Stendhal
Z Wikipedii
Marie-Henri Beyle (ur. 23 stycznia 1783 w Grenoble - zm. 23 marca 1842 w Paryżu), bardziej znany jako Stendhal, francuski pisarz romantyk, prekursor realizmu w literaturze.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Urodził się w rodzinie urzędniczej. Dzieciństwo chłopca było smutne. W siódmym roku życia stracił matkę. Ojciec nie potrafił zająć się dzieckiem, wobec czego trudu wychowania podjął się dziadek. W 1799 r. wyjechał do Paryża na studia matematyczne. Rok później zaciągnął się do armii Napoleona walczącej we Włoszech. W 1801 wrócił do Paryża, gdzie pochłonęła go zupełnie literatura. Dużo czytał i rozwijał się intelektualnie. Rozpoczął pierwsze, bardzo liche zresztą, próby literackie. Na skutek zawodu miłosnego powrócił do armii, gdzie pełnił służbę aż do odwrotu Napoleona z Rosji. Po powrocie mieszkał we Włoszech, gdzie zakochał się w Angeli Pietragrua. Powrót cesarza z Elby nie skłonił pisarza do wyjazdu. Zwiedzał włoskie miasta i zabytki, poznał włoską kulturę. Ciągle popadał też w nowe miłostki.
Debiut literacki Stendhala przypada na rok 1814. Wtedy to wydajł książkę O Haydnie, co skończyło się skandalem, bowiem autor został posądzony o plagiat. Kolejne pozycje Rzym, Neapol i Florencja, oraz Historia malarstwa we Włoszech przeszły bez echa. W 1821 z powodów politycznych opuścił Włochy. Pobyt w Paryżu przyniósł kolejne niedocenione publikacje. Po rewolucji lipcowej zostł konsulem francuskim w Trieście. Powstała tam jego najbardziej znana powieść Czerwone i czarne. Wskutek zabiegów wrogiego mu rządu Austrii zostł przeniesiony na stanowisko konsula do Rzymu. Napisał tam drugą swoją najpopularniejszą powieść: Pustelnię parmeńską. Jest to pierwsza, a zarazem ostatnia książka Stendhala, która została doceniona (głównie dzięki pochwalnemu artykułowi Balzaca w paryskiej prasie). Standhal zmarł w samotności i zapomnieniu. Na jego paryskim grobowcu wyryto epitafium, które sam sobie ułożył:
Mediolańczyk
[edytuj] Twórczość
Stendhal wyprzedzał swoją epokę - jego twórczość była rozumiana przez nielicznych żyjących w jego czasach ludzi (sam mawiał: Zrozumieją mnie około roku 1880). Pod koniec XIX w. zaczęto na nowo interesować się jego dziełami. Jego styl często określany jest jako jasny i precyzyjny w wyrażaniu myśli. Ponadto charakteryzuje się głębią portretów psychologicznych bohaterów. Mimo iż żył w epoce romantyzmu, jest uznawany za wybitnego twórcę realizmu. Jego powieści to zlepki wątków miłosnych i społecznych. W Czerwonym i czarnym sformułował koncepcję powieści-zwierciadła (padają tam słynne słowa: ...powieść to jest zwierciadło przechadzające się po gościńcu. To odbija lazur nieba, to błoto przydrożnej kałuży), a następnie rozwinął ją w Pustelni parmeńskiej. Jego bohaterów łączy podobna postawa wobec życia, którą krytycy określają mianem beylizmu.
[edytuj] Najważniejsze dzieła
- Historia malarstwa we Włoszech (1817)
- Rzym, Neapol i Florencja (1817)
- O miłości (1822)
- Racine i Szekspir (1823)
- Armancja (1827) - powieść
- Czerwone i czarne (Le Rouge et le noir) (1830) - powieść
- Różowe i zielone (Le Rose et le vert) (1837) - powieść
- Pamiętnik turysty (1838)
- Pustelnia parmeńska (La Chartreuse de Parme) (1839) - powieść
- Kroniki włoskie (1839)
- Życie Henryka Brulard (Vie de Henry Brulard) (1890) - powieść autobiograficzna,
- Lucjan Leuven (1894)
- Pamiętnik egotysty (Souvenirs d'egotisme) (1892) - powieść autobiograficzna
