Przełęcz Użocka
Z Wikipedii
Przełęcz Użocka (ukr. Ужоцький перевал – Użoćkyj perewał, węg. Uzsoki-hágo, niem., Uzsoker-Pass )– przełęcz w Bieszczadach (Karpaty Wschodnie), na obszarze Ukrainy, u południowo-wschodniego krańca Polski.
Wysokość 853 m n.p.m. (niektóre ukraińskie źródła podają 889 m n.p.m.). Przełęcz Użocka oddziela Bieszczady Zachodnie od Wschodnich. Po północnej stronie przełęczy znajdują się źródła Sanu, a po południowej – Użu. Od strony północnej podejście na przełęcz jest (względnie) łagodne, natomiast od strony południowej zbocza stromo opadają w dolinę Użu. Droga i linia kolejowa schodzą w dolinę ostrymi serpentynami. Z przełęczy rozpościera się panorama polskich i ukraińskich Bieszczadów.
Przez Przełęcz Użocką przebiega ważna droga regionalna R39 ze Lwowa do Użhorodu. W 1872 władze Austro-Węgier przeprowadziły przez przełęcz strategiczną linię kolejową łączącą wschodnią Galicję z Budapesztem. Jest to do dziś jedna z najpiękniej położonych linii kolejowych w Karpatach.
Biegnie stąd ukraiński szlak turystyczny na Opołonek i Kińczyk Bukowski – szczyty leżące na granicy polsko-ukraińskiej, niedostępne dla turystów ze strony polskiej:
Przełęcz Użocka (853 m n.p.m.) – Opołonek (1028 m n.p.m.) – Kińczyk Bukowski (1251 m n.p.m.)
Na przełęczy toczyły się ciężkie walki w czasie I i II wojny światowej. Ich pamiątką są cmentarz wojenny z I wojny, pomnik Strzelców Siczowych i pomnik żołnierzy radzieckich poległych przy forsowaniu Karpat w październiku 1944. 20 marca 1939 na Przełęczy Użockiej miała miejsce uroczystość z okazji ustanowienia granicy polsko-węgierskiej po zajęciu Zakarpacia przez Węgry.
Poprzednią (patrząc od zachodu) przełęczą w głównym grzbiecie Karpat jest Żydowski Beskid, a następną – Ruski Szlak.
