Arabowie
Z Wikipedii
Arabowie (arab.عرب) - grupa ludów pochodzenia semickiego zamieszkujący od czasów starożytnych Półwysep Arabski. Pierwsze wzmianki o Arabach pojawiają się w Biblii już ok. 1000 p.n.e, a w starych kronikach asyryjskich ok. VII wieku p.n.e. - przez ok. 1600 lat zamieszkiwali głównie rejon Półwyspu Arabskiego aby w VII wieku n.e. rozpocząć ekspansję i zmieszać się z ludnością mieszkającą na zajętych przez nich terenach, która uległa w znacznej części arabizacji. Najczęstszym wyznaniem wśród Arabów jest islam sunnicki, ale jest również wielu szyitów (głównie w Iraku, Jemenie, Syrii i Libanie) oraz chrześcijan (głównie w Libanie, Syrii i Egipcie).
Często uznaje się Arabów nie za jeden naród, ale za wspólnotę kulturową. Pogląd ten jest spowodowany tym, że większość Arabów jest potomkami ludów podbitych w trakcie arabskich podbojów (m.in. Aramejczyków, Egipcjan, Wandalów, Berberów, zhellenizowanych mieszkańców Bliskiego Wschodu i zromanizowanych mieszkańców północnej Afryki).
Krajami i terytoriami zdominowanymi przez ludność arabską są: Maroko, Mauretania, Sahara Zachodnia, Algieria, Tunezja, Libia, Egipt, Sudan, Arabia Saudyjska, Palestyna (Zachodni Brzeg Jordanu i Strefa Gazy), Jordania, Liban, Syria, Irak, Kuwejt, Jemen, Katar, Bahrajn, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Oman. Ocenia się, że obecnie żyje na świecie około 200 milionów Arabów, z czego najwięcej w Egipcie (66,8 miliona w 2001 roku).
[edytuj] Kultura
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Przed Islamem Arabowie tworzyli rozwinięte cywilizacje na względnie bogatym w wodę południowym wschodzie Półwyspu Arabskiego (np. Saba). Także północne obszary, częściowo pod wpływem greckim, wytworzyły handlowe państwa (Nabatejczycy, Petra, Gassanidzi). Obszary pustynne zamieszkiwane były natomiast przez pasterskie ludy beduińskie, tworzące skomplikowaną, sformalizowaną poezję, w której z reguły opisywano tylko trzy tematy: pustynię, kobietę i wielbłąda.
Przełomem w rozwoju kultury arabskiej było wprowadzenie Islamu i zjednoczenie Półwyspu Arabskiego przez Mahometa. Posługując się często zwyczajami okolic handlowych miast Mekki i Medyny Mahomet w (wg muzułmanów zesłanym mu przez Allaha) Koranie zintegrował arabskie prawo i zwyczaje. Koran należy do najwybitniejszych utworów literatury muzułmańskiej.
Wkrótce po śmierci Mahometa Arabowie pod panowaniem kalifów podbili rozległe regiony Afryki i Azji oraz część Europy - całą Afrykę Północną, Lewant, Mezopotamię, Persję, Turkiestan, część Anatolii, Hiszpanię, Sycylię i Sardynię. Rozpowszechnili swoją kulturę, pismo i język na wszystkie te obszary. Islam jako religia państwa i prawa regulował całe życie społeczne, było jednak wiele znaczących ruchów próbujących zachwiać tymi regułami. Przejęli wiele elementów kultur obcych - szczególnie bizantyjskiej, perskiej i indyjskiej oraz lokalnych wspólnot chrześcijańskich. Chrześcijańscy Arabowie i arabscy żydzi utworzyli własne kultury w obrębie kultury arabskiej. Jednocześnie wystąpiły antagonizmy między rolniczo-miejską a koczowniczą kulturą Arabów.
Państwo kalifów rozpadło się na wiele wciąż dzielących się części. Mimo to średniowiecze stało się okresem największego rozkwitu kultury arabskiej. Arabowie zdołali przyswoić sobie, rozwinąć i pogodzić z Islamem większość osiągnięć starożytnej kultury greckiej zachowanej na podbitych przez nich obszarach. Zarazem przyswoili sobie wiele osiągnięć kultury indyjskiej. Stworzyli własną filozofię, logikę, bogatą literaturę (często opartą na formach beduińskich), muzykę, sztukę (przy czym rozwój ich malarstwa był bardzo ograniczony przez czynniki religijne), naukę - zwłaszcza alchemię i matematykę (na podstawie cyfr indyjskich stworzyli m.in. cyfry arabskie) i medycynę. Przyswoili sobie dziedzictwo Platona i Arystotelesa, które dzięki nim przedostało się na Zachód.
Pod koniec średniowiecza kultura arabska podupadła, na skutek najazdów tureckich i mongolskich oraz rozwoju ruchów dążących do ściślejszej dominacji religii nad wszystkimi aspektami życia. Arabowie przez wieki znajdowali się w większości pod panowaniem tureckim. Po wyzwoleniu spod niego przez pewien czas musieli ulec dominacji europejskiej, następnie stworzyli własne państwa. Lokalne zróżnicowanie kultury arabskiej jest bardzo duże.
