Referendum
Z Wikipedii
Referendum (głosowanie ludowe) - forma głosowania o charakterze powszechnym, najbliższe ideałowi demokracji bezpośredniej, w której udział biorą wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania (tj. mający czynne prawo wyborcze). W czasie referendum obywatele całego państwa lub jego części wyrażają swoją opinię w kwestii poddawanej głosowaniu.
Referenda można podzielić według różnych kryteriów na: obligatoryjne i fakultatywne, opiniotwórcze i wiążące oraz ogólnokrajowe i lokalne.
W Polsce podstawą prawną referendum jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 oraz ustawy:
- z dnia 15 września 2000 roku o referendum lokalnym,
- z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym.
[edytuj] Referenum lokalne
Odbywa się ono z inicjatywy organu stanowiącego lub na wniosek mieszkańców uprawnionych do głosowania w liczbie: 10% mieszkańców gminy (powiatu), 5% mieszkańców województwa.
[edytuj] Referendum ogólnokrajowe
Współczesna konstrukcja referendum.
Referendum polega na udzieleniu, na urzędowej karcie do głosowania, pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytania albo na wyborze między zaproponowanymi wariantami rozwiązań.
Referendum ma charakter powszechny, przeprowadzone jest w określonym czasie (w ciągu jednego max 2 dni). Przeciwnie do wyborów, nie są przeprowadzane poza granicami kraju (wyjątki od tej zasady dotyczą tylko referendum konstytucyjnego i akcesyjnego).
Z punktu widzenia bezpośredniego sprawowania władzy przez suwerena (Naród) najistotniejszą rolę odgrywa referendum ogólnokrajowe przeprowadzone na terytorium całego kraju. W ten sposób rozpatrywane są sprawy o znaczeniu powszechnym (ogólnym) dotyczące wszystkich obywateli danego państwa. Referendum opiera się na zasadach znajdujących się w polskim porządku konstytucyjno – prawnym. Osoby uprawnione do udziału w referendum muszą spełnić przesłanki, które ustawodawca wprowadził. Co do zasady, pozwalają one na ustalenie komu przysługuje czynne prawo wyborcze. Należy do nich posiadanie obywatelstwa państwa na terytorium, którego przeprowadza się referendum oraz osiągnięcie pełnoletności najpóźniej w dniu przeprowadzenia referendum. Oprócz powszechnego charakteru głosowania, właściwie dla istoty referendum jest uznanie, że głosujący biorą w nim udział na zasadzie równości. Oznacza to, że żadna z osób głosujących nie może oddać więcej niż jednego głosu, oprócz tego panuje zasada tajności, która stanowi gwarancję nieskrępowanego wyrażenia woli. Każdy uprawniony samodzielnie wyraża swoją wolę poprzez oddanie głosu.
Oprócz referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa, Konstytucja wprowadziła referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikacje umowy międzynarodowej, na podstawie, której RP przekazuje organizacji narodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach oraz referendum w sprawie przyjęcia ustawy konstytucyjnej, zmieniającej Konstytucję RP (o ile jej postanowienia ingerują w treść jej rozdziału I - „Rzeczpospolita” , II – „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, XII – „Zmiana Konstytucji”). Dwie ostatnie maja charakter skonkretyzowany gdyż dotyczą uchwalonej już przez Sejm i Senat ustawy oraz umowy międzynarodowej zawartej przez Radę Ministrów, na ratyfikację, której obywatele mają wyrazić zgodę. Wątpliwości budzi pojęcie „sprawy o szczególnym znaczeniu”. W zasadzie przedmiotem tego referendum mogą stać sprawy jedynie o charakterze ogólnym, które nie zastępują działań właściwych organów państwowych lecz konkretyzują późniejszą treść rozwiązań podejmowanych przez odpowiednie organy. Dlatego przedmiotem tego głosowania nie może być jakakolwiek kwestia już wcześniej uregulowana.
Zobacz:
