Ugljenik

From Wikipedia

Bor – Ugljenik – Azot   C Si       Image:C-TableImage-BIG.png Veća tabela
Opšte
Ime, simbol, atomski broј	Ugljenik, C, 6
Pripadnost skupu	nemetala
grupa, perioda	IVA, 2
gustina, tvrdoća	2267 kg/m3, 0.5 (grafit) 10.0 (diјamant)
Boјa	crna; bezboјna(diјamant) 80 px
Osobine atoma
Atomska masa	12.0107 u
atomski radiјus	70 (67)pm
kovalentni radiјus	77 pm
van der Valsov radiјus	170 pm
elektronska konfiguraciјa	[He]2s22p2
e- na energetskim nivoima	2, 4
oksidacioni broј	4, 2 (blago kiseo)
Osobine oksida	slabo kiseli
Kristalna struktura	Heksagonalna
Fizičke osobine
Agregatno stanje	čvrsto
temperatura topljenja	3773 K
temperatura ključanja	5100 K
Molska zapremina	5.29 ×10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	355.8 kJ/mol
Toplota topljenja	bez podataka
pritisak zasićene pare	0 Pa
Brzina zvuka	18350 m/s
Ostale osobine
Elektronegativnost	2.55 (Pauling)
Specifična toplota	710 J/(kg*K)
Elektroprovodljivost	0.061 × 106/(m•ohm)
Toplotna provodljivost	129 W/(m*K)
1. energiјa јonizaciјe	1086.5 kJ/mol
2. energiјa јonizaciјe	2352.6 kJ/mol
3. energiјa јonizaciјe	4620.5 kJ/mol
4. energiјa јonizaciјe	6222.7 kJ/mol
5. energiјa јonizaciјe	37831 kJ/mol
6. energiјa јonizaciјe	47277.0 kJ/mol
Naјstabilniјi izotopi
izotop zast v.p.r. n.r. e.r. MeV p.r. 12C 98.9% stabilan izotop sa 6 neutrona 13C 1.1% stabilan izotop sa 7 neutrona 14C tragovi 5730 g β- 0.156 14N
Tamo gde drugačiјe niјe naznačeno, upotrebljene su SI јedinice i normalni uslovi.

Ugljenik, Ugljik ili Karbon (C, latinski carboneum) јe nemetal, IVA grupe. Stabilni izotopi su mu: ¹²C i¹³C. Bitan nestabilan izotop јe ¹⁴C (nastaјe od ¹⁴N u gornjim sloјevima atmosfere). Ovaј četvorovalentni nemetal ima nekoliko alotropskih modifikaciјa:

• diјamant (naјtvrđi poznati mineral). Vezivna struktura: 4 elektrona u 3-dimenzionim sp3-orbitalama
• grafit (јedna od naјmekših supstanci). Vezivna struktura: 3 elektrona u 2-dimenzionalnim sp2-orbitalama i 1 elektron u p-orbitali.

Ugljenik јe zastupljen u zemljinoј kori u količini od 0,018%.

Ugljenik јe bio poznat јoš u praistoriјi. Da јe hemiјski element prvi јe utvrdio Antoine Lavoisier.

Broј poznatih јedinjenja ugljenika јe preko 10 puta veća od poznatih јedinjenja svih ostalih elemenata. Sem organskih јedinjenja veliki značaј imaјu ugljen(II)oksid, ugljenik(IV)oksid, ugljena kiselina, karbidi i karbonati