Orunia
Z Wikipedii
Orunia (kaszb. Òruniô, niem. Ohra, inne warianty nazewnicze: Oruń, Orania, Orana, Ore) - osiedle mieszkaniowo-przemysłowe w Gdańsku, część dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce. Orunia ciągnie się wzdłuż Traktu św. Wojciecha, trasy wylotowej z Gdańska, części głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta i drogi krajowej nr 1E75 . Wzdłuż traktu znajdują się hotele, sklepy, stacje benzynowe i hurtownie. Główną zabudowę dzielnicy stanowią budynki sprzed II wojny światowej. Ciąg uliczny Traktu jest nazywany również Orunią Dolną.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Osiedle leży na nizinnym obszarze Żuław Gdańskich nad Radunią, Motławą i nad Kanałem Raduni.
[edytuj] Zasięg terytorialny
W skład Oruni wchodzą mniejsze jednostki administracyjne:
[edytuj] Historia
Jako wieś, była wzmiankowana już ok. XII wieku. Za panowania krzyżackiego, przez terytorium dzielnic, Św. Wojciech, Lipce i Orunię został przekopany kanał Nowej Raduni który miał dostarczać wodę Gdańskowi. Wzdłuż kanału powstawały młyny i śluzy dzięki którym Orunia zaczęła się wzbogacać.
W XVII wieku na terenie dzisiejszego parku, miał swoją letnią rezydencję Jan III Sobieski. Przez dzielnicę przejeżdżał także Piotr I Wielki wracając z Gdańska do Moskwy.
XVIII wiek przyniósł dzielnicy zniszczenie podczas oblężenia Gdańska przez wojska rosyjskie. W dzielnicy tej również schronił się Stanisław Leszczyński.
Dzielnica została doszczętnie zniszczona podczas wojen napoleońskich, a potem ludność została zdziesiątkowana przez epidemię cholery. Osada jednak podniosła się ze zniszczeń i ponownie nabrała świetności: Park Oruński o powierzchni 25 ha. (aktualnie 11) był najpiękniejszym ogrodem w Gdańsku (razem z Oliwskim) i był wzmiankowany w Encyklopediach. Na Oruni, w nieistniejącym dziś dworku, mieszkali Schopenhauerowie do 1793 roku, tu także urodził się Artur Schopenhauer. W rozebranym w latach dziewięćdziesiątych XX w. domu przy ul. Trakt Św. Wojciecha 30 (skrzyżowanie z ul. Podmiejską) w 1812 roku nocował Napoleon Bonaparte. Na pamiątkę tego wydarzenia w budynku została ukryta pod podłogą kula armatnia, którą odnaleziono dopiero podczas rozbiórki obiektu.
Orunia została włączona w granice administracyjne miasta w 1933 roku. Należy do okręgu historycznego Niziny.
Orunia do początku lat 70. była połączona linią tramwajową nr 6 z centrum miasta (pętla tramwajowa znajdowała się przy ulicy Gościnnej, na miejscu dawnej zajezdni stoi zaś obecnie sklep Zatoka).
9 lipca 2001 roku wały na kanale Raduni zostały przerwane po ulewnym deszczu, nastąpiła powódź w której Orunia, Lipce, Św. Wojciech zostały dotkliwie zniszczone.
Obecnie jest to zaniedbana dzielnica o wysokim wskaźniku przestępczości, wiele budynków po powodzi zostało rozebranych.
[edytuj] Transport i komunikacja
Orunia leży przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 1E75 z drogą wojewódzką nr 221 i przy linii kolejowej Gdańsk-Tczew-Bydgoszcz, na trasie której znajduje się stacja kolejowa Gdańsk Orunia. Połączenie z centrum miasta umożliwiają autobusy komunikacji miejskiej (linie nr 50, 151, 176, 189, 205, 207, 209, 232 i B) oraz rzadko kursujące składy SKM.
[edytuj] Obiekty
- Kościół Jezuicki św. Ignacego
- Kościół św. Jana Bosko
- Kuźnia z 1801 r.
- Miejski Dom Kultury Dworek Artura
- Park Oruński
- Park Schopenhauera
- Ceglany zbiornik retencyjny z 1869 r.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne:
Błonia • Górki Wschodnie • Komary • Las Mierzei • Lipce • Niegowo • Olszynka Mała • Olszynka Wielka • Orle • Orunia • Ostróżek • Płonia Mała • Płonia Wielka • Przegalina • Rotmanka • Sobieszewo • Sobieszewska Pastwa • Świbno • Święty Wojciech • Wieniec
Podjednostki
Dolnik • Miałki Szlak • Mniszki • Orunia nad Motławą • Orunia nad Radunią • Plebanka • Ptaszniki • Sobieszewko