Palestyńczycy

Z Wikipedii

Palestyńczycy - część arabskich mieszkańców byłego brytyjskiego terytorium mandatowego Palestyny, obecnie skupionych w dwóch terytoriach okupowanych przez Izrael (Zachodni Brzeg Jordanu i strefa Gazy) tworzących Autonomię Palestyńską.

Arabowie pojawili się na tych terenach już w pierwszej połowie VII w. w okresie arabskiej ekspansji na Bliskim Wschodzie. Od tego czasu stanowią oni największą grupę etniczną tego regionu, choć od 1518 roku, gdy został on zajęty przez imperium osmańskie, nie rządzili oni nigdy samodzielnie tym obszarem. Arabowie palestyńscy uważali Palestynę za część Syrii i nie wypracowali żadnych miejscowych struktur politycznych. Faktycznie do czasu mandatu brytyjskiego nie istniała odrębna palestyńska świadomość narodowa. Dopiero w obliczu konfliktu z osadnikami żydowskimi a w szczególności po podziale mandatu brytyjskiego w 1947 zaczęły narastać tendencje narodowotwórcze i potrzeba stworzenia niezależnego państwa arabskiego w tym regionie.

W wyniku działań wojennych pierwszej wojny izraelsko-arabskiej 1948-49, a także później po wojnie sześciodniowej w 1967, wielu Arabów palestyńskich opuściło swoje dotychczasowe miejsce zamieszkania. Liczbę uchodźców szacuje się na 800-900 tysięcy w roku 1948, a w 20 lat później na ponad 350 tysięcy. Współcześnie terytoria okupowane zamieszkuje 2,3 mln Palestyńczyków (2001), z czego zdecydowana większość to uchodźcy z terenu Izraela. Poza granicami Autonomii mieszka jeszcze 2-3 miliony Palestyńczyków, głównie w sąsiednich krajach arabskich - najwięcej w Jordanii. Wielu z nich żyje w obozach dla uchodźców poniżej granicy ubóstwa. Z drugiej strony wielu Palestyńczykom udało się zdobyć wyższe wykształcenie na arabskich uniwersytetach i stąd właśnie wywodzą się najważniejsi inicjatorzy zbrojnego ruchy wyzwoleńczego.

W drugiej połowie lat 50. powstała pierwsza organizacja palestyńska Palestyński Ruch Wyzwolenia Narodowego zwany al-Fatah. W 1964 r. powołano do życia Organizację Wyzwolenia Palestyny, która miała reprezentować cały naród palestyński. Wkrótce przyjęto również Palestyńską Kartę Narodową, która stała się swego rodzaju konstytucją Palestyńczyków, a do której odwoływały się wszystkie partie i ruchy palestyńskie. W ciągu kolejnych lat powstawały nowe ruchy, które były coraz bardziej radykalne. Zbrojne powstania palestyńskie (tzw. intifada) przeciw izraelskiej okupacji wybuchały w latach 1987 i 2000 r. W łonie działaczy niepodległościowych nadal występują różnice między działaczami umiarkowanymi i radykalnymi.