Szpital
Z Wikipedii
Szpital to jedna z najważniejszych jednostek organizacyjnych w systemie opieki zdrowotnej. W szpitalu udziela się świadczeń zdrowotnych w warunkach zamkniętych. Najważniejszym zadaniem szpitali jest leczenie pacjentów, ale oprócz tego zajmują się opieką zdrowotną ludzi zdrowych, np. szpitale położnicze.
Przy szpitalu często ulokowane są także przychodnie ambulatoryjne i zakłady diagnostyczne. W szpitalu pacjent otrzymuje całodobową opiekę lekarską oraz pielęgniarską. Niektóre szpitale, szczególnie szpitale akademickie, zajmują się prowadzeniem dydaktyki przed- i podyplomowej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Niektórzy autorzy początków szpitalnictwa doszukują się w starożytności, w egipskich, greckich i rzymskich świątyniach bogów opiekujących się medycyną, gdzie kształcono kapłanów - lekarzy. Za wczesną formę szpitala uznaje się też valetudinaria -obiekty organizowane w obozowiskach rzymskich legionów.
Pierwsze pewne wiadomości o miejscu, w których leczono chorych znajdujemy w Sebaście (Mała Azja) - 356 r. Także w Małej Azji biskup Bazyli Wielki założył w 369 r. na przedmieściach Cezarei Kapadockiej „Miasto Miłosierdzia”. Ponadto nakazał organizowanie podobnych ośrodków w innych miejscowościach. Ośrodek założony przez bpa Bazylego nosił nazwę xenodochium (hospicjum) i był przeznaczony dla potrzebujących wszelkiego rodzaju, a więc bezdomnych, chorych i wędrowców. Od nazwy swego pomysłodawcy ośrodki te nazywano także „bazylejami”.
Rozwój nowożytnej idei szpitala wiąże się także ze światem kultury arabskiej. Najsłynniejsze szpitale powstały w Bizancjum (Pantocrator), Bagdadzie, Damaszku, Kairze, Kordowie. Były one często podzielone na oddziały, dysponowały własną apteką i salami wykładowymi.
Do Europy ideę szpitala sprowadzili krzyżowcy. Do najbardziej znanych pierwszych europejskich szpitali należą: szpital św. Bartłomieja (założony w Londynie w 1123 r.), Hôtel Dieu (ufundowany przez Ludwika XII w Paryżu, 1231) czy Santa Maria Nuova (Florencja, 1288 r.). W budowie i prowadzeniu szpitali w Średniowieczu najwięcej zasług mieli zakonnicy (np. Kawalerowie Maltańscy czy cystersi). Poświęcanie się chorym było bowiem często elementem reguł zakonnych. Do XVIII wieku w świadomości społecznej krajów europejskich dominował pogląd, że szpital ma służyć przede wszystkim ubogim, co wiąże się z chrześcijańską ideą miłosierdzia. Do najstarszych szpitali w Polsce należą obiekty założone przez zakon cystersów: przy kościele Najświętszej Marii Panny we Wrocławiu (1108) i w Jędrzejowie (1152). Prowadzili je głównie cystersi, bożogrobcy i duchacy.
W średniowiecznej Europie właściwszym określeniem na ówczesne instytucje szpitalne był termin przytułek, ponieważ w miejscach tych łączono bowiem opiekę nad chorymi i biednymi, a także izolowano chorych na choroby zakaźne. W Polsce XII wieku dzieliły się np. na domy dla podrzutków, leprozoria oraz przytułki dla starców. Później szpitale zaczęły w coraz większym stopniu realizować także funkcje medyczne. Sekularyzacja szpitali rozpoczęła się po Rewolucji Francuskiej. Wraz z rewolucyjnymi zmianami w wiedzy i technologii medycznej z początkiem XX wieku szpitale zaczęły odgrywać dominującą rolę w systemach opieki zdrowotnej.
[edytuj] Podział szpitali:
[edytuj] Poziomy referencyjne
Poziomy referencyjne szpitali w Polsce wprowadzono pod koniec 1998 r. Szpitale przyporządkowano do trzech poziomów:
- I poziom referencyjny - szpitale udzielające świadczeń zdrowotnych w czterech podstawowych specjalnościach medycznych: chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, położnictwa i ginekologii, pediatrii oraz anestezjologii i intensywnej terapii,
- II poziom referencyjny - szpitale wojewódzkie, udzielające, obok świadczeń zdrowotnych w wymienionych wyżej specjalnościach, świadczenia z co najmniej czterech następujących specjalności: kardiologii, neurologii, dermatologii, patologii ciąży i noworodka, okulistyki, laryngologii, chirurgii urazowej, urologii, neurochirurgii, chirurgii dzięciecej, chirurgii onkologicznej,
- III poziom referencyjny obejmuje szpitale kliniczne oraz jednostki badawczo-rozwojowe Ministerstwa Zdrowia (Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, Instytut Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka w Międzylesiu).
[edytuj] Zasięg terytorialny
- gminne
- powiatowe (lub miejskie w miastach na prawach powiatu)
- wojewódzkie
- ponadwojewódzkie
[edytuj] Zakres leczenia
- ogólne
- specjalistyczne (np. szpital psychiatryczny)
[edytuj] Szpitale przystosowane do leczenia szczególnych pacjentów
- szpitale psychiatryczne
- szpitale wojskowe
- szpitale polowe
- szpitale przemysłowe (np. hutnicze)
- uzdrowiska
[edytuj] Negatywny wpływ szpitala na zdrowie
Pobyt w szpitalu wiąże się niekiedy z narażeniem na negatywne czynniki i zjawiska. W części wiążą się one z zaniedbaniami natury administracyjnej czy medycznej, czasem są to zjawiska losowe lub zależne od osoby umieszczanej w szpitalu.
- zakażenia wewnątrzszpitalne
- pomyłki administracyjne
- błędy w sztuce lekarskiej
- zaniedbania pielęgnacyjne
- traumatyzujący wpływ na psychikę (szczególnie dzieci i młodzieży)
- przemoc i nadużycia seksualne (dotyczy głównie szpitali psychiatrycznych)
- zhierarchizowany, autorytarny układ zależności pacjent-pracownik medyczny
[edytuj] Zobacz też
- ambulatorium
- blok operacyjny
- medycyna
- System opieki zdrowotnej w Polsce
- Szpitale w Polsce
