Nicienie
Z Wikipedii
| Nicienie | |
 Cytrynkowata cysta mątwika (Heterodera glycines) ze swoim jajem |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | nicienie |
| Nazwa systematyczna | |
| Nematoda | |
Nicienie (Nematoda syn. Nemata) - typ zwierząt bezkręgowych, dawniej klasyfikowanych jako gromada w typie obleńce.
Spis treści |
[edytuj] Środowisko
Zamieszkują środowisko wodne, ale również glebę. Niektóre z nich są pasożytami zwierząt i roślin.
[edytuj] Budowa zewnętrzna
- Kształt ciała: Silnie wydłużone. Niewielkie, osiągają rozmiary od 0,3 mm do około 1,2m.
- Zewnętrzna powłoka: Zewnętrzną powłokę ciała stanowi wór powłokowo-mięśniowy składający się z oskórka, nabłonka i pojedynczej warstwy mięśni.
- Oskórek - (zwany kutikulą) stanowi warstwę ochronną, przepuszcza jedynie wodę i gazy, zbudowany jest on z substancji białkowej. Dzięki niemu nicienie są bardzo odporne na trucizny i niekorzystne warunki środowiska.
- Nabłonek - (zwany hypodermą) leży pod oskórkiem, jego budowa jest zależna od wielkości nicieni, tworzy on zgrubienia zwane wałkami hyperdermalnymi, biegnące wzdłuż ciała.
- Warstwa mięśniowa- zbudowana jest z mięśni podłużnych. Nie ma tu mięśni poprzecznych, jakie spotykamy u wirków. Jamę ciała wypełnia płyn surowiczy, który zapewnia zwierzęciu sprężystość, zastępuje on również układ krążenia rozprowadzając substancje odżywcze.
[edytuj] Budowa wewnętrzna
- Układ pokarmowy ma postać przewodu. Dzieli się on na dwa odcinki: przedni (początkowy) i tylny (końcowy). Oba są pochodzenia ektodermalnego. Rozpoczynają się otworem gębowym, który prowadzi do gardzieli łączącej się z jelitem, a kończy otworem odbytowym. U niektórych gatunków może dojść do redukcji otworu odbytowego, a nawet jelita środkowego.
- Nicienie nie posiadają układu oddechowego, a wymianę gazową prowadzą całą powierzchnią ciała. Pasożyty potrafią oddychać beztlenowo.
- Układ krążenia nie został wyspecjalizowany, substancje odżywcze rozprowadzane są po organizmie przez płyn surowiczy.
- Układ nerwowy składa się z pierścienia okołogardzielowego (obrączki okołogardzielowej), w skład którego wchodzi 5 zwojów nerwowych i z pni nerwowych (pnia brzusznego i pnia grzbietowego), połączonych spoidłami poprzecznymi.
- Układ wydalniczy jest zbudowany z 2 przewodów, które mają wspólne ujście.
[edytuj] Rozmnażanie
Większość nicieni jest rozdzielnopłciowa, u niektórych występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Większość z nich jest jajorodna (jajożyworodny jest włosień kręty), a rozwój dzieli się na kilka stadiów.
[edytuj] Przedstawiciele
- wolno żyjące: Turbatrix aceti - węgorek octowy
- odżywiające się bakteriami – mikrobionty
- odżywiają się grzybami – micetofagi
- pasożyty roślin wewnętrznych
- Rodzina: Anguinidae
- Anguina tritici - węgorek pszeniczny
- Ditylenchus dipsaci – niszczyk zjadliwy
- Rodzina: Pratylenchidae
- Pratylenchus penetrans – korzeniak szkodliwy
- Rodzina: Heteroderidae - mątwikowate
- Globodera rostochinsis – mątwik ziemniaczany
- Heterodera schachtii – mątwik buraczany
- Meloidogyne hapla – guzak północny
- Rodzina: Aphelenchoididae
- Aphelenchoides ritzemabosii - węgorek chryzantemowiec
- Aphelenchoides fragariae - węgorek truskawkowiec
- Rodzina: Anguinidae
- nicienie drapieżne
- rozwijające się w innych nicieniach żywiących się roślinami – pantofagi
- pasożyty zwierząt i człowieka:
- glisty (np. glista ludzka), włosień kręty (Trichinella spiralis), owsik ludzki, włosogłówka, tęgoryjec dwunastnicy, filaria Bancrofta (Wuchereria bancrofti),
[edytuj] Systematyka
- Gromada: Adenophorea
- Podgromada: Chromadoria
- Rząd: Araeolaimida
- Rząd: Desmodorida
- Rząd: Desmoscolecida
- Rząd: Monhysterida
- Podgromada: Enoplia
- Rząd: Dorylaimida
- Rząd: Enoplida
- Rząd: Mermithida
- Rząd: Muspiceida
- Rząd: Trichocephalida
- Podgromada: Chromadoria
- Gromada: Secernentea
-
- Rząd: Aphelenchida
- Rząd: Ascaridida
- Rząd: Camallanida
- Rząd: Diplogasterida
- Rząd: Rhabdiasida
- Rząd: Rhabditida
- Rząd: Spirurida
- Rząd: Strongylida
- Rząd: Tylenchida
-
