1A | D3A | D4Y | G3M | G4M | G5N | G8N | M6A | P1Y
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe
C3N | C6N | E11A | E13A | E14Y|E15K | E16A | F1M | H5Y | H6K | H8K | H9A | Q1W | R2Y
Pozostałe samoloty	Samoloty transportowe
MXY 5 | MXY7 | Ka-1	L2D | L3Y
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne
J7W | J8M | J9Y