Paliusz

Z Wikipedii

Paliusz - łacińskiego pallium – płaszcz, początkowo płaszcz noszony przez filozofów, potem wyższych duchownych, przybierał różne formy.

[edytuj] Paliusz w Kościele katolickim

Biała, wełniana taśma z wyszytymi czarnym jedwabiem sześcioma krzyżykami, z dwoma wypustkami, zakończonymi czarnymi, jedwabnymi fragmentami, opadającymi na piersi i plecy. Zwyczajowo szeroka na trzy palce. Dziś raczej niewielki, choć wydaje się, że istnieje tendencja do powrotu jego dawnych, dużych rozmiarów, sięgających końców barków i kolan (papież Benedykt XVI rozpoczynając swój pontyfikat powrócił do antycznego wzoru papieskiego paliusza, paliusze innych hierarchów pozostają bez zmian).

Tkany z wełny dwóch owiec, błogosławionych przez papieża we wspomnienie św. Agnieszki 21 stycznia. Następnie z ich wełny zakonnice wyrabiają paliusze, które są przechowywane w specjalnej szkatule na grobie św. Piotra w Watykanie. Zakładane przez papieża nowym arcybiskupom metropolitom najczęściej w uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła 29 czerwca jako znak łączności z Biskupem Rzymu. Paliusz symbolizuje owcę, którą na ramionach niesie Dobry Pasterz.

Nadawany od 513 roku. IV Sobór Konstantynopolitański (869-870) ustalił, że każdy patriarcha ma prawo ustanawiać metropolitów, potwierdzeniem godności których był paliusz. W roku 877 papież Jan VIII zarządził, że metropolici powinni starać się uzyskać u papieża paliusze, w przeciwnym razie stracą prawo do wyświęcania biskupów. Już w IX wieku nadanie paliusza było traktowane przez papiestwo jako delegowanie swojej władzy patriarchalnej w kwestii święceń. Około 1115 roku rzecz ustalił papież Paschalis II, stwierdzając, że dopiero wraz z otrzymaniem paliusza metropolita dostaje władzę wyświęcania biskupów i zwoływania synodów. Znane są przypadki otrzymywania paliusza przez biskupów misyjnych, np. Winfryd Bonifacy (675-754) czy Brunon z Kwerfurtu (ok. 974-1009). Biskupi ci prowadzili działałność misyjną podporządkowaną bezpośrednio papiestwu i posiadali prawa wyświęcania dalszych biskupów misyjnych czego symbolem był posiadany paliusz.

Dziś arcybiskupi noszą paliusze w szczególności podczas uroczystości synodów, wizytacji i święceń. Paliusz nosi się na ornacie. Może go używać tylko Metropolita (który otrzymał go od Papieża) tylko na terenie swojej metropolii.

Wszyscy bez wyjątku biskupi Kościołów Wschodnich noszą szeroką taśmę z białego materiału, podobną do paliusza jako znak swej biskupiej godności. Nazywa się ona omoforion i jej noszenie nie wiąże się z żadnym specjalnym przywilejem. Omoforion jest wschodnim odpowiednikiem paliusza, posiadającym tę samą symbolikę.