Pokuta

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy Sakramentu. Zobacz też: Pokuta (film).

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się odnośnie jakich informacji pojawiły się wątpliwości.
Wstawiając szablon dodaj informację o tej stronie na Wikipedia:Strony wymagające weryfikacji.

Sakrament pokuty i pojednania to jeden z sakramentów w Kościele katolickim, starokatolickim i prawosławnym. Polega ona na wyznaniu grzechów przez wiernego (zwanego penitentem) duchownemu (zwanemu spowiednikiem). Protestanci odrzucają spowiedź uszną, ponieważ ich zdaniem darować grzechy może tylko Bóg. Starokatolicy uznają spowiedź uszną (obowiązującą do 18 roku życia, potem dobrowolną) i powszechną.

[edytuj] Podstawy

Ewangelia Jana:

Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane!, J 20, 22b-23.

W teologii katolickiej podstawą biblijną sakramentu jest Ewangelia Jana (20,23), w której Jezus nadaje uczniom władzę odpuszczania i zatrzymywania grzechów. Katolicy mają obowiązek przystąpienia do spowiedzi przynajmniej raz do roku oraz jeżeli popełnili grzech śmiertelny (przystąpienie do komunii w stanie grzechu śmiertelnego jest świętokradztwem, a więc grzechem szczególnie ciężkim). Choć najważniejszą częścią spowiedzi jest wyznanie grzechów i otrzymanie rozgrzeszenia, to stanowi ona także pewne przewodnictwo w sprawach sumienia. W praktyce sakrament jest realizowany w małej kabinie (zwanej konfesjonałem, choć nie musi), co ma za zadanie oddzielenie się penitenta i udzielającego sakramentu od reszty wiernych i tym samym zapewnić tajemnicę spowiedzi. Dla ważności tego sakramentu obok wyznania grzechów oraz odpowiedniej formuły i gestów liturgicznych niezbędna jest skrucha, czyli żal za grzechy, mocne postanowienie poprawy oraz pokuta, będące odpowiedzią grzesznika na łaskę. W sytuacjach niezbędnych (np. zbiorowego zagrożenia życia) kapłan może udzielić rozgrzeszenia zbiorowego (absolucja zbiorowa), możliwy jest też udział pośrednika między wierzącym a kapłanem (np. tłumacza).

[edytuj] Historia

W Kościele starożytnym kwestia pokuty i praktyk pokutnych nie była uregulowana. W III w. rozpowszechnił się zwyczaj jednorazowej pokuty, której poddawano się dopiero na łożu śmierci. Z obszarów irlandzko-anglosaskich w VI w. rozpowszechniła się na powrót praktyka pokuty wielokrotnej. W 1215 Sobór Laterański IV wprowadził do dziś obowiązujące regulacje dotyczące pokuty, tj. obowiązek spowiedzi przynajmniej raz w roku w czasie wielkanocnym oraz tajemnicę spowiedzi. Dopiero w XVI w. wprowadzone zostały powszechne dziś konfesjonały. Dzisiejsze praktyki pokutne reguluje Ordo Poenitentiae (1973).

[edytuj] Tajemnica spowiedzi

Tajemnica spowiedzi jest podstawowym obowiązkiem księdza, obwarowana wieloma karami kanonicznymi, tak więc nie jest szerzej znany żaden przypadek złamania tej tajemnicy. Dodatkowo kapłan ma obowiązek zachowywać się tak, jakby w ogóle spowiedź nie miała miejsca. Tajemnica spowiedzi jest szanowana przez prawo większości krajów (na równi z tajemnicą lekarską), dlatego też ksiądz jest m.in. zwolniony z obowiązku zeznawania z faktów, o których dowiedział się podczas spowiedzi. Tajemnica spowiedzi wiąże także osoby trzecie, które poznały treść spowiedzi zarówno przypadkowo, jak i nieprzypadkowo (np. tłumacze).