Tymf
Z Wikipedii
Tymf, tynf – potoczna nazwa polskich srebrnych złotówek, bitych w latach 1663-1667, początkowo w mennicy bydgoskiej, później również lwowskiej, wileńskiej i wschowskiej.
Deklarowany nominał tej monety wynosił 30 groszy, jednak srebro użyte do jej produkcji miało wartość nie większą niż 10-15 groszy. Spowodowane to było trudnościami skarbu królewskiego po potopie szwedzkim (patrz boratynka).
Na awersie monety widniał trzyliterowy monogram króla Jana Kazimierza "ICR" Ioan Casimirus Rex, co złośliwie przez wzgląd na niską zawartość srebra w monecie, odczytywano jako Initium Calamitatis Regini – początek nieszczęść królestwa.
Napis DAT PRETIVM SERVATA SALAS POTIORQ METALLO EST (Cenę daje ocalenie kraju i to lepsze jest od kruszcu) próbował wytłumaczyć motywację, dla której władze świadomie zdecydowały się na bicie niepełnowartościowej monety. Przy okazji bicia tych złotówek dzierżawca mennic koronnych Andrzej Tymf, od którego nazwiska pochodzi nazwa, dopuścił się nadużyć, które zmusiły go do ucieczki z Polski.
Będąca, razem z boratynką, symbolem upadku gospodarczego Rzeczypospolitej moneta, nadawała się świetnie do powiedzenia "dobry żart tymfa wart".
Blacha "srebrna" z której wybijano tymfy była z reguły źle rozwalcowana o nierównej powierzchni, przez co tymf w ładnym, w pełni czytelnym stanie jest trudno dostępny.
Monety tymfy wybijali również późniejsi polscy królowie, np. August III. Tamte monety jednak były wybijane dla Polski na terenie Saksonii, jako że król Polski był elektorem saksońskim.
