Obwód Ochota

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Obwód IV Ochota – terytorialna jednostka organizacyjna okręgu warszawskiego Armii Krajowej działająca w okresie okupacji niemieckiej w Polsce.

Spis treści

1 Okres konspiracji
2 Organizacja w przeddzień wybuchu powstania
3 Zadania na wypadek wybuchu powstania
4 Szlak bojowy
5 Bibliografia

[edytuj] Okres konspiracji

Działania konspiracyjne na Ochocie rozpoczęły się w końcu 1939. Organizował je, w ramach Służby Zwycięstwu Polski, por. Zygmunt Żółtkowski ps. "Odwet".

Pierwsze jednostki liniowe zaczęto formować w maju i czerwcu 1940. Utworzono 2 plutony liczące po ok. 30 ludzi. Dowództwo 1. objął ppor. Witold Daab ps. "Stefan", a 2. ppor. Stanisław Chabros ps. "Dybowski". 3. pluton sformowano w połowie 1941. W jego skład weszło ok. 30 ludzi pod dowództwem por. Józefa Stępkowskiego.

Od drugiej połowy 1941 nastąpił szybki wzrost liczebny oddziałów obwodu dzięki rekrutacji w ramach Związku Walki Zbrojnej, jak i przyłączaniu się grup innych organizacji niepodległościowych.

[edytuj] Organizacja w przeddzień wybuchu powstania

Latem 1944 stan obwodu przedstawiał się następująco:

Dowódca – ppłk Mieczysław Sokołowski ps. "Grzymała";
Zastępca i szef sztabu – mjr Zenon Bayer ps. "Zenon";
Kwatermistrz – ppor. Michał Karwacki ps. "Sowa";

W skład obwodu wchodziły 3 rejony:

Rejon I – dowódca kpt. Tadeusz Jasiński ps. "Zych";
Rejon II – dowódca kpt. Eugeniusz Kosiacki ps. "Korczak";
Rejon III – dowódca por. Andrzej Chyczewski ps. "Gustaw".

Siły obwodu stanowiło ok. 30 plutonów zorganizowanych w zgrupowania, bataliony i kompanie. Stan liczbowy obwodu wynosił ok. 1500 żołnierzy. W skład obwodu wchodziła też Wojskowa Służba Kobiet licząca ok. 400 osób w oddziałach sanitarnych i łączności.

[edytuj] Zadania na wypadek wybuchu powstania

W czasie powstania oddziały obwodu Ochota miały opanować:

koszary w Domu Akademickim przy placu Narutowicza, obsadzone przez ok. 350 funkcjonariuszy Schutzpolizei;
koszary w budynakch Akademii Nauk Politechnicznych i Dyrekcji Lasów Państwowych obsadzonych przez dwie kompanie SS, w sile ok. 300 żołnierzy;
koszary w budynku szkoły przy ul. Tarczyńskiej 8, gdzie stacjonowała kompania SS w sile ok. 150 żołnierzy.

Oddziały powstańcze miały też zamknąć i utrzymać prowadzące przez dzielnicę drogi przelotowe, a więc osłaniać Warszawę od południowego zachodu.

[edytuj] Szlak bojowy

1 sierpnia na wyznaczone miejsca koncentracji stawiło się ok. 600 żołnierzy. Nie dotarła też na czas cała broń, którą rozporządzał obwód. Wobec znacznej przewagi liczebnej i ogniowej nieprzyjaciela, oraz utraty elementu zaskoczenia, natarcia podjęte o godzinie "W" nie powiodły się. Większość oddziałów wycofano poza miasto. 2 sierpnia stoczono bój pod Pęcicami, w którym poległo ok. 100 żołnierzy. Następnie oddziały wycofały się na koncentrację do lasów chojnowskich.

Pozostałe na Ochocie jednostki przeszły do obrony, tworząc dwie reduty:

"Wawelska" – w czworoboku bloków przy ulicach: Wawelskiej, Pługa, Mianowskiego i Uniwersyteckiej – pod dowództwem ppor. Jerzego Gołębiowskiego ps. "Stach";
"Kaliska" – w zespole budynków Monopolu Tytoniowego i przyległych domów – pod dowództwem por. Andrzeja Chuczewskiego ps. "Gustaw".

Grupa "Wawelska" wytrwała na pozycjach do 11 sierpnia, kiedy – wobec braku amunicji i możliwości kontynuowania walki – wycofała się kanałami do Śródmieścia Południe. Tam została wcielona do batalionu odwodowego "Iwo" i brała udział w jego akcjach bojowych. Od początku września, w ramach batalionu "Ostoja", odpierała Niemców nacierających wzdłuż Al. Jerozolimskich. Tam też dotrwała do momentu kapitulacji powstania.

Grupa "Kaliska" walczyła w rejonie ul. Kaliskiej i Barskiej. Zajmowane stanowiska utrzymano do 10 sierpnia, kiedy wobec wyczerpania wszelkich możliwości prowadzenia walki, wycofała się na koncentrację do lasów chojnowskich. Po reorganizacji i uzupełnieniu stanu oddział, pod dowództwem por. "Stacha", wrócił do Warszawy i wziął udział w walkach w Wilanowie, na Sadybie, Czerniakowie i Mokotowie do końca powstania.

Jednym z kapelanów był Jan Salamucha.