Zygmunt Celichowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Zygmunt Celichowski (ur. 12 sierpnia 1845 we Wronkach, zm. 26 stycznia 1923 w Kórniku), polski działacz społeczny, bibliotekarz, historyk, wydawca.

Był synem Antoniego, pedagoga, autora podręczników szkolnych, i Emilii z Jezierskich. Już jako uczeń poznańskiego Gimnazjum św. Marii Magdaleny działał w tajnych związkach narodowych, co przypłacił niedługim pobytem w więzieniu. We Wrocławiu (potem w Berlinie) studiował prawo, filologię i historię, w 1870 obronił doktorat w Lipsku.

Od 1869 był sekretarzem Jana Działyńskiego, później jego pełnomocnikiem i zarządcą Biblioteki Kórnickiej. Prowadził prace nad porządkowaniem zbiorów, dbał o powiększanie zbiorów (zwłaszcza o rękopisy i dawne druki), udostępniał materiały historykom. Po przejęciu firmy wydawniczej Jana Konstantego Żupańskiego (1887) rozwinął produkcję wydawniczą Biblioteki Kórnickiej.

Prowadził przez wiele lat starania o utworzenie specjalnego pisma historyczno-literackiego dla Wielkopolski. Wygłaszał odczyty, publikował artykuły, działał w stowarzyszeniach. Był czynnym członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, przewodniczącym Wydziału Historyczno-Literackiego, redaktorem "Roczników PTPN", wreszcie prezesem Towarzystwa (1917-1919); w 1917 otrzymał członkostwo honorowe. Był także członkiem korespondentem PAU (1903), potem członkiem zwyczajnym (1920). Uniwersytet Poznański nadał mu tytuł honorowego profesora (1922). Celichowski działał ponadto m.in. w kółkach rolniczych, Towarzystwie Szerzenia Wstrzemięźliwości, Towarzystwie Czytelni Ludowych, Radzie Narodowej, władzach Polskiego Banku Handlowego.

Kontynuował wydawanie serii Acta Tomiciana (w latach 1876-1919 ukazały się tomy 9-13). Opublikował wiele prac z zakresu bibliografii, historii i historii literatury, m.in. na łamach prowadzonych przez siebie czasopism "Kórniczanin" i "Pobudka do Szerzenia Wstrzemięźliwości"; pisał także do "Gazety Toruńskiej", "Dziennika Poznańskiego", "Lecha", "Warty".

Z małżeństwa z Zofią z Ziemnych (od 1873) miał pięcioro dzieci - córki Halinę i Jadwigę oraz synów Kazimierza (chemika), Witolda (adwokata, wojewodę poznańskiego) i Stanisława (adwokata, działacza Stronnictwa Narodowego, wiceministra w rządzie londyńskim).

Źródła: