Stawisko
Z Wikipedii
Stawisko to nazwa majątku ziemskiego o powierzchni 18 hektarów (na obszarze Podkowy Leśnej), należącego w latach 1928-1980 do pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, od 1980 siedziba Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, obecnie w granicach miasta Podkowa Leśna (województwo mazowieckie). Nazwa "Stawisko" została nadana przez J.Iwaszkiewicza.
Tereny przyszłego Stawiska były własnością teścia Jarosława Iwaszkiewicza- Stanisława Wilhelma Lilpopa (jako część dawnego folwarku rodziny Wilhelmów). Po ślubie córki Anny w 1922 Stanisław Lilpop podarował Iwaszkiewiczom tę posiadłość, wówczas o powierzchni 45 ha. Okazałą willę miał zaprojektować Karol Stryjeński, ale ostatecznie autorem projektu został Stanisław Gądzikiewicz; budowę willi ukończono w 1928. W tym samym roku sprowadziła się tu rodzina Iwaszkiewiczów. Początkowo posiadłość nastawiona była na sadownictwo, uprawę szparagów i zbóż, jednak stopniowo uprawy ograniczano, a dziś większość terenu porasta las.
W latach 1930-ych Stawisko stało się ośrodkiem literacko-artystycznym, gdzie często gościli znani twórcy tamtej epoki: m.in. Karol Szymanowski, Antoni Słonimski, Jan Lechoń i Julian Tuwim. W Stawisku J.Iwaszkiewicz napisał wiele swoich utworów. W okresie II wojny i okupacji Stawisko (odizolowane od innych miejscowości) stało się schronieniem dla wielu twórców: mieszkali tu m.in. Czesław Miłosz, Krzysztof Kamil Baczyński, Leon Schiller, Pola Gojawiczyńska i Witold Lutosławski.
Po wojnie w Stawisku gościli przedstawiciele polityki i kultury, m.in. królowa belgijska Elżbieta, Artur Rubinstein i Jerzy Putrament, obok działaczy partyjnych i państwowych PRL. Po śmierci J.Iwaszkiewicza w 1980 Stawisko, zgodnie z zapisem testamentowym, przeszło na własność Ministerstwa Kultury i Sztuki i utworzono tam muzeum, chroniące cenne pamiątki po pisarzu i jego żonie, rękopisy, książki, obrazy i meble.
